Gỏi củ cải, món giải nhiệt ngày hè

Mùa nắng nóng đã đến. Trong vô số cách để giải nhiệt, tôi nghĩ ngay đến các món ăn như một giải pháp hấp dẫn và hiệu quả. Loay hoay tìm món nào “ngon-gọn-nhẹ (bụng)” phù hợp với thời tiết mùa hè oi bức, ăn gì cũng khó ngon miệng, không dưng tôi nhớ đến món gỏi.

Tôi vốn thích ăn gỏi nên hay tận dụng các loại rau củ tươi để làm gỏi “dã chiến” mà không cần theo các công thức truyền thống nào. Một trong những món gỏi dễ ăn, dễ làm mà nhà tôi hay ăn nhất là gỏi củ cải thập cẩm.

Củ cải trắng và cà rốt rửa sạch, bào bỏ lớp vỏ, cắt hay bào mỏng theo chiều ngang để có những lát củ cải và cà rốt tròn, mỏng vừa đủ giòn, có thể tỉa hoa cho đẹp mắt. Ngâm hỗn hợp với ít nước muối để khử bớt mùi hăng nồng của củ cải và độ cứng của cà rốt. Chừng 20 phút sau xả lại bằng nước lạnh (ngâm lâu quá rau củ bị thấm mặn và hết tươi, giòn).

Rau cần tây cắt bỏ phần gốc già và xơ dai, cắt khúc chừng 5cm rồi chẻ làm đôi hay làm tư tuỳ thích.

Tôm luộc lột bỏ vỏ và chỉ đen, chẻ đôi theo chiều dọc lưng tôm. Thịt ba chỉ (ba rọi) luộc xắt mỏng.

Rau húng lủi (hoặc rau quế, rau răm) xắt nhỏ.

Vẫn như các món ăn kèm nước mắm tỏi ớt khác, phần nước mắm mới chính là phần “hồn, cốt” của các món gỏi. Có người ngâm rau củ với hỗn hợp giấm (hoặc chanh) trộn với đường trước rồi đổ bỏ nước này, khi ăn chỉ cần chấm với nước mắm tỏi ớt nhưng nhà tôi trộn gỏi “nước đầu” bằng nước mắm tỏi ớt luôn. Lúc ăn nếu thấy chưa đủ đậm đà thì có thể chấm chén nước mắm tỏi ớt để riêng ở ngoài.

Trộn tất cả hỗn hợp rau củ, rau thơm, cần tây, tôm, thịt với nước mắm tỏi ớt. Đậu phộng rang giã sơ với hành tím phi vàng rắc lên bề mặt dĩa gỏi cho thơm. Trang trí thêm bằng mấy cọng ngò rí lên trên cùng để có một dĩa thành phẩm vừa hấp dẫn về hương vị vừa bắt mắt bởi màu sắc rực rỡ.

Một lời nhắc nhỏ nhưng không thể bỏ qua nếu muốn món gỏi “đúng điệu” và ngon trọn vẹn hơn chính là bánh phồng tôm ăn kèm.

Tuỳ khẩu vị, sở thích ăn uống của mỗi người, mỗi nhà mà thành phần nguyên liệu làm gỏi có thể thay đổi, thêm, bớt tuỳ ý cho đa dạng. Thay vì phần “topping” là tôm hay thịt ba rọi luộc, có thể thay bằng thịt bò xắt mỏng xào, mực tươi luộc xắt sợi, hoặc khô cá chiên giòn xé nhỏ.

Tương tự, thay vì củ cải, cà rốt hoặc rau cần tây, ta có thể thay thành phần chính của món gỏi này bằng dưa leo hoặc xoài sống. Món này ăn chơi, ăn với cơm đều “hao” như nhau, đặc biệt là trong những ngày hè nóng bức này. Một vài lần, trong những bữa giỗ, tiệc trong nhà, món gỏi củ cải nhà làm ngang nhiên chễm chệ trên bàn tiệc bên cạnh các món chính khác. Vậy nhưng bao giờ cũng vậy, gỏi luôn là món “đắt hàng” hơn cả vì ngon miệng và có thể ăn nhiều mà không ngán.

Lũ trẻ con thường nhớ hoài những món ăn “mẹ nấu” cho chúng những ngày còn thơ dù có khi “trình” bếp núc của các bà mẹ cũng bình thường thôi. Có lẽ những món ngon thời thơ ấu ấy trở nên đặc biệt khi nó là một phần ký ức của mỗi đứa trẻ khi lớn lên. Những món ăn có thể dễ dàng tìm mua hay thực hiện lại, nhưng kỷ niệm thì “đắt giá” hơn vì khó có thể trở lại nhiều lần trong đời với những người mà ta yêu quý. Tôi cũng đang nấu cho con ăn mỗi ngày nhưng không biết có ký ức nào đọng lại trong tâm trí con mình sau này, như món gỏi củ cải đơn giản mà hao cơm của ngày hè hôm nay.

Lê Vi