Dẹp hàng giả - những tác động không thể tránh khỏi

Khi hàng gian, hàng giả bị quét sạch, người tiêu dùng sẽ được dùng hàng đúng tiêu chuẩn chất lượng với giá tương xứng nhưng sẽ không rẻ như trước nữa. Trong khi đó, người bán sẽ không thể kiếm lợi nhờ bán hàng “trời ơi” và nhận chiết khấu cao từ những nhà sản xuất gian dối.

Người mua phải chịu tốn tiền hơn

Chị T.K.H. vừa đăng bài lên mạng xã hội Facebook, chia sẻ trải nghiệm mua và dùng phải thực phẩm chức năng giả. Chị kể, sau khi té xe, chị bị chấn thương lưng, phải mổ. Theo chỉ định của bác sĩ, chị cần tập vật lý trị liệu 3,5 giờ/ngày, bổ sung vi chất như vitamin A trong 3 tháng để chuẩn bị cho ca mổ.

Với thời gian eo hẹp, chị T.K.H. đã lên sàn thương mại điện tử mua vitamin A 3000 IU của Mediphar bởi sản phẩm này được quảng cáo “nguyên liệu nhập khẩu từ Mỹ, sản xuất theo quy trình chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới”. Nhưng, sau gần 3 tháng dùng, chị mới biết sản phẩm này là của đường dây sản xuất thực phẩm chức năng giả vừa bị công an triệt phá.

Sau chị, nhiều người khác cũng đã đăng bài lên Facebook, cho biết mình đã mua thực phẩm chức năng từ các công ty bị công an điều tra hành vi sản xuất hàng giả, gồm Hùng Vương, MegaPhaco, MegaLife, MediUSA, MediPhar, Việt Đức. Chị M.L. cho biết, các sản phẩm này đều được quảng cáo “có nguyên liệu từ Mỹ” nhưng thực chất là từ Trung Quốc. Chị N.Y. bày tỏ lo lắng khi sản phẩm cốm vi sinh Biolac Plus mà chị cho con dùng nhiều năm qua bị thu hồi giấy công bố sản phẩm.

Nhiều sạp ở chợ An Đông, quận 5, TPHCM đóng cửa - ẢNH: HOA LÀI

Cùng lúc với đợt truy quét hàng gian, hàng giá, giá nhiều nhóm hàng cũng tăng. Chị Thùy (quận Bình Thạnh, TPHCM) cho hay, trước đây, chị mua thùng sữa 48 hộp loại 180ml hết 380.000 đồng/thùng thì nay tăng lên 385.700 đồng/thùng. Người bán giải thích là do đã cộng vào giá 1,5% để bù sự xáo trộn kinh doanh, khấu trừ thêm thuế, phí vận chuyển, bốc xếp, hao hụt, bảo quản…

Nhiều người bán lúng túng, tạm đóng cửa sạp

Ông Nguyễn Ngọc Dũng - Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) - kể, trong một lần Bộ Công Thương chuẩn bị kiểm tra hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử, chủ tịch và giám đốc của một sàn lớn đã tìm đến ông để tìm cách “xin” được kiểm tra “nhẹ nhàng”, bởi nếu kiểm tra gắt gao, sàn sẽ khó tồn tại do cả sàn của họ chỉ còn khoảng 2% là hàng thật. Theo ông, hàng giả, hàng nhái đã cắm rễ sâu trong hệ thống thương mại, đến mức chủ các sàn cũng đành chấp nhận, thỏa hiệp.

Những ngày qua, chị T.G. phải tạm đóng cửa tiệm tạp hóa trong chợ Bàn Cờ, quận 3, TPHCM để sắp xếp lại hàng hóa. Chị cho biết, vài tháng trước, chị đã bỏ ra số tiền khá lớn để nhập sữa có các nhãn hiệu Kid Baby Talacmum, Colos IQ For Mum, Colos IQ Diabetes, Grow Clos 24H4… do những mặt hàng này bán khá chạy. Giờ nghe tin các sản phẩm trên đều là hàng giả hoặc đang bị công an điều tra, chị không biết phải làm gì với chúng.

Ở thời điểm cuối tháng Năm vừa qua, tại chợ An Đông, quận 5, TPHCM có khoảng 50 - 60% số sạp đóng cửa. Hiện nay, tỉ lệ này tăng vọt lên 80%. Một tiểu thương lâu năm ở đây cho biết, từ khi có dịch COVID-19 (năm 2020), doanh thu giảm khoảng 70% so với trước đó. Gần đây, khi lực lượng quản lý thị trường đồng loạt ra quân kiểm tra, doanh thu đã giảm tới 90%. Phần lớn hàng hóa được bán ở chợ này là hàng nhập khẩu từ Trung Quốc theo đường tiểu ngạch, hầu hết không có hóa đơn, chứng từ.

Không riêng ở chợ An Đông, sản phẩm trong hầu hết chợ truyền thống đều là hàng không có hóa đơn, không rõ nguồn gốc. Đây là thực trạng đã tồn tại từ xưa đến nay. Do vậy, tiểu thương cần có thời gian và hướng giải quyết số hàng tồn đọng để bắt đầu nhập hàng có hóa đơn. Do chưa biết cách giải quyết, nhiều người đành phải đóng cửa sạp.

Chị T.T. - chủ một sạp bánh kẹo trong chợ Bình Tây, quận 6, TPHCM - cho biết, sạp của chị lấy hàng từ các công ty nhập khẩu bánh kẹo Trung Quốc, chỉ có hóa đơn viết tay. Chị đã cố gắng tìm nguồn hàng trong nước có chất lượng, giá cả tốt để thay thế hàng nhập nhưng chưa tìm ra sản phẩm phù hợp. Chị đã cất những sản phẩm bị cho là hàng lậu nhưng khách hàng vẫn liên tục hỏi mua do giá cả phải chăng, bánh ngon, chủng loại đa dạng. Theo chị, hàng giả, hàng lậu tồn tại một phần là do nhu cầu, thị hiếu của người mua. Nhà sản xuất trong nước cần phải đáp ứng tốt nhu cầu này, mới mong hàng lậu không còn đất sống.

Đại diện tiểu thương chợ An Đông mong muốn có lộ trình, có những giải pháp giúp các tiểu thương vượt qua giai đoạn khó khăn này cho đến hết năm 2025. Bắt đầu từ năm 2026, những ai đã được tuyên truyền, giải thích, hướng dẫn mà vẫn cố tình kinh doanh hàng lậu, hàng nhái, kém chất lượng thì mới bị xử phạt. Một tiểu thương đề nghị tập trung “đánh” vào thực phẩm, thuốc bởi đây là những mặt hàng gây nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng. Với những sản phẩm như quần áo, đồ trang sức, cần đề ra lộ trình, thời điểm, yêu cầu để tiểu thương nắm và tự giác chấp hành.

Mai Ca- Thanh Hoa