Lý do doanh nghiệp Việt khó thành những "gã khổng lồ"

Ông Nguyễn Tử Quảng dẫn chứng, BKAV đã ký kết với hơn 300 nhà cung ứng để sản xuất điện thoại, nhưng tập đoàn chưa thể trở thành một "Big Tech" (gã khổng lồ công nghệ). Bất kể, về năng lực, người Việt Nam thuộc nhóm dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực này.

Ông Quảng dẫn chứng, sự ra đời của ChatGPT - một điển hình cách mạng công nghệ do người Việt là đồng tác giả. "Hay với Bphone - điện thoại "made in Việt Nam" do BKAV ra mắt cách đây 10 năm, là một sản phẩm có thể so sánh ngang tầm với Apple hay Samsung, dù mỗi hãng có những thế mạnh riêng", ông Quảng khẳng định.

Theo lãnh đạo BKAV, các start-up công nghệ thành công như OpenAI hay DeepSeek – ban đầu chỉ là doanh nghiệp với vài chục nhân viên nhưng sau đó đã tạo ra sản phẩm khuynh đảo thế giới, mở rộng lên hàng ngàn nhân sự và tạo ra giá trị hàng ngàn tỉ USD. Người Việt Nam hoàn toàn có thể làm được điều đó, nhưng điều quan trọng nhất là cần có một môi trường kinh doanh công bằng.

Bà Lý Kim Chi – Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TPHCM (FFA) kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (Huba) – chia sẻ: "Tư duy không quản được thì cấm là rào cản lớn nhất khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong thực thi. Có những bất cập trong chính sách đến mức khó chấp nhận”.

Nhiều doanh nghiệp thực phẩm đang gặp nhiều khó khăn do quy định thay đổi liên tục - Ảnh: Thanh Hoa

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vietravel, cho biết, kinh tế tư nhân đang được cởi trói. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất sẽ vẫn là cơ chế quản lý cũ nếu không đổi mới về thể chế.

Ví dụ như trong ngành du lịch – một lĩnh vực kinh tế mũi nhọn – Vietravel từng đề xuất thành lập 6 văn phòng xúc tiến du lịch quốc gia Việt Nam tại nước ngoài, nhưng đến nay vẫn chưa thể triển khai do vướng mắc về cơ chế. Với thực trạng này, rất khó để ngành du lịch cất cánh. Một điểm yếu nữa là doanh nghiệp tư nhân rất khó nắm bắt pháp luật, bởi hệ thống luật pháp quá phức tạp và chồng chéo. Đây chính là nguyên nhân khiến chính sách triển khai chậm, không hiệu quả.

Ông Trần Anh Dũng, Giám đốc Điều hành Công ty CP Phát triển Hùng Hậu, cho biết, sở dĩ các doanh nghiệp Trung Quốc có thể phát triển nhanh như "nấm sau mưa" và vươn ra toàn cầu, trong đó có cả những doanh nghiệp rất trẻ... là do nước này có nhiều chính sách hỗ trợ rất cụ thể và hiệu quả. Ví dụ, khi doanh nghiệp mở nhà máy trong khu công nghiệp, Chính phủ sẽ hỗ trợ về đất đai, vốn vay để xây dựng ký túc xá cho công nhân. Nhiều nơi còn miễn tiền sử dụng đất và đầu tư hạ tầng để doanh nghiệp có thể xây nhà ở công nhân với mức thuê rất thấp. Nhờ chi phí sinh hoạt và lương bổng hợp lý, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp được nâng cao rõ rệt.

Theo luật sư Trương Thị Hòa, những rào cản mà doanh nghiệp gặp phải phần lớn xuất phát từ thủ tục hành chính rườm rà và các quy định pháp luật đã lỗi thời, không còn phù hợp với thực tiễn phát triển của nền kinh tế. Chính vì vậy, việc rà soát lại toàn diện các văn bản pháp luật để sửa đổi, bổ sung là yêu cầu cấp thiết.

Ông Nguyễn Tử Quảng – Tổng giám đốc Tập đoàn BKAV cho rằng người Việt Nam có thể trở thành "gã khổng lồ công nghệ"

PGS-TS Trần Đình Thiên - Ủy viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng - cho rằng, doanh nghiệp cần nỗ lực và chủ động thay vì chỉ ngồi chờ "xin – cho". Trong một cuộc họp gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã nhấn mạnh, lâu nay chúng ta quen kiểm soát chặt chẽ theo cách siết chặt, nhưng giờ đây cần thay đổi sang tư duy tin tưởng và mở cửa để quản trị hiệu quả hơn. Nhà nước và doanh nghiệp phải hướng tới hợp lực cùng thực hiện mục tiêu phát triển chung.

Tiến sĩ Trần Du Lịch – Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế TP.HCM – Nghị quyết 68 và Nghị quyết 198 chính là “gỡ rào cản và giao trọng trách” cho khu vực tư nhân. Quan điểm này theo ông Lịch là điều rất cần thiết nhưng sẽ vẫn cần sự quản lý chặt chẽ nhằm giảm thiểu rủi ro.

Trước khi giao nhiệm vụ, cần phải đánh giá kỹ năng lực về tài chính và khả năng thực thi của doanh nghiệp, đồng thời đánh giá khả năng huy động nguồn lực về công nghệ, trong đó có cả yếu tố nước ngoài và nguồn lực chung trong nước.

Thanh Hoa