Làm thế nào để giữ trẻ em an toàn khỏi tai nạn thang cuốn?

Theo Cơ quan Xây dựng và Xây dựng Singapore, chỉ khoảng 9% các tai nạn thang cuốn liên quan đến việc giày dép hoặc bộ phận cơ thể bị kẹt, song lại có 91% sự cố đến từ chính hành vi của người sử dụng.

Hai bác sĩ chuyên khoa tại Singapore là Maggie Lee (Straits Podiatry) và Georgina Callaghan-Tay (East Coast Podiatry) chia sẻ những lưu ý giúp phụ huynh giữ an toàn cho con mình khi sử dụng thang cuốn, cũng như cách xử lý khi xảy ra tai nạn.

Giày nên có kích cỡ vừa với chân trẻ.

1. Chọn đúng giày dép cho trẻ

Bác sĩ Maggie Lee từng chứng kiến không ít trường hợp trẻ bị kẹt chân nghiêm trọng trên thang cuốn - nguyên nhân bắt đầu từ chính đôi giày đang mang. "Những loại giày mềm, không ôm sát bàn chân như giày lười hay dép xăng-đan tưởng chừng thoải mái, lại dễ dàng bị cuốn vào kẽ thang hay các tấm ốp bên hông" - ông nhận định.

Theo bác sĩ Georgina Callaghan-Tay, các mẫu giày khá phổ biến hiện nay như dép Crocs, dép tông, guốc nhựa hay các loại giày đế xốp mềm đều có chất liệu dễ bị hút vào cơ cấu thang cuốn. Chúng không chỉ thiếu sự nâng đỡ cần thiết cho dáng đi của trẻ, mà còn làm tăng nguy cơ bị vấp, bị kẹt hoặc ngã khi trẻ di chuyển.

Một đôi giày thích hợp, an toàn phải là đôi giày vừa vặn - không rộng, không lỏng, không quá ôm bó; mũi giày kín, giúp bảo vệ các đầu ngón chân khỏi bị va đập hoặc kẹt vào mép thang; có dây buộc, khóa dán hoặc Velcro chắc chắn, giữ cho giày luôn nằm yên trên bàn chân; đế cao su chống trượt, độ bám tốt, đồng thời có thiết kế thấp để hạn chế nguy cơ vấp ngã.

2. Thói quen sử dụng mới là "lá chắn" thật sự cho trẻ trên thang cuốn

Bác sĩ Georgina đưa ra hàng loạt lời khuyên đơn giản nhưng tăng độ an toàn cho trẻ khi đi thang cuốn:

Luôn quan sát và nắm tay trẻ. Khoảng cách gần cũng tạo nên sự chủ động trong xử lý nếu có tình huống bất ngờ xảy ra.

Hãy nhắc trẻ giữ cả hai chân đặt chắc chắn trên bậc thang, tránh ngồi, chơi đùa hay kéo lê chân dọc theo hai bên mép thang - những hành động tưởng chừng vô hại nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Luôn nhìn về phía trước khi di chuyển trên thang cuốn. Việc quay đầu lại phía sau hay mải nhìn ngang không chỉ ảnh hưởng đến thăng bằng mà còn khiến trẻ không kịp phản ứng nếu có vật cản bất ngờ.

Với trẻ lớn, bạn có thể hướng dẫn bé cách cầm tay vịn - Ảnh: Malleylawfirm

Với những bé đã cao lớn hơn, cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ giữ tay vịn khi đi thang cuốn. Đây là cách giúp trẻ giữ thăng bằng và hạn chế té ngã nếu có sự rung lắc.

Phần lớn tai nạn thang cuốn xảy ra khi giày dép bị kẹt ở rìa thang. Do đó, hướng dẫn trẻ đứng ở khu vực giữa của bậc thang, đây là vị trí an toàn hơn, ít tiếp xúc với các điểm có nguy cơ kẹt.

Hãy chỉ cho trẻ quan sát và xác định vị trí bậc thang trước khi bước lên hoặc xuống. Tránh tuyệt đối việc nhảy lên hay nhảy khỏi thang cuốn, bởi chỉ cần lệch vài giây cũng có thể xảy ra va vấp.

Kiểm tra dây giày, quai giày trước khi sử dụng thang cuốn: Những sợi dây giày chưa buộc chặt, hay gấu quần, khăn quàng… lòa xòa có thể là tác nhân khiến trẻ bị cuốn vào khe thang. Đảm bảo mọi chi tiết đều gọn gàng, gắn chắc vào người trước khi di chuyển.

Bạn cần hướng dẫn và liên tục nhắc lại các thói quen cần có khi đi thang cuốn cho trẻ - Ảnh: Mothersnc

Thay vì chỉ nói lý thuyết, cha mẹ có thể dạy trẻ nhận biết hành vi an toàn và không an toàn thông qua trò chơi nhập vai hoặc video minh họa. Ngoài ra, hãy giải thích vì sao nên chọn giày chắc chắn khi đi ra ngoài, phân biệt rõ các loại giày “dùng trong nhà” và “dùng để đi lại”, đặc biệt là khi sử dụng phương tiện công cộng.

Đặt ra quy tắc rõ ràng và kiên trì thực hiện: Hãy đặt ra các nguyên tắc như “không chạy, không nhảy, không ngồi trên thang cuốn” và thường xuyên nhắc lại để hình thành phản xạ an toàn cho trẻ.

Không sử dụng xe đẩy trên thang cuốn: Nếu đi cùng trẻ sơ sinh hoặc trẻ chưa biết đi, hãy sử dụng thang máy thay vì thang cuốn. Việc cố đẩy xe nôi, xe đẩy lên thang cuốn rất nguy hiểm và dễ gây tai nạn cho cả người lớn lẫn trẻ nhỏ.

Trong trường hợp xảy ra tai nạn, bạn cần bình tĩnh nhất có thể.

Phải làm gì trong trường hợp xấu nhất?

Bác sĩ Maggie Lee (Straits Podiatry, Singapore) cho biết những tai nạn thường gặp nhất là kẹt ngón chân, phần bàn chân trước vào bậc thang đang chuyển động hoặc vào các tấm ốp bên. Vì vậy, nếu chẳng may tai nạn xảy ra, cha mẹ cần thật bình tĩnh và xử lý theo từng bước dưới đây để giảm thiểu tổn thương cho trẻ:

Dừng thang cuốn ngay lập tức: Hãy tìm nút dừng khẩn cấp - thường có màu đỏ, được đặt ở đầu hoặc cuối mỗi thang cuốn và nhấn ngay lập tức. Nếu không ở gần, hãy hô to để nhờ người khác giúp đỡ. Bạn cũng nên giới thiệu nút khẩn cấp cho trẻ từ sớm, để trẻ biết cách phản ứng nếu gặp tình huống nguy hiểm.

Kêu gọi sự giúp đỡ: Hô to để thu hút sự chú ý của người xung quanh. Trong trường hợp nghiêm trọng, người lớn nên gọi số cấp cứu y tế 115 ngay khi có thể.

Tuyệt đối không giật kéo trẻ: Khi thấy con bị kẹt, phản xạ của nhiều người là cố kéo trẻ ra thật nhanh. Tuy nhiên, điều này có thể khiến tổn thương nghiêm trọng hơn. Hãy giữ yên phần cơ thể bị kẹt và chờ lực lượng cứu hộ can thiệp chuyên nghiệp.

Giữ bình tĩnh: Trong tình huống khẩn cấp, bình tĩnh là chìa khóa. Trẻ rất dễ bị hoảng loạn nếu thấy cha mẹ mất kiểm soát.

Sơ cứu tại chỗ nếu có thể: Nếu trẻ bị trầy xước, chảy máu, hãy dùng khăn sạch hoặc băng gạc tạm thời để cầm máu và giữ vệ sinh vùng bị thương. Sau đó, cần theo dõi dấu hiệu sưng, tấy đỏ hoặc mủ để xử lý kịp thời nếu có nhiễm trùng. Trong trường hợp nghi ngờ gãy xương, bong gân hoặc đau dai dẳng, hãy đưa trẻ đến bệnh viện để chụp X-quang và đánh giá toàn diện.

Bác sĩ Georgina Callaghan-Tay (East Coast Podiatry) lưu ý: Với những chấn thương nghiêm trọng như gãy xương, trẻ có thể cần được bó bột hoặc nẹp cố định, đồng thời theo dõi dáng đi và các tác động lâu dài đến bàn chân.

An Huỳnh (theo W.W)