Lắng nghe - Liều thuốc quyền năng

“Lắng nghe giá trị” là nơi sự tò mò, sự hiện diện và lòng trắc ẩn của nhân viên y tế dẫn đến sự tin tưởng mạnh mẽ và sự chăm sóc tốt hơn cho bệnh nhân - Ảnh: Shutterstock

Khi đến gặp bác sĩ, bệnh nhân mong đợi họ sẽ lắng nghe. Tuy nhiên, trong hệ thống chăm sóc sức khỏe ngày nay, lắng nghe thực sự - kiểu lắng nghe khiến bạn cảm thấy được nhìn thấy, được thấu hiểu - có thể là điều bị bỏ quên đầu tiên.

Một báo cáo mới trên tạp chí Mayo Clinic Proceedings do Tiến sĩ Leonard Berry từ Trường Kinh doanh Mays của Đại học Texas A&M (Mỹ) đồng tác giả, lập luận rằng lắng nghe không chỉ là một cử chỉ đẹp, mà còn là một công cụ mạnh mẽ giúp cải thiện quá trình chăm sóc và thậm chí chữa lành chính hệ thống y tế.

Theo ông, vượt qua những câu hỏi đơn thuần, sự lắng nghe dựa trên giá trị - thể hiện qua sự hiện diện, sự tò mò và lòng trắc ẩn - có thể biến đổi cả bệnh nhân và người chăm sóc.

Sáu chiến lược lắng nghe để nâng cao chất lượng chăm sóc

Các tác giả đã đưa ra 6 hình thức lắng nghe, góp phần mang lại sự chăm sóc tốt hơn:

1. Lắng nghe từ khoảng cách gần: Khoảng cách vật lý có ý nghĩa quan trọng. Bác sĩ có thể học hỏi nhiều hơn từ một khoảnh khắc yên tĩnh trong phòng khám so với một tin nhắn vội vã. Khi họ ở gần, tập trung và tò mò, bạn sẽ có xu hướng cởi mở hơn, và sự tin tưởng đó rất cần thiết để cùng nhau đưa ra quyết định về việc chăm sóc.

2. Lắng nghe với sự tò mò: Sự tò mò của bác sĩ cũng quan trọng như chuyên môn của họ. Khi họ đặt những câu hỏi mở và chú ý đến lời nói, ngôn ngữ cơ thể, cảm xúc của bệnh nhân, điều đó sẽ tạo ra không gian cho một cuộc trò chuyện trung thực. Đây thường là lúc các chi tiết quan trọng xuất hiện, cung cấp thông tin cho kế hoạch chăm sóc.

3. Lắng nghe để tạo dựng và duy trì sự tin tưởng: Lòng tin bắt đầu từ lúc bệnh nhân cảm thấy an toàn để nói chuyện thẳng thắn. Điều này xảy ra khi bác sĩ lắng nghe mà không phán xét, hoàn toàn chú ý đến bệnh nhân và coi ý kiến của họ là thiết yếu. Một số bệnh viện đang sử dụng công cụ AI để ghi chú trong các cuộc hẹn, giúp bác sĩ tập trung hoàn toàn vào cuộc trò chuyện.

4. Lắng nghe nhờ không gian: Thiết kế của phòng khám hoặc bệnh viện có thể ảnh hưởng đến mức độ bệnh nhân được lắng nghe. Các không gian nhỏ hẹp, đông đúc khiến các cuộc trò chuyện riêng tư trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, những thay đổi đơn giản - như việc bác sĩ ngồi xuống trong cuộc gặp - có thể khiến người bệnh cảm thấy được quan tâm và lắng nghe hơn.

5. Lắng nghe để trao quyền: Nếu các cấp quản lý lắng nghe những người trực tiếp chăm sóc cho bệnh nhân, điều đó có thể dẫn đến hành động. Khi nhân viên tuyến đầu được hỏi điều gì đang lãng phí thời gian hoặc làm cho việc chăm sóc trở nên khó khăn hơn, họ thường có những giải pháp thông minh, đơn giản.

6. Lắng nghe để nuôi dưỡng sự kiên cường: Chăm sóc người khác là một công việc đầy thử thách, và khi nhân viên y tế được chia sẻ, họ sẽ có khả năng hỗ trợ bệnh nhân tốt hơn. Những hành động đơn giản như ăn cùng nhau, câu chuyện với đồng nghiệp có thể giúp giảm bớt tình trạng kiệt sức và xây dựng sức mạnh cảm xúc.

Lắng nghe bằng tấm lòng

Tiến sĩ Berry và các đồng tác giả viết rằng, lắng nghe sâu sắc mang lại lợi ích cho tất cả các bên: từ bác sĩ đến bệnh nhân; từ bác sĩ đến đồng nghiệp; từ người lãnh đạo đến nhân viên. Đó là một sự thay đổi văn hóa bắt đầu từ các giá trị cốt lõi.

Đối với bệnh nhân, điều này có nghĩa là họ nên cảm thấy được trao quyền để nói và mong đợi được lắng nghe. Tiến sĩ Berry kết luận: "Kinh nghiệm, sự quan tâm và hiểu biết sâu sắc của nhân viên y tế không chỉ hữu ích mà còn thiết yếu. Và khi đội ngũ chăm sóc lắng nghe bằng sự đồng cảm và tò mò, nó sẽ dẫn đến những quyết định tốt hơn, mối quan hệ bền chặt hơn và sự chăm sóc cá nhân hóa hơn".

Ông nhắn nhủ: "Lòng tốt không phải là một điều xa xỉ trong chăm sóc sức khỏe, nó là một điều cần thiết. Và lắng nghe thực sự là một trong những biểu hiện mạnh mẽ nhất của nó".

Linh La (theo Science Daily)