Doanh nghiệp tư nhân mong chờ lực đẩy từ Nghị quyết 68

Nhìn nhận đúng vai trò của kinh tế tư nhân

Anh hùng lao động Phạm Thị Huân - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần Ba Huân - chia sẻ, dù được hưởng ưu đãi nhưng Ba Huân vẫn phải chịu mức lãi suất vốn ngắn hạn 6 - 7%/năm và vốn dài hạn 9%/năm nên khó mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh, khó cạnh tranh với doanh nghiệp (DN) của nước ngoài.

Chẳng hạn, các DN cùng ngành ở Thái Lan đang được hưởng mức lãi suất 2,5 - 5%/năm. Bà mong từ Nghị quyết 68, sẽ có những ưu đãi thực sự cho DN tư nhân, nhất là về tài chính.

Bà Lâm Thúy Ái - Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Sản xuất - Thương mại Mebipha - nói, năm 2010, công ty thuê đất trong khu công nghiệp với thời hạn 50 năm, tổng tiền đầu tư xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc, thiết bị 86 tỉ đồng. Dù đã thanh toán một lần 10 tỉ đồng tiền thuê đất, ngân hàng vẫn không chấp nhận quyền sử dụng đất thuê là tài sản thế chấp.

Sau đợt dịch COVID-19 năm 2021, Mebipha phải dùng toàn bộ vốn lưu động và các tài sản khác để thế chấp, vay vốn nhưng ngân hàng vẫn từ chối các loại tài sản này.

Để phát triển, những doanh nghiệp tư nhân như Công ty cổ phần Tập đoàn Hoa Sen đã phải vượt qua muôn trùng khó khăn. Trong ảnh: Công nhân tại xưởng sản xuất tôn thép của Công ty cổ phần Tập đoàn Hoa Sen ở tỉnh Bình Dương đang kiểm tra chất lượng sản phẩm trước khi xuất ra thị trường. Ảnh: Mai Ca

Tiếp xúc với Nghị quyết 68, bà rất xúc động bởi đây là lần đầu, Đảng xác định khu vực kinh tế tư nhân là lực lượng quan trọng bậc nhất của nền kinh tế. Tuy vậy, bà vẫn lo Nghị quyết 68 chậm được triển khai, những rào cản vô hình vẫn tồn tại khiến hàng triệu doanh nhân phải tiếp tục gồng mình vượt khó: “Chúng tôi kỳ vọng nhất vào 2 chữ bình đẳng để được cạnh tranh sòng phẳng, để có niềm tin đầu tư dài hạn”.

Ông Nguyễn Hoàng Đạt - Giám đốc Công ty TNHH Vinahe - phân tích, mặt bằng sản xuất là yếu tố quyết định đến khả năng mở rộng, đầu tư và phát triển lâu dài của DN nhỏ. Do quy mô nhỏ, doanh thu chưa tới 50 tỉ đồng/năm nên nhu cầu về nhà xưởng của Vinahe chỉ ở mức 5.000m².

Hiện nhà máy Vinahe được xây trên đất tự có và phải tự đầu tư toàn bộ hạ tầng, cơ sở vật chất gồm nhà xưởng, dây chuyền sản xuất, hệ thống kiểm soát an toàn cháy nổ. Việc này vừa tốn kém, vừa không phù hợp xu thế chung của thị trường là xây dựng nhà máy xanh. Công ty muốn dời vào khu công nghiệp để sử dụng hạ tầng đã chuẩn hóa nhưng không vào được bởi chủ đầu tư khu công nghiệp ưu tiên cho các tập đoàn lớn thuê đất tối thiểu 1ha.

Ông nhận xét: “Nghị quyết 68 yêu cầu dành tối thiểu 5% diện tích đất trong các khu công nghiệp cho các DN nhỏ và vừa kèm theo chính sách giảm 30% tiền thuê đất trong 5 năm. Chủ trương này mở ra cơ hội lớn để các DN nhỏ phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh”.

Các doanh nghiệp chế biến gỗ tham dự triển lãm HawaExpo 2024 tại White Palace, đường Phạm Văn Đồng, TP Thủ Đức, TPHCM - Ảnh: Phương Uyên

Để nghị quyết sớm đi vào thực tiễn

Ông Lư Nguyễn Xuân Vũ - Chủ tịch Tập đoàn Xuân Nguyên - cho hay, một trong những khó khăn lớn nhất của DN là vay vốn để chuyển đổi công nghệ sản xuất. Các DN ngành nông nghiệp khó vay tín chấp, nhưng muốn vay tín chấp thì phải có bất động sản. Ngân hàng không xem vùng nguyên liệu là tài sản để thế chấp hoặc nếu chấp nhận thì định giá chỉ bằng 1/4 giá thị trường và chỉ cho vay bằng 50% mức đã định giá.

Để tăng nội lực của DN, ông đề xuất nới lỏng điều kiện cho vay và giảm lãi suất xuống 5% thay vì 7,5 - 12% như lâu nay. Ông cũng mong các viện nghiên cứu chế tạo ra các máy móc với giá bán rẻ cho ngành nông nghiệp Việt Nam bởi máy móc nhập khẩu không phù hợp với thực tế sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam. “Chúng tôi mong Nghị quyết 68 được quán triệt cho từng cán bộ, công chức các cấp, để họ thực sự xem DN là lực lượng tiên phong làm kinh tế” - ông nói.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Du lịch và Tiếp thị giao thông vận tải Việt Nam (Vietravel) - cho rằng, đánh thuế thu nhập DN 22% là quá cao, khiến DN không còn tiền tái đầu tư. Ông kiến nghị giảm mức thuế này xuống còn 18%.

Ông mong Quốc hội, Chính phủ nhanh chóng chuyển hóa các nghị quyết thành chính sách cụ thể, có hướng dẫn chi tiết để vận dụng được ngay. Để làm được điều này, cần sự thay đổi về nhận thức lẫn thái độ của đội ngũ thực thi chính sách bởi muốn áp dụng Nghị quyết 68, cần phải sửa gần 77 luật và văn bản.

Ông Trần Việt Anh - Chủ tịch Hiệp hội Tái chế Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn - cho rằng, vẫn còn sự phân biệt đối xử với các loại hình DN, trong đó tư nhân phải tự túc mọi thứ và thiếu sự bảo vệ cần thiết. Điều này khiến đại diện DN tư nhân thiếu tự tin khi làm việc với cơ quan công quyền.

Nghiên cứu Nghị định 68, ông Trần Việt Anh thấy chính sách thuế có những thay đổi quan trọng. Cụ thể, các loại thuế khoán sẽ được xóa bỏ, thay vào đó là nguyên tắc “làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít, làm bao nhiêu nộp bấy nhiêu”, chấm dứt tình trạng cào bằng. Thêm vào đó, việc các DN vừa và nhỏ mới được lập sẽ được hưởng các ưu đãi về thuế trong 3 năm đầu sẽ khuyến khích người dân mạnh dạn khởi nghiệp.

Để chủ trương từ Nghị quyết 68 đi vào thực tiễn cuộc sống, ông đề xuất Chính phủ, chính quyền các địa phương thường xuyên tổ chức đối thoại chuyên sâu theo từng nhóm ngành nghề; cụ thể hóa các biện pháp hỗ trợ DN tư nhân bằng các văn bản pháp quy; tăng cường hỗ trợ DN đào tạo nguồn nhân lực; bảo vệ thị trường trong nước bằng các công cụ hiệu quả; có quy định DN lớn khi đấu thầu phải dành tỉ lệ nhất định cho các nhà thầu phụ là DN nhỏ.

Công nhân Công ty cổ phần Ba Huân đóng gói trứng gia cầm để cung ứng cho thị trường - Ảnh: Hoa Lài

Ý kiến:

Nên lập quỹ bảo lãnh cho kinh tế tư nhân

DN tư nhân đang phải trả lãi suất vay 10%/năm, cao gấp 3 lần so với mức lãi suất vay của DN nước ngoài. Các tổ chức tín dụng trong nước cần hỗ trợ lãi suất, nới lỏng điều kiện vay cho DN và có đột phá về cơ chế tiếp cận vốn, trong đó giải pháp then chốt là thành lập quỹ bảo lãnh. DN tư nhân không cần được coi là số một mà chỉ cần được đối xử công bằng với DN nhà nước, nhà đầu tư nước ngoài.

Nghị quyết 68 đề cao việc hoàn thiện pháp luật, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, đặc biệt là trong việc tiếp cận đất đai, vốn vay và cơ hội đầu tư. Quỹ bảo lãnh sẽ là công cụ hiệu quả giúp DN tư nhân, nhất là DN nhỏ và vừa, DN khởi nghiệp giảm rủi ro tín dụng, mạnh dạn đầu tư vào lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Phó giáo sư, tiến sĩ TRẦN ĐÌNH THIÊN - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ

Thành lập các ban chuyên trách hỗ trợ doanh nghiệp

Vai trò của các hiệp hội DN đang từng bước được cải thiện, nổi bật là các hoạt động kết nối giao thương, xúc tiến thương mại và đầu tư, đối thoại chính sách, hỗ trợ đào tạo. Những hoạt động này cần được đổi mới hơn nữa. Các hiệp hội cần mở rộng và đào sâu hơn nữa các mối kết nối; chú trọng hỗ trợ đào tạo, huấn luyện cho 5 triệu hộ kinh doanh cá thể về sử dụng phần mềm, về các yêu cầu cần thiết khi thành lập DN; hỗ trợ DN tiếp cận đất đai.

Các hiệp hội cần tăng cường năng lực của ban pháp luật để hỗ trợ DN nhằm bảo vệ quyền tài sản và giảm nguy cơ hình sự hóa các tranh chấp kinh tế; thành lập các ban chuyên trách để thúc đẩy việc ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển xanh, kinh tế bền vững và mô hình kinh tế cộng sinh cũng như đẩy mạnh việc hội nhập quốc tế.

Ông VÕ SƠN ĐIỀN - Ủy viên Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam

Doanh nghiệp hãy bắt tay hành động

Để tận dụng cơ hội từ Nghị quyết 68, DN cần hành động.

Thứ nhất, cần chủ động rà soát chiến lược kinh doanh và điều chỉnh mô hình kinh doanh phù hợp với định hướng của nghị quyết.

Thứ hai, cần nâng cấp năng lực quản trị và tuân thủ pháp luật để đủ điều kiện hưởng các chính sách ưu đãi mà nghị quyết hướng đến. Cụ thể, cần chủ động minh bạch hóa tài chính, hoàn thiện hệ thống kế toán nội bộ, tuân thủ nghiêm ngặt Luật DN năm 2020, Luật Quản lý thuế năm 2019 và các văn bản liên quan.

Thứ ba, cần chủ động tiếp cận và chuẩn bị đầy đủ điều kiện để hưởng các chính sách hỗ trợ. Ví dụ, nếu đang thuê đất của Nhà nước thì cần chuẩn bị hồ sơ để có thể hưởng các chính sách giảm tiền thuê đất.

Thứ tư, cần chủ động kết nối với DN lớn, DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), đồng thời tham gia các nền tảng công nghệ chung để chia sẻ dữ liệu khách hàng. Thứ năm, cần chủ động góp ý, phản biện chính sách thông qua các hiệp hội và diễn đàn đối thoại. Việc đóng góp ý kiến đúng nơi, đúng chỗ sẽ hiệu quả hơn và tránh ảnh hưởng đến hoạt động của DN.

Ông NGUYỄN VINH HUY -

Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA), nhà sáng lập Hệ thống Luật Thịnh Trí

Mai Ca - Thanh Hoa