Sau sinh con, người mẹ trẻ rạch bụng tự sát vì trầm cảm

Cáu gắt, khó chịu khi nghe tiếng con khóc

Vốn là người vui vẻ, hòa đồng, nhưng sau khi sinh, M.B (21 tuổi, Bố Trạch, Quảng Bình) lại hoàn toàn thay đổi tính cách. Sinh con được 13 ngày, M.B. bắt đầu có biểu hiện đêm ngủ kém, hay thức giấc giữa đêm, sáng dậy sớm. Cô luôn cảm giác mệt mỏi, thiếu năng lượng, ít nói chuyện với mọi người hơn trước. M.B. thường hay ngồi một mình, vẻ mặt buồn rầu và khóc lóc.

Thiếu sự giúp đỡ, đồng cảm chia sẻ của người thân, đặc biệt là người chồng là những yếu tố nguy cơ gây trầm cảm cho bà mẹ sau sinh

Không chỉ ăn uống kém ngon miệng, người mẹ trẻ hay suy nghĩ tiêu cực, bi quan cuộc sống. Ngay cả với con mới sinh, cô cũng không quan tâm, thậm chí có cảm giác khó chịu khi nghe tiếng con khóc.

Theo gia đình bệnh nhân, M.B. học hết lớp 12/12, sau đó học một trường Đại học tại Quảng Bình. Tới năm thứ ba, cô phải tạm nghỉ ở nhà vì lý do sinh đẻ. Do có thai trong quá trình đang học và chưa cưới nên cũng khá căng thẳng. Tuy nhiên, quá trình mang thai và sinh đẻ cũng không có gì bất thường. M.B. đang sống cùng chồng, có mẹ đẻ hỗ trợ chăm sóc. Tuy nhiên, chồng cô là người ít thể hiện quan tâm, không hay chia sẻ tâm sự với vợ.

Gia đình dù đã nhận thấy sự thay đổi nhất định của người mẹ trẻ song không ngờ tới vụ việc đỉnh điểm, khi cô tự ý dùng dao rạch bụng để tự sát. Sau khi phát hiện, gia đình đưa bệnh nhân vào bệnh viện Cu Ba - Quảng Bình xử trí khâu vết thương sau đó chuyển đi điều trị chuyên khoa tâm thần. Tại đây, bệnh nhân không hợp tác trong việc uống thuốc và thường xuyên la hét, cáu gắt với mọi người. Bệnh nhân tiếp tục được chuyển tới điều trị tại Viện sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai).

Bác sĩ Nguyễn Thị Ái Vân, Viện sức khỏe tâm thần cho hay, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng khí sắc trầm buồn, tuy nhiên không thấy ảo tưởng, ảo giác. Sau 22 ngày điều trị, người bệnh đã hợp tác điều trị, khí sắc cải thiện hơn và chủ động nói chuyện, giao tiếp…

Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Văn Tuấn – Viện trưởng Viện sức khỏe tâm thần cho biết, đây chỉ là một trong số nhiều bà mẹ gặp vấn đề trầm cảm, rối loạn tâm thần sau sinh. Thống kê trong năm 2021, đơn vị này đã tiếp nhận 27 trường hợp nhập viện. Đây hầu hết là các ca bệnh nặng, nhiều trường hợp đã có ý tưởng tự sát nhưng không thành.

Sinh con lần ba vẫn bị trầm cảm

Theo tiến sĩ - bác sĩ Vũ Thy Cầm - Viện Sức khoẻ tâm thần, trầm cảm sau sinh khởi phát trong vòng 4 tuần đầu sau sinh nhưng nhiều nghiên cứu cũng như các chuyên gia sức khỏe cho rằng bệnh có thể khởi phát ở bất kỳ thời điểm nào trong vòng 1 năm đầu sau sinh.

Ở châu Á, tỷ lệ trầm cảm sau sinh dao động từ 3,5% - 63,3%. Ở Nhật Bản, tỷ lệ này khoảng 14%;  ở Singapore từ 6,8% - 21% hay Thái Lan 16,8%. Tại Việt Nam, các nghiên cứu tại một số bệnh viện phụ sản ước đoán, tỷ lệ trầm cảm sau sinh từ 11,6% - 33%. Gần 50% phụ nữ bị trầm cảm sau sinh không được chẩn đoán bởi chuyên gia y tế. 80% phụ nữ bị trầm cảm sau sinh sẽ hồi phục hoàn toàn. Tất cả phụ nữ đều có nguy cơ mắc trầm cảm sau sinh, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao như đã từng bị trầm cảm, gia đình có người trầm cảm hay các bệnh tâm thần khác.

"Nhiều bà mẹ bị tái phát trầm cảm sau sinh. Có những trường hợp bị trầm cảm sau khi sinh con lần thứ nhất nhưng đến lần thứ hai và thứ ba vẫn bị. Tuy nhiên, do đã được tư vấn ngay từ lần thứ nhất nên bệnh nhân thường phát hiện sớm trong những lần sau", bác sĩ Cầm nói.

Theo các bác sĩ, một số yếu tố nguy cơ với trầm cảm sau sinh như mang thai trong độ tuổi dưới 18. Người mẹ trải qua những sự kiện gây căng thẳng trong tiền sử như bệnh tật, hiếm muộn, thất nghiệp… “Thiếu sự giúp đỡ, đồng cảm chia sẻ của người thân, đặc biệt là người chồng hay những mâu thuẫn trong gia đình như với chồng, mẹ chồng cũng là những yếu tố nguy cơ gây trầm cảm sau sinh”, bác sĩ Cầm cho hay.  Để hạn chế trầm cảm sau sinh, các chuyên gia khuyên các bà mẹ học cách thư giãn, giải tỏa căng thẳng mệt mỏi, không nên áp đặt bản thân làm những việc quá sức, kỳ vọng để trở thành người mẹ hoàn hảo.

Các bà mẹ cần ngủ đủ giấc, tranh thủ nghỉ ngơi khi con đang ngủ hay dành thời gian chăm sóc bản thân, gặp gỡ bạn bè người thân cũng là khuyến cáo quan trọng. Về phía gia đình nên dành thời gian quan tâm chăm sóc người phụ nữ sau sinh, đặc biệt là người chồng cần phải luôn luôn lắng nghe cảm thông và tạo điều kiện cho người vợ có thời gian thư giãn, nghỉ ngơi, chế độ dinh dưỡng hợp lí. 

Huyền Anh