Cần lưu ý gì khi mua ghế ô tô an toàn cho trẻ?

Sức mua tăng đột biến

Chiều 23/11, có khá nhiều người đến siêu thị Con Cưng Super Center đến tìm hiểu và tham khảo giá ghế ô tô cho trẻ em. Nhân viên siêu thị này cho biết, nhiều người đến mua ghế này là do điều 10 Luật Trật tự An toàn giao thông năm 2024 quy định, từ ngày 1/1/2026, khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m trên ô tô thì không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại ô tô chỉ có 1 hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em.

Con Cưng Super Center bán nhiều mẫu ghế ô tô an toàn cho trẻ, mức giá từ 720.000 đồng đến 11 triệu đồng/chiếc, của các thương hiệu Joie (Anh), Combi Wego Long (Trung Quốc), Animo Flexi (Việt Nam), Maxi Cosi (Úc)... Loại ghế được quan tâm nhiều nhất có giá từ 2-5 triệu đồng. Những nhà có điều kiện kinh tế thì chọn mua dòng ghế cao cấp, là ghế có đèn báo động phát sáng khi khóa gài ghế bị lỏng hoặc không đúng vị trí. Ghế cao cấp còn sử dụng chất liệu đệm êm ái và hệ thống đỡ cao cấp, giúp giữ cơ thể trẻ ổn định, hạn chế rung lắc. Tuy nhiên, ghế cao cấp có trọng lượng khá lớn, 13 - 15kg, gây bất tiện khi cần tháo lắp hay di chuyển thường xuyên.

Khách hàng chọn mua ghế ô tô an toàn cho trẻ tại cửa hàng Jovikids trên đường Tô Hiến Thành, phường Hòa Hưng, TPHCM

Tại cửa hàng Jovikids trên đường Tô Hiến Thành, phường Hòa Hưng, TPHCM, lượng khách đến tìm hiểu ghế ô tô trẻ em cũng khá đông. Một nhân viên cho biết, 1 tháng trở lại đây, số người đến mua ghế tăng đột biến, 2 kho ở TP Hà Nội và TPHCM của Jovikids liên tục “cháy” hàng, phải nhập thêm về.

Ông Nguyễn Danh Thắng - Tổng giám đốc Jovikids Việt Nam - cho hay, Jovikids đang cung cấp 3 dòng sản phẩm chính, gồm ghế sơ sinh dành cho trẻ cao từ 40cm; ghế nâng (booster) dành cho trẻ từ 6-12 tuổi (cao từ 1,25m), có tác dụng nâng tầm ngồi của trẻ, giúp dây an toàn của xe vắt ngang ngực thay vì ngang cổ, nhằm giảm chấn thương khi xảy ra va chạm; ghế cao cấp được tích hợp nhiều tính năng đặc biệt như quạt thông gió, đèn cảnh báo, hệ thống điều khiển bằng giọng nói hoặc điều chỉnh nhiệt độ. Phân khúc có mức giá 3-4 triệu đồng đang được tiêu thụ mạnh nhất, dòng ghế cao cấp (10 triệu đồng/chiếc) cũng có lượng bán ra ổn định.

Ông cho biết, để chọn mua ghế phù hợp, cần xác định xe của mình có hệ thống lắp đặt ghế cho trẻ (isofix) hay chỉ có đai an toàn thông thường. Thời gian qua, nhiều khách hàng nhầm lẫn giữa 2 hệ thống này nên có tình trạng mua ghế dùng cho isofix nhưng không tương thích với xe, phải đổi tới đổi lui.

Ngoài ghế, trên thị trường cũng có nhiều loại đai an toàn giá rẻ (299.000-399.000 đồng/chiếc), có cấu tạo như tấm đệm mỏng với 2 đầu dây để móc vào ghế xe và cố định đai. Loại đai này đang được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội Facebook và các sàn thương mại điện tử.

Ghế kém chất lượng rất nguy hiểm

Theo ông Nguyễn Danh Thắng, đai an toàn được rao bán trên mạng gần như không có tác dụng bảo vệ khi xảy ra va chạm bởi nó mỏng, được gắn tạm bợ. Nếu chiếu theo các tiêu chuẩn thì các loại đai này không đạt chuẩn.

Phó giáo sư, tiến sĩ Phạm Xuân Mai - Cố vấn Khoa Công nghệ ô tô và Kỹ thuật hàng không, Trường đại học Công nghệ miền Đông, nguyên Trưởng khoa Kỹ thuật giao thông, Trường đại học Bách khoa TPHCM - cho biết, Bộ Giao thông Vận tải trước đây đã ban hành Quy chuẩn QCVN 123:2024/BGTVT quy định chi tiết về các loại ghế trẻ em trên ô tô.

Cụ thể, có 2 hệ thống ghế chính, gồm hệ thống ghế trẻ em (CRS) là bộ ghế hoàn chỉnh bao gồm dây đai, khóa an toàn và có thể lắp chắc chắn vào xe; hệ thống ghế nâng cao (ECRS) sử dụng chuẩn kết nối isofix, gồm 2 loại là isofix toàn diện dùng được cho mọi vị trí ghế có trang bị isofix trên xe và isofix dành cho xe đặc biệt, chỉ dùng được cho một số dòng xe cụ thể. Ghế trẻ em CRS được phân thành 4 loại dựa trên khả năng lắp đặt: phổ thông, hạn chế, bán phổ thông và dành cho xe đặc biệt. Quy chuẩn này cũng nêu rõ các yêu cầu chi tiết về kỹ thuật, tính năng an toàn của từng loại ghế.

Ông khẳng định, việc sử dụng ghế trẻ em không đạt chuẩn QCVN 123:2024 là rất nguy hiểm. Do cơ thể trẻ còn non nớt và dễ bị tổn thương nên ghế kém chất lượng có thể làm tăng nguy cơ chấn thương nghiêm trọng khi xảy ra tai nạn. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, việc triển khai quy định bắt buộc sử dụng ghế ô tô an toàn cho trẻ từ năm 2026 đối mặt với một số thách thức lớn, chủ yếu là từ phía người dùng và từ quy định.

Ông phân tích, các loại ghế đạt chuẩn, đặc biệt là những loại cao cấp, thường có giá cao, gây áp lực tài chính cho nhiều gia đình. Bên cạnh đó, một số bậc phụ huynh vẫn cho rằng chỉ cần thắt dây an toàn thông thường là đủ, hoặc nghi ngờ về hiệu quả thực sự của ghế chuyên dụng. Sự đa dạng của thị trường với vô số mẫu mã, tiêu chuẩn (như isofix) và cách lắp đặt phức tạp cũng khiến không ít người bối rối, gặp khó khăn trong việc lựa chọn sản phẩm phù hợp với xe và độ tuổi của con. Các quy định hiện hành vẫn còn những điểm chưa rõ ràng, tạo ra khoảng trống trong việc áp dụng, chẳng hạn như việc sử dụng các thiết bị thay thế kém chất lượng.

Để người tiêu dùng dễ dàng phân biệt ghế đạt chuẩn với hàng giả, kém chất lượng, phó giáo sư, tiến sĩ Phạm Xuân Mai cho rằng, cơ quan nhà nước cần sớm ban hành quy định về nhãn mác, tem chống hàng giả tương tự như với nón bảo hiểm xe máy, đồng thời có những chiến dịch truyền thông rộng rãi để nâng cao nhận thức của cộng đồng về sự cần thiết trang bị ghế an toàn cho trẻ trên ô tô. Các nhà sản xuất cũng cần chủ động hướng dẫn người dùng cách nhận biết sản phẩm chính hãng.

Thanh Hoa