Trả góp 1-2 triệu mỗi tháng cũng là gánh nặng của tài xế đổi sang xe điện

Thông tin được bà Đặng Thùy Trang - Giám đốc đối ngoại Công ty Grab Việt Nam - cho biết tại tọa đàm “Giảm phát thải, lọc không khí”, do Báo Thanh Niên tổ chức sáng 22/8.

Doanh nghiệp và chuyên gia tham dự tọa đàm “Giảm phát thải, lọc không khí”

Theo bà Trang, khảo sát của Grab cho thấy, phần lớn tài xế quan tâm đến kế hoạch chuyển đổi phương tiện mà TPHCM đang nghiên cứu, nhưng có đến 80% chưa từng trải nghiệm xe điện. Với họ, xe máy không chỉ là phương tiện di chuyển, mà còn là “cần câu cơm” mỗi ngày, nên sự quen thuộc và hiệu quả khai thác từng km, từng giờ chạy là yếu tố sống còn.

"Thành phố dự kiến hỗ trợ 3 - 5 triệu đồng cho tài xế thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo. Tuy nhiên, trong số hơn 400.000 tài xế đang hoạt động ở TPHCM, rất nhiều người đến từ tỉnh lân cận, không có hộ khẩu tại thành phố nên khó tiếp cận gói hỗ trợ. Việc vay vốn ngân hàng cũng là thách thức lớn khi đa phần tài xế thu nhập thấp, không có tài sản thế chấp hay hợp đồng lao động ổn định" - bà nói.

Ngoài chi phí, khảo sát của Grab cũng ghi nhận, các tài xế còn lo ngại xe điện chưa phù hợp công việc: quãng đường di chuyển ngắn, thời gian sạc lâu, trạm sạc còn thiếu, chi phí bảo dưỡng cao. Hơn 60% tài xế hiện ở trọ, chỉ 1/3 có thể sạc qua đêm tại nhà, trong khi thời tiết khắc nghiệt, ngập lụt hay nắng nóng khiến họ lo lắng thêm về độ bền và an toàn.

Để lộ trình chuyển đổi khả thi, đại diện Grab cho rằng, điều kiện tiên quyết là nhanh chóng hoàn thiện hệ sinh thái xe điện, đặc biệt là hệ thống trạm sạc công cộng dùng chung cho nhiều hãng. Với riêng tài xế công nghệ, Grab đề xuất chuyển đổi theo niên hạn và hiệu suất sử dụng phương tiện, đồng thời khuyến khích xe hybrid.

“Trung Quốc đã phải mất 30 năm xây dựng chiến lược, mới đạt được thị trường xe điện như hiện nay. Việt Nam cũng cần một lộ trình phù hợp để vừa xanh hóa giao thông, vừa bảo đảm sinh kế cho người dân” - bà Trang đề xuất.

Dù việc chuyển đổi được doanh nghiệp, đối tác tài xế cho biết đang gặp trở ngại, song đây là lộ trình đang được TPHCM tính toán để có những hỗ trợ phù hợp cho người dân.

Ông Lê Thanh Hải - Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng, Viện Nghiên cứu và Phát triển TPHCM (HIDS) - cho biết, đơn vị đang hoàn thiện đề án chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho toàn bộ tài xế công nghệ, dự kiến trình UBND trong tháng 9/2025.

Theo ông Hải, lộ trình chuyển đổi kéo dài hơn 3 năm. Cụ thể, từ năm 2026 sẽ ngừng cho phép tài xế xe xăng đăng ký mới, 2026-2028 là giai đoạn chuyển đổi dần. Chính sách tài chính tính toán dựa trên phần tiết kiệm nhiên liệu khoảng 1 triệu đồng/tháng để trả góp. Thành phố cũng đề xuất miễn trước bạ, miễn thuế VAT và có gói vay ưu đãi.

Mục tiêu đến 2026 chuyển đổi 30% xe công nghệ, đến 2027 thêm 50% và từ 1/1/2029, xe xăng hai bánh sẽ không còn được phép cung cấp dịch vụ vận tải - giao hàng trên nền tảng.

“Năm 2027 là năm bản lề, khi chính quyền kết hợp chính sách xã hội với giao thông xanh. Thành phố dự kiến dành 50 tỉ đồng hỗ trợ cho 10.000 - 15.000 tài xế nghèo, cận nghèo. Đây không chỉ là bài toán môi trường, mà còn là chính sách an sinh gắn với phát triển bền vững” - ông Hải nhấn mạnh.

Mai Ca