Thầy giáo trường công xây dựng “Trường học điển hình Microsoft”

Gặp thầy Trần Nguyễn Khái Hưng - Hiệu trưởng Trường THPT Võ Thành Trinh (xã Hội An, tỉnh An Giang) - tại một hội nghị giáo dục ở Hà Nội, tôi gần như quên mất mình đang đứng trước một nhà quản lý. Bởi dáng vẻ thầy bình dị, và ánh mắt sáng mỗi khi nhắc đến những điều “muốn làm cho trường”.

Từ triết lý giản dị của thầy “tôi chỉ là tạo cảm hứng và cảm xúc tích cực cho đồng nghiệp thôi”, câu chuyện đặc biệt đã được viết nên: Trường THPT Võ Thành Trinh là trường công đầu tiên và duy nhất của Việt Nam đạt danh hiệu “Trường học điển hình Microsoft (Microsoft Showcase School)” suốt 5 năm liền, bất chấp bối cảnh còn khó khăn.

Giáo viên dạy toán mang tầm nhìn công nghệ

Thầy Trần Nguyễn Khái Hưng (42 tuổi) đã tốt nghiệp thạc sĩ toán học, Đại học Cần Thơ năm 2011. Hơn mười năm trước, khi là giáo viên dạy toán của Trường THPT Võ Thành Trinh, thầy đã nhận ra: công nghệ không chỉ là công cụ, mà còn là cầu nối xóa khoảng cách địa lý và là chìa khóa nâng tầm giáo viên vùng xa. Từ đó, thầy lặng lẽ tham gia các diễn đàn giáo viên, mày mò các ứng dụng công nghệ để phục vụ dạy học. Năm 2016, thầy được bổ nhiệm làm phó hiệu trưởng. Tháng 4/2017, thầy tiếp nhận cương vị hiệu trưởng. Ở tuổi 34, thầy trở thành hiệu trưởng trẻ nhất tỉnh An Giang.

Thầy Trần Nguyễn Khái Hưng (giữa) tại một tọa đàm về việc đưa AI vào trường phổ thông - Ảnh do nhân vật cung cấp

Tháng 8/2019, biết tin có buổi chia sẻ kinh nghiệm tại TPHCM của các giáo viên từng tham dự diễn đàn Microsoft toàn cầu, thầy đã thông báo với toàn trường và hỏi ai muốn đi. Kết quả là 20 người đăng ký. Trong đó có thầy Nguyễn Hải Duyên, khi đó 59 tuổi.

Thầy Khái Hưng nhớ lại: “Mọi người nói thầy Duyên sắp nghỉ hưu. Nhưng tôi nghĩ, chính những người như thầy Duyên sẽ là tấm gương về tinh thần học hỏi không ngừng của nhà giáo”. Chuyến đi đó đã mang đến thay đổi lớn. Trường THPT Võ Thành Trinh được Microsoft Việt Nam cấp tài khoản Office 365, và 20 thầy cô ấy bắt tay áp dụng, chia sẻ với đồng nghiệp.

Từ giáo án điện tử, bảng biểu, sổ chủ nhiệm, đến việc kiểm tra bài trực tuyến... lần lượt được số hóa. Giờ học trở nên sinh động hơn, công sức giáo viên giảm đáng kể. Ngày hội đọc sách của trường cũng được “lột xác”: Học sinh lập nhóm, viết cảm nhận về sách và chia sẻ trên mạng xã hội - điều từng là không tưởng với 1 trường huyện.

Rồi đầu năm 2020, COVID-19 ập đến. Trong khi nhiều trường lúng túng thì Trường THPT Võ Thành Trinh đã sẵn sàng. Hiệu trưởng nhà trường nói: “Chúng tôi vượt qua được áp lực vì đã có công cụ quen thuộc. Ban giám hiệu không căng thẳng. Thầy cô thỏa sức sáng tạo trên nền tảng kỹ thuật”.

Nhờ chuyển đổi số toàn diện, năm học 2021-2022, Trường THPT Võ Thành Trinh trở thành 1 trong 3 trường đầu tiên của Việt Nam đạt danh hiệu “Trường học điển hình Microsoft” (cùng với Trường phổ thông Song ngữ Liên cấp Wellspring, TP Hà Nội và Trường tiểu học - THCS - THPT Sky-Line, TP Đà Nẵng). 67/67 giáo viên của trường đạt tiêu chuẩn Giáo viên sáng tạo Microsoft (MIE); 100% thành thạo Microsoft Teams và có thể dạy học trực tuyến hiệu quả. Trong đó, có 11 cán bộ, giáo viên được vinh danh Chuyên gia giáo dục sáng tạo Microsoft (MIEE).

Đến năm học 2025-2026, số cán bộ, giáo viên của trường được vinh danh Chuyên gia giáo dục sáng tạo Microsoft (MIEE) tăng lên 27 người.

Danh hiệu mang lại cho trường nhiều lợi ích: công nhận trường tiên phong về chuyển đổi số trên toàn cầu, giáo viên được hỗ trợ phát triển chuyên môn và đạt các chứng chỉ quốc tế. Trường được tiếp cận độc quyền công cụ, sản phẩm giáo dục mới của Microsoft, từ đó nâng cao chất lượng học tập qua việc cá nhân hóa và phát triển các kỹ năng thế kỷ XXI cho học sinh.

Bí quyết... trao quyền

Các năm tiếp theo, không phải trường nào cũng duy trì được danh hiệu, riêng Trường THPT Võ Thành Trinh đạt được trong 5 năm liên tiếp. Năm học này, trường có 27 cán bộ, giáo viên được vinh danh Chuyên gia giáo dục sáng tạo Microsoft (MIEE) và trở thành điểm sáng của mô hình trường học số.

Bí quyết nằm ở cách hiệu trưởng nhà trường sử dụng công nghệ để trao quyền cho đồng nghiệp. Thầy thành lập ban công nghệ thông tin, giao cho mỗi giáo viên nghiên cứu thành thạo một công cụ. Thầy Cao Thành Thái (dạy môn toán) phụ trách Microsoft Teams. Cô Nguyễn Thị Hồng Lệ (Phó hiệu trưởng, dạy môn hóa) chuyên về Microsoft Forms…

“Họ hỗ trợ đồng nghiệp rất hiệu quả, tôi chỉ theo dõi, động viên. Khi thấy giáo viên nào đủ tự tin làm chủ công nghệ, tôi lại bổ sung vào ban công nghệ thông tin, giao thêm trách nhiệm viết tài liệu chia sẻ cho cộng đồng. Trao quyền giúp giáo viên tự khẳng định năng lực trong tập thể. Họ biết trân trọng sự giúp đỡ, và sẵn sàng giúp đỡ người khác. Đó là sức mạnh tập thể” - thầy Khái Hưng đúc kết.

Câu chuyện về thầy Hải Duyên chính là minh chứng. Chuẩn bị nghỉ hưu, lại vấp phải vấn đề sức khỏe khiến thầy khó ngồi lâu trước máy tính. Nhưng khi việc dạy trực tuyến trở thành bắt buộc, thầy Hải Duyên đã không bỏ cuộc. Những buổi đầu, thầy được thành viên ban công nghệ thông tin hỗ trợ cài đặt giờ dạy, đăng nhập, duyệt học sinh vào lớp, điểm danh... Nhưng chỉ sau 1 tuần, thầy đã tự tin ngồi dạy và xử lý tình huống phát sinh.

“Nhờ năm 2019, hiệu trưởng nhà trường cho lên TPHCM học tập mà tôi không quá bất ngờ với việc áp dụng công nghệ vào dạy học. Khi đó, tôi thấy tự tin và cố gắng làm tốt để đồng nghiệp nhìn vào” - thầy Hải Duyên chia sẻ.

Khi trường đã làm chủ các nền tảng công nghệ cơ bản, thầy Khái Hưng nghĩ đến bước tiếp theo, làm sao để mỗi học sinh, nhất là ở những lớp đông, có thể được quan tâm đúng mức. Thầy chia sẻ: “Từ lâu, điểm nghẽn của trường công là sĩ số lớp đông. Nhưng AI mở ra cánh cửa mới, học tập được cá nhân hóa. Giáo án có thể điều chỉnh theo năng lực và tiến độ của từng em. Giáo viên nhìn rõ hơn điểm mạnh, điểm yếu để bù đắp kịp thời”.

Đó cũng là lý do thầy muốn xây dựng “trường học số thế hệ mới”, nơi giáo viên không phải chạy đua với giấy tờ mà tập trung cho chất lượng dạy học.

Học sinh Trường THPT Võ Thành Trinh cũng đã bắt đầu tiếp cận các ứng dụng AI. Đội thi của trường lọt tốp 20 Imagine Cup Junior 2024 của Microsoft - sân chơi khuyến khích học sinh sáng tạo bằng AI. Năm học 2024-2025, trường có 11 đội tham gia cuộc thi AI for Good 2025, trong đó có 3 đội vào tốp 15 bảng THPT. Với thầy Khái Hưng, đó là tín hiệu cho thấy học sinh vùng xa hoàn toàn có thể chạm đến những chuẩn mực toàn cầu khi được tạo điều kiện.

“Thách thức hiện nay là đào tạo giáo viên sử dụng AI đúng cách để hướng dẫn học sinh, và xây dựng quy tắc ứng xử với AI trong nhà trường. Bởi công nghệ mạnh đến đâu cũng cần được dùng một cách có trách nhiệm” - thầy hiệu trưởng nói.

Ngọc Minh Tâm