Bữa ăn sáng gắn kết tình quân dân trên biển

Nỗi niềm của ngư dân

Làn da sạm nắng, giọng nói sang sảng, ngư dân Hoàng Văn Khang (phường Rạch Dừa) kể, ông có gần 50 năm gắn bó với nghề cá. Năm 18 tuổi, như bao trai làng khác, ông theo ghe ra khơi nối nghiệp cha ông. “Nghề biển cực nhọc, nhưng đã yêu rồi thì khó dứt bởi nó ngấm vô máu mình rồi” - ông nói.

Thu nhập từ những chuyến đánh bắt gần bờ ít ỏi, ông vẫn bám biển để nuôi 2 con ăn học. Nhắc đến thế hệ sau, ông chợt thở dài: “Chắc tụi nhỏ không theo nghề biển nữa đâu. Biển giờ cá tôm ít mà sóng gió chẳng khi nào yên. Tôi chỉ mong tụi nhỏ có nghề gì đỡ cực hơn cha mẹ chúng”.

Ban Chỉ huy bộ đội biên phòng thuộc Bộ Tư lệnh TPHCM tuyên truyền về quy định khai thác thủy hải sản hợp pháp cho ngư dân tại phường Phước Thắng

Ông Trần Bá Bình (phường Phước Thắng) cho hay, toàn phường có khoảng 50 chủ ghe, thuyền. Trước đây, bà con đánh bắt cá cơm bằng lưới vây. Cá cơm sống gần bờ, nhưng quy định hiện hành không cho phép đánh bắt gần bờ. Ghe nhỏ không đủ sức đi xa, mà đánh bắt gần bờ lại bị phạt. Ông nói: “Mong chính quyền thấu hiểu, có hướng tháo gỡ để bà con tiếp tục mưu sinh hợp pháp”. Ông cũng kiến nghị chính quyền TPHCM có chính sách hỗ trợ đầu ra cho cá cơm, giúp ngư dân kết nối với thương lái, doanh nghiệp chế biến bởi ngư dân đi biển giỏi chứ không rành buôn bán.

“Ăn sáng cùng ngư dân” là hoạt động thường niên do Bộ Tư lệnh TPHCM, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 phối hợp với Bộ Tư lệnh vùng cảnh sát biển 3, Bộ Tư lệnh vùng 2 hải quân tổ chức. Đây là dịp để ngư dân, chủ tàu cá phản ánh những khó khăn khi đánh bắt hải sản, trình bày tâm tư, nguyện vọng; là dịp để đại diện các cơ quan trên tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo, phòng chống khai thác thủy sản bất hợp pháp; là dịp gắn kết, thắt chặt tình quân dân.

Có 3 đời gắn bó với nghề biển, bà Nguyễn Thị Nga - 63 tuổi, ở phường Phước Thắng - xem nghề biển vừa là nghiệp, vừa là nỗi lo: “Nghề này tự do, nhưng khổ lắm. Mong Nhà nước có thêm chính sách hỗ trợ, giúp bà con chuyển sang nuôi trồng hoặc nghề phụ ổn định hơn”. Từ chiếc ghe nhỏ ngày cưới, vợ chồng bà chăm chỉ, chắt chiu, mua được tàu lớn hơn để tiếp tục mưu sinh nhưng đổi lại là sức khỏe hao mòn, bệnh tật đeo đẳng, và khi rời biển thì chẳng biết làm nghề gì khác.

Tạo điều kiện để ngư dân vươn khơi, bám biển

Bà Mạc Thị Nga - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư TPHCM - cho biết, thời gian qua, chi cục đã nhiều lần phối hợp tổ chức hội nghị để lắng nghe, tháo gỡ khó khăn cho ngư dân, đặc biệt là những vướng mắc liên quan đến các nghị định 28, 36 và 42 của Chính phủ.

Chi cục đã hướng dẫn cụ thể cho ngư dân những nội dung thuộc thẩm quyền của TPHCM và tổng hợp, báo cáo lên Tổng cục Thủy sản các vấn đề vượt thẩm quyền của mình để tổng cục sớm đề xuất hướng điều chỉnh phù hợp.

Chi cục cũng đẩy mạnh cải cách hành chính, kết nối dữ liệu với hệ thống quản lý của thành phố để giảm bớt việc sao y, công chứng giấy tờ, giúp ngư dân thuận tiện hơn khi làm hồ sơ ra khơi.

Bà cho biết, mức xử phạt theo Nghị định 38 rất cao, có thể lên đến 300-500 triệu đồng, nên ngư dân cần tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật trong quá trình hành nghề, chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, duy trì thiết bị giám sát hành trình (VMS) từ khi ra khơi cho đến khi cập bến.

Bà nói: “Khi làm đúng quy định, hải sản của mình sẽ có giá trị, được chứng nhận nguồn gốc rõ ràng, đủ điều kiện xuất khẩu”. Theo bà, hệ thống cảng cá của TPHCM cơ bản đáp ứng được nhu cầu cập tàu. Vì vậy, ngư dân cần bốc dỡ hải sản đúng nơi quy định để tránh vi phạm quy trình khai thác thủy sản của quốc tế, giữ vững uy tín, giá trị sản phẩm. Ngành thủy sản TPHCM sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi nhất để ngư dân an tâm bám biển, phát triển kinh tế và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Bà Lê Thị Thủy - Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM - bày tỏ sự thấu hiểu về những khó khăn mà ngư dân đang đối mặt, như nguồn lợi thủy sản suy giảm, thời tiết thất thường, chi phí mỗi chuyến ra khơi tăng cao, khó vay vốn để nâng cấp tàu thuyền, thiết bị. Bà đề nghị chính quyền thành phố tiếp tục rà soát các chính sách hỗ trợ ngư dân, đặc biệt là chương trình cho vay vốn với lãi suất thấp để giúp bà con nâng cấp tàu thuyền, ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả khai thác và đảm bảo an toàn; tăng cường các biện pháp bảo vệ nguồn lợi thủy sản bền vững, ngăn chặn khai thác trái phép và mở rộng các hoạt động dịch vụ hậu cần nghề cá để bà con yên tâm vươn khơi.

Đại tá Trần Văn Hùng - Phó chính ủy Bộ Tư lệnh TPHCM - khẳng định, ngư dân là một phần không thể tách rời của thế trận quốc phòng toàn dân trên biển. Trong bối cảnh Biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp và tiềm ẩn căng thẳng, mỗi hành trình vươn khơi, mỗi lá cờ tung bay trên tàu cá của ngư dân là một thông điệp mạnh mẽ khẳng định chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Theo ông, dù tình hình trên biển đôi lúc có những biến động khó lường, nhưng Việt Nam luôn kiên định, bình tĩnh và chủ động bảo vệ chủ quyền bằng các biện pháp hòa bình, đồng thời kiên quyết không nhân nhượng trước bất kỳ hành động xâm phạm nào.

Ông nói: “Trong thời điểm này, tinh thần đoàn kết quân dân càng được phát huy mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Các lực lượng như bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, kiểm ngư, hải quân luôn sát cánh cùng ngư dân, là chỗ dựa pháp lý, là điểm tựa tinh thần vững chắc giữa biển khơi. Khi ngư dân gặp sự cố, các lực lượng đều có mặt kịp thời để hỗ trợ, đồng thời xử lý nghiêm các tàu cá nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam”. Ông khẳng định, chăm lo, bảo vệ ngư dân cũng chính là bảo vệ chủ quyền quốc gia bởi mỗi con tàu ra khơi, mỗi người dân bám biển đều góp phần dựng nên phên dậu vững chắc nơi đầu sóng ngọn gió của Tổ quốc.

Thanh Tâm