Sân chơi cho trẻ: Nền tảng của thành phố đáng sống

Rất thiếu sân chơi cho trẻ

TPHCM đã có nhiều bước tiến trong việc đầu tư không gian vui chơi công cộng cho thiếu nhi. Tại các công viên lớn như 23/9, Tao Đàn, Gia Định, Phú Nhuận… những khu vực dành riêng cho trẻ em được bố trí rộng rãi với nhiều thiết bị vận động, cây xanh và không gian mở, tạo điều kiện để trẻ được hoạt động thể chất và kết nối với thiên nhiên.

Một số khu dân cư hiện đại như Phú Mỹ Hưng, Vinhomes Central Park, Sala Thủ Thiêm… cũng chú trọng đầu tư sân chơi ngoài trời có thiết kế hiện đại, an toàn, thân thiện. Các mô hình trên cho thấy sự thay đổi tích cực trong nhận thức về tầm quan trọng của sân chơi đối với sự phát triển toàn diện của trẻ em.

Khu vui chơi trẻ em trong công viên Tao Đàn được đưa vào hoạt động năm 2011. Ảnh: Ngọc Tuyết

Tuy nhiên, nhìn tổng thể, không gian vui chơi công cộng cho trẻ vẫn còn rất ít so với mật độ dân cư và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng của thành phố. Theo báo cáo dân số năm 2024, TPHCM có hơn 1,73 triệu trẻ em dưới 15 tuổi, chiếm khoảng 18,2% tổng dân số. Trong khi đó, số lượng sân chơi công cộng miễn phí được xây dựng bài bản chưa nhiều.

Phần lớn sân chơi miễn phí hiện chủ yếu tập trung ở khu vực trung tâm. Ở nhiều khu dân cư đông đúc - đặc biệt là nơi có đông công nhân và lao động nhập cư sinh sống - việc tìm được một sân chơi gần nhà, an toàn và miễn phí cho trẻ là điều không dễ. Nếu có thì cũng chỉ là những sân chơi diện tích nhỏ, dụng cụ đơn giản, xuống cấp.

Một số sân chơi tại công viên lớn thường quá tải vào cuối tuần, thiếu người giám sát và không đảm bảo vệ sinh, an toàn; thiết bị, dụng cụ… không được bảo trì định kỳ. Thực trạng này cho thấy sân chơi miễn phí cho trẻ vẫn chưa thực sự được nhìn nhận như một phần thiết yếu trong quy hoạch đô thị, thậm chí chỉ được xem như tiện ích phụ.

Đặt không gian cho trẻ vào vị trí xứng đáng

TPHCM đang bước vào giai đoạn phát triển mới với định hướng trở thành siêu đô thị mang tầm quốc tế. Đây là thời điểm thuận lợi để nhìn lại và tái cấu trúc quy hoạch theo hướng bền vững hơn, toàn diện hơn, trong đó không gian sống cho trẻ em cần được đặt ở vị trí xứng đáng. Những địa phương mới sáp nhập vào TPHCM như Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương với quỹ đất còn dồi dào nên được định hướng quy hoạch rõ ràng về sân chơi trẻ em, thay vì để rơi vào vòng lặp “phát triển trước, bổ sung sau”.

Sân chơi cho trẻ em ở công viên 23/9. Ảnh: Ngọc Tuyết

Một khu vui chơi vừa là nơi để trẻ chạy nhảy vừa là không gian học hỏi, rèn luyện kỹ năng sống, hình thành thói quen giao tiếp, kết nối cộng đồng… Đó cũng là nơi để cả gia đình cùng con tham gia các hoạt động ngoài trời, thay vì ở nhà và mỗi người dán mắt vào một thiết bị di động. Sân chơi là môi trường quan trọng để nuôi dưỡng thể chất, tinh thần và sự gắn bó trong gia đình - những điều tưởng chừng giản dị nhưng vô cùng thiết yếu trong nhịp sống đô thị hiện đại.

Một thành phố đáng sống là nơi trẻ em có không gian vui chơi thuận lợi ngay trong khu dân cư. Những sân chơi công cộng cần được quy hoạch từ đầu một cách nghiêm túc bởi sự quan tâm cao của các cơ quan quản lý cùng sự chung tay góp sức của cộng đồng.

Thảo Vân