Philippines cấm nhập khẩu gạo đến hết năm, doanh nghiệp Việt không quá lo ngại

11/11/2025 - 14:25

PNO - Theo ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), chất lượng gạo Việt Nam hiện đã được cải thiện nhiều, hoàn toàn có thể đa dạng kênh phên phối.

Ít ngày trước, báo chí Philippines, ngày 30/10 Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. ký Sắc lệnh gia hạn lệnh tạm dừng nhập khẩu gạo đến ngày 31/12/2025. Mục tiêu chính là bảo vệ nông dân trong nước khỏi áp lực giảm giá do gạo nhập khẩu, duy trì ổn định thị trường và bảo đảm lợi ích người tiêu dùng.

Thu hoạch lúa ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long
Thu hoạch lúa ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long

Lệnh cấm áp dụng với gạo thông thường và gạo xay xát kỹ, trong khi các loại gạo đặc sản mà nông dân Philippines không sản xuất phổ biến, như gạo Japonica hoặc Basmati, vẫn được nhập khẩu bình thường. Chính phủ Philippines cũng để ngỏ khả năng rút ngắn hoặc dỡ bỏ lệnh cấm sớm hơn, tùy theo khuyến nghị của các Bộ chuyên trách.

Trước đó, giữa tháng 8/2025, Tổng thống Marcos Jr. từng ban hành Sắc lệnh 93, tạm dừng nhập khẩu gạo trong 60 ngày, từ 1/9 đến 31/10/2025.

Bộ Nông nghiệp Philippines cho biết lệnh cấm mới có thể được xem xét dỡ bỏ vào tháng 1/2026, song nhiều khả năng sẽ áp dụng trở lại trong quý I/2026, khi nước này bước vào vụ thu hoạch nội địa mới.

Cùng thời điểm, Philippines cũng ban hành chính sách thuế nhập khẩu gạo mới, điều chỉnh theo tỉ giá, với biên độ tối đa lên tới 35%. Cụ thể, bắt đầu từ ngày 1/1/2026, mức thuế sẽ được điều chỉnh tự động dựa trên biến động của giá gạo thế giới, dao động trong biên độ từ 15% đến 35%.

Như vậy thuế suất sẽ tăng 5 điểm phần trăm nếu giá quốc tế giảm 5%, và ngược lại, sẽ giảm 5 điểm phần trăm nếu giá quốc tế tăng 5%. Trước mắt, mức thuế 15% hiện tại sẽ được duy trì đến hết 2025. Biện pháp này tiếp tục làm gia tăng áp lực cho các nước xuất khẩu, đặc biệt là Việt Nam - nhà cung cấp gạo lớn nhất cho Philippines trong nhiều năm qua.

Theo ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), doanh nghiệp Việt Nam không nên quá lo ngại bởi gạo Việt Nam hiện nằm trong nhóm có chất lượng cao nhất thế giới, nhiều sản phẩm như Đài thơm, ST24, ST25… được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng, vị khác biệt. Ngay tại Philippines, dù có lệnh cấm, người tiêu dùng vẫn ưa chuộng gạo ngon của Việt Nam, đặc biệt là các dòng gạo đặc sản mà các quốc gia khác không có.

Ông cho rằng, gạo Việt vẫn có cơ hội thâm nhập qua các kênh thương mại đặc biệt hoặc nhóm sản phẩm cao cấp, nơi cạnh tranh bằng chất lượng chứ không phải giá.

Thực tế, những thay đổi từ Philippines đã có tác động đến tình hình xuất khẩu gạo của Việt Nam. Theo thống kê của Cục Hải quan, tính đến hết tháng 10/2025, Việt Nam xuất khẩu được 7,2 triệu tấn gạo, thu về 3,7 tỉ USD, giảm 6,5% về khối lượng và 23,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, thị trường Philippines chiếm 41% tỉ trọng với sản lượng ước tính gần 3 triệu tấn, giảm khoảng 27% so với cùng kỳ do nước này liên tục siết các biện pháp quản lý nhập khẩu.

Dự báo trong năm 2026, xuất khẩu gạo của Việt Nam sẽ đối mặt nhiều khó khăn hơn, nhất là giai đoạn đầu năm khi Việt Nam thu hoạch rộ vụ lúa Đông xuân. Để giảm thiểu rủi ro, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam thời gian qua đã chủ động mở rộng thị trường sang châu Phi, đặc biệt là Ghana và Bờ Biển Ngà. Tuy nhiên, cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt, khi đối thủ trực tiếp của Việt Nam là Thái Lan đang tăng tốc ký kết các hợp đồng cấp Chính phủ (G2G) với Singapore, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác trong khu vực.

Mai Ca

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI