Người trẻ chấm mực tàu, giữ nét xưa trong nhịp sống mới

Có những thanh âm không vang lên bằng tiếng nhạc, mà bằng tiếng mực thấm vào giấy. Cũng có những niềm tự hào không thể đo bằng vật chất mà gói gọn trong từng nét chữ cong mềm. Trong nhịp sống gấp gáp hôm nay, có lẽ chính sự chậm rãi của từng nét bút lại là điều khiến thư pháp được nhiều bạn trẻ tìm về - như một cách giữ gìn, và cũng là một cách sống đẹp cùng tiếng Việt.

Tác phẩm thư pháp của Xuân Thành tại triển lãm "Tấm" - Ảnh: NVCC

Từ tình yêu tiếng Việt đến khát vọng lan tỏa

Bén duyên từ Chương trình Lễ hội Tết Việt năm 2007 của Nhà Văn Hoá Thanh Niên TPHCM, Võ Tuấn Xuân Thành (26 tuổi) đến nay đã có 18 năm vui buồn cùng thư pháp truyền thống. Thành vẫn nhớ lần đầu tiên thư pháp được tiếp cận gần hơn với người dân TPHCM, thời điểm đó anh chỉ mới 8 tuổi. Cũng từ khoảnh khắc ấy, cặp bút lông chắp bút chữ Việt đã trở thành niềm đam mê bất tận của một tâm hồn trẻ. “Tình yêu tiếng Việt là động lực mạnh mẽ nhất đối với tôi”, Thành chia sẻ.

Nhớ lại những ngày đầu cặm cụi viết chữ cong nghiêng, Thành vấp phải nhiều khó khăn: tuổi tác còn quá non nớt để thấu hiểu hết những giá trị đẹp đẽ của tiếng Việt, không có người chỉ dẫn, thiếu các tài liệu giảng dạy, lại chẳng có mạng lưới về thư pháp rộng rãi. Thế nhưng, trước những rào cản tưởng chừng như phải dừng lại, Xuân Thành vẫn lựa chọn cầm bút, chấm vết mực tàu và viết lên khát vọng lưu giữ văn hoá Việt trong từng con chữ.

"Tôi ý thức được mình phải luôn trau dồi về ngôn ngữ, văn hoá, lịch sử để có thể hiểu chính xác ngôn từ mà mình muốn truyền tải đến người xem", anh bày tỏ.

Hai tác phẩm thư pháp của Xuân Thành được ban tổ chức và khán giả thưởng lãm bầu chọn là hai trong những tác phẩm ấn tượng nhất tại triển lãm "Tấm" - Ảnh: NVCC

Bên cạnh đó, Thành còn nhìn nhận thư pháp là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa. “Người Việt mình dùng bút lông là một phương tiện phương Đông để viết chữ Latin, vốn là công cụ phương Tây. Cái sự giao thoa đó rất hay, và mình muốn lan tỏa để bạn bè quốc tế biết đến nhiều hơn về bộ môn này”.

Cũng là một Gen Z, bạn Ái My (24 tuổi) đã từng có khoảng thời gian tự mày mò viết chữ qua Youtube do gặp hạn chế về địa điểm và điều kiện. “Khi đó khó khăn lớn nhất là do tôi ở địa phương, không có đủ dụng cụ như bút lông. Vậy nên tôi đã nghĩ ra cách tập viết thư pháp bằng bút màu. Mãi cho đến khi gặp được anh chị hướng dẫn, họ sẵn sàng mua đồ dụng cụ cho tôi học”, My xúc động nhớ lại. Cô bạn chia sẻ thêm dù bản thân vẫn biết bút lông là linh hồn đầu tiên của một bức thư pháp nhưng khi ấy My chỉ có thể vận dụng hết những gì mình có để theo đuổi đam mê.

Chia sẻ về tình yêu đối với thư pháp, Ái My cho rằng bên cạnh sự trân trọng cô dành cho chữ Việt, cô còn tìm thấy ở bộ môn này một không gian riêng để sống chậm lại. Với cô, thư pháp không đơn thuần là rèn chữ, mà là hành trình tìm kiếm sự tĩnh lặng cho tâm hồn. “Khi viết một con chữ, mình không tính toán nhiều. Đó giống như một cách giải tỏa để lòng mình thấy nhẹ nhàng”, My bộc bạch.

Thư pháp đang đến gần hơn với thế hệ trẻ

Nếu cách đây hơn 10 năm, thư pháp vẫn còn là bộ môn có phần xa cách với giới trẻ, thì hiện nay, nó đã gần gũi hơn nhiều. Bạn Ái My cũng nhận thấy hiện nay đã có nhiều giáo trình, nhiều người đi trước sẵn sàng hướng dẫn, cùng với những phương pháp viết mới mẻ nên thư pháp không còn là bộ môn xa vời với người trẻ như trước kia. “Chỉ cần yêu thích con chữ, thích sự tĩnh lặng, thì ai cũng có thể bắt đầu”, cô chia sẻ.

Thư pháp được người trẻ tìm về như một cách đối thoại dịu dàng với quá khứ, để văn hóa truyền thống mãi ngân lên trong nhịp sống hiện đại - Ảnh: NVCC

Theo quan điểm của Xuân Thành, xu hướng tìm về những giá trị truyền thống đang ngày càng mạnh mẽ và thư pháp đã được hưởng lợi từ điều này. “Ngày xưa thư pháp thường chỉ viết chữ Hán hoặc chữ Quốc ngữ, hiếm khi thấy thư pháp tiếng Việt dùng để viết tiếng Anh. Nhưng bây giờ thì có những tác phẩm kết hợp linh hoạt, dùng chữ quốc ngữ để thể hiện cả tiếng Anh. Điều đó giúp bộ môn trở nên gần gũi và dễ tiếp cận với thế hệ chúng tôi rất nhiều”, anh chia sẻ.

Anh Phạm Văn Nguyên, nguyên Chủ nhiệm CLB Thư Pháp Nét Việt Nhà Văn hóa Thanh niên TPHCM gửi gắm đến người trẻ: “Tôi và các thành viên thuộc thế hệ trước đều thấy rằng lớp trẻ mai sau sẽ luôn luôn giỏi hơn những bậc tiền bối bởi sức trẻ và lòng yêu văn hoá, và đó sẽ sức mạnh để chúng ta lưu giữ thư pháp không bị mai một theo thời gian.”

Hiện nay, cả Xuân Thành và Ái My đều đã có thể kiếm thêm thu nhập từ sở thích viết thư pháp. Ái My cho biết cô đã kiếm được một khoản khá tốt nhờ việc sáng tác tranh, viết thư pháp tại các sự kiện.

Còn với Xuân Thành, "Khi mình đặt cái tâm vào thư pháp, nó sẽ sinh ra kinh tế và tôi dùng kinh tế từ thư pháp để nuôi dưỡng lại chính nó". Anh chưa bao giờ xem thư pháp là một công cụ kiếm lợi nhưng rõ ràng việc thư pháp được trao đổi bằng tiền tệ cũng giúp nâng tầm giá trị tác phẩm đối với người muốn sở hữu, tạo nên đời sống lâu dài cho các tác phẩm thư pháp nghệ thuật.

Hồng Nga