TPHCM thúc đẩy xe điện để dẫn dắt giao thông xanh

Tiết kiệm chi phí, thân thiện môi trường

Anh Hoàng Hải Triều (quận 8) chia sẻ, ban đầu anh chọn xe máy điện chỉ để trải nghiệm, nhưng sau đó anh nhận thấy phương tiện này không chỉ vận hành êm mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí, phù hợp với việc di chuyển trong nội đô. “Xe nhẹ, dễ luồn lách, tăng tốc nhanh, bảo trì ít tốn kém và không lo ngại khi đi qua vùng ngập nước.

Mỗi lần sạc chỉ tốn khoảng 10.000 đồng nhưng đi được 100km, trong khi xe xăng tốn 40.000 đồng nhiên liệu cho cùng quãng đường” - anh Triều phân tích. Tuy nhiên, xe điện cũng có những hạn chế như phải tính toán quãng đường, theo dõi pin; khi gặp sự cố, phải mang xe đến hãng.

Việc triển khai các trạm sạc xe máy điện trong trung tâm thương mại, khu dân cư đang mở ra hướng đi mới cho giao thông xanh

Tương tự, anh Đặng Thanh Nam - tài xế công nghệ - cũng đã chuyển từ xe máy xăng sang xe máy điện vì lợi ích kinh tế. Anh cho biết xe điện không chỉ giúp tiết kiệm chi phí nhiên liệu, ít hỏng vặt, mà chi phí bảo trì cũng thấp hơn. Đặc biệt, khách hàng cũng thích phương tiện thân thiện môi trường, êm ái và không tiếng ồn.

Chị Huỳnh Nguyên Thảo (TP Thủ Đức) đã từ bỏ xe máy để làm quen với metro, dù nhà cách ga khá xa. Mỗi ngày, chị đi xe buýt điện ra metro để di chuyển hơn 15km đi làm. Dù chi phí chưa thực sự tối ưu nhưng chị Thảo vẫn chọn giao thông điện vì sự thoải mái, đúng giờ và tránh được kẹt xe.

Nhưng để xe máy điện thực sự trở thành lựa chọn phổ biến, theo chị Nguyễn Thúy (quận Tân Bình), cần có các chính sách hỗ trợ đồng bộ, nhất là trong bối cảnh thu nhập bình quân của người dân còn hạn chế. Chị nhận xét: “Xe điện rất phù hợp với đô thị nhờ sự tiện lợi và thân thiện với môi trường, nhưng giá thành ban đầu còn cao, hạ tầng hỗ trợ chưa đầy đủ”.

Kiến nghị nhiều chính sách hỗ trợ chuyển đổi

Theo tiến sĩ Phạm Đào Thịnh (Trường đại học Sư phạm TPHCM), để khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng các phương tiện thân thiện với môi trường như xe máy điện, cần có sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng như hệ thống trạm sạc, các chính sách ưu đãi về thuế và giá. Khi việc sử dụng phương tiện xanh trở nên thuận tiện và kinh tế thì quá trình chuyển đổi sẽ diễn ra tự nhiên và hiệu quả.

Bên cạnh đó, thành phố cũng cần đầu tư mạnh cho hệ thống giao thông công cộng, đặc biệt là xe buýt điện. Việc đưa vào vận hành xe buýt điện là bước tiến tích cực, góp phần giảm ô nhiễm không khí và tiếng ồn, song cần đi kèm với chính sách trợ giá, kết nối tuyến hợp lý và nâng cao chất lượng phục vụ. Về lâu dài, việc hạn chế phương tiện cá nhân là điều bắt buộc nếu muốn kiểm soát ô nhiễm và giảm áp lực hạ tầng. Ông cho rằng, TPHCM hoàn toàn có thể đặt mục tiêu giảm 90% lượng chất thải gây ô nhiễm không khí từ giao thông vào năm 2030 nếu triển khai đồng bộ các giải pháp.

TPHCM đang hiện thực hóa lộ trình phát triển giao thông xanh với kế hoạch chuyển đổi khoảng 400.000 xe máy công nghệ sang xe điện. Hiện, tại thành phố có nhiều nền tảng giao thông như Grab, Be, Shopee Food, Xanh SM... nhưng chỉ có Xanh SM sử dụng hoàn toàn xe điện.

TPHCM ưu tiên phát triển phương tiện giao thông xanh

Theo ông Lê Thanh Hải - Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM - kế hoạch chuyển đổi vừa nêu là hoàn toàn khả thi. “Trung bình, mỗi tài xế công nghệ di chuyển 100km/ngày, gây phát thải lớn và tiêu tốn chi phí nhiên liệu. Trong khi đó, xe điện có thể giúp tiết kiệm từ 40.000-60.000 đồng/ngày, tương đương 1-1,5 triệu đồng/tháng, đủ để trả góp xe trong 2-3 năm mà không bị áp lực tài chính” - ông nói.

TPHCM cũng đang phối hợp với các ngân hàng để xây dựng gói vay ưu đãi, làm việc với các hãng xe điện để triển khai chương trình hỗ trợ. Đồng thời, thành phố cũng kiến nghị trung ương miễn lệ phí trước bạ 2 năm và giảm thuế VAT cho tài xế sử dụng xe điện. Nếu chính sách được thực thi đồng bộ, tài xế sẽ được hưởng lợi rõ rệt. Mục tiêu của thành phố là chuyển đổi ít nhất 80% xe máy công nghệ sang xe điện trong 2 năm tới. Từ năm thứ ba, các chính sách kiểm soát khí thải sẽ được siết chặt hơn, hướng tới điện hóa toàn diện lực lượng xe công nghệ.

Tiến sĩ Trần Quang Thắng - Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TPHCM - nhận định, TPHCM đi đầu trong chuyển đổi xe máy công nghệ sang xe điện là hướng đi đúng đắn, trong bối cảnh đội ngũ xe công nghệ chiếm tỉ trọng lớn, thường xuyên di chuyển và phát thải cao. Việc này không chỉ góp phần cải thiện môi trường mà còn thúc đẩy thay đổi thói quen sử dụng phương tiện sạch. Nhưng để quá trình chuyển đổi thuận lợi, ông đề xuất các giải pháp như trợ giá, cho vay ưu đãi khi mua xe điện, miễn hoặc giảm chi phí sạc trong giai đoạn đầu; đồng thời quy hoạch trạm sạc bám sát thực tế sử dụng, ưu tiên đặt tại khu dân cư, bãi xe, trạm trung chuyển nhằm tạo thuận lợi tối đa cho người sử dụng. Anh Hoàng Hải Triều còn đề xuất triển khai mô hình thuê pin với phí cố định hằng tháng, giúp giảm gánh nặng tài chính.

Thanh Tâm