Khơi thông nguồn lực tư nhân bằng sự minh bạch

27/06/2025 - 06:25

PNO - Là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, TPHCM đối mặt với áp lực ngày càng lớn về phát triển hạ tầng kỹ thuật và xã hội. Một trong những điểm nghẽn lớn hiện nay là quy hoạch đô thị thiếu tính tích hợp đa ngành và chưa được cập nhật theo tốc độ phát triển thực tế. Việc mở rộng không gian đô thị và sáp nhập các địa phương lân cận càng làm rõ khoảng trống trong quy hoạch vùng tổng thể.

Chính quyền TPHCM đã thể hiện nỗ lực cải cách với một số chính sách thí điểm
Chính quyền TPHCM đã thể hiện nỗ lực cải cách với một số chính sách thí điểm

Chúng ta cũng đang gặp nhiều bất cập từ hệ thống pháp lý hiện hành về đầu tư công, hình thức đối tác công tư (PPP) và đấu thầu. Hệ thống quản trị đô thị vẫn phân mảnh, thiếu sự liên kết giữa các sở, ban ngành và giữa thành phố với các xã mới sáp nhập. Khi quy mô vùng đô thị đã vượt khỏi ranh giới hành chính, cần một mô hình quản trị có tính tích hợp vùng, liên tỉnh chứ không thể chỉ dựa vào cơ chế phối hợp hành chính kiểu cũ.

Chính quyền TPHCM đã thể hiện nỗ lực cải cách với một số chính sách thí điểm mang tính đột phá như trung tâm tài chính quốc tế, phát triển mạng lưới metro, logistics, đô thị thông minh... nhưng những sáng kiến này gặp không ít trở lực trong khâu huy động và phối hợp các nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực từ khu vực tư nhân. Về phần mình, dù có tiềm lực tài chính và nhu cầu tham gia, khu vực tư nhân vẫn phải đối mặt với rủi ro pháp lý cao và thủ tục phức tạp.

Chính quyền TPHCM cũng đã có một số bước đi đáng chú ý nhằm đổi mới mô hình hợp tác, như thử nghiệm hợp đồng dịch vụ công tư theo hình thức chi trả theo hiệu quả (availability payment) hoặc liên doanh giữa Nhà nước và doanh nghiệp. Tuy nhiên, các mô hình này vẫn đang trong giai đoạn thí điểm, thiếu hành lang pháp lý và các hướng dẫn cụ thể nên chưa thể nhân rộng. Đặc biệt, chính quyền thành phố vẫn chưa thiết lập được một cơ chế đối thoại công tư thường xuyên, minh bạch và có tính ràng buộc cao. Khi thiếu kênh đối thoại chính thức, minh bạch, khu vực tư nhân sẽ thiếu thông tin, thiếu niềm tin và mất động lực đồng hành cùng Nhà nước trong các dự án lớn.

Bài học từ thực tiễn cho thấy, để khơi thông dòng vốn xã hội và nâng cao hiệu quả đầu tư hạ tầng, TPHCM cần xây dựng một cơ chế PPP mới được thể chế hóa, minh bạch và linh hoạt hơn. Quy hoạch phát triển vùng và danh mục các dự án trọng điểm cần được xác lập rõ ràng, tích hợp đa ngành và công bố định kỳ, tạo cơ sở để tư nhân chủ động tham gia từ sớm. Cơ chế pháp lý cũng cần đặc thù hơn, phù hợp với đô thị có quy mô lớn như TPHCM, giảm bớt thủ tục hành chính và tăng tính linh hoạt trong xử lý các dự án liên ngành. Nhà nước cần đóng vai trò kiến tạo và điều phối chiến lược, đảm nhận các rủi ro chính sách, hạ tầng nền, đồng thời tạo điều kiện tài chính thông qua quỹ đầu tư, bảo lãnh dự án và hỗ trợ kỹ thuật để chia sẻ gánh nặng với nhà đầu tư tư nhân.

Khu vực tư nhân cần được nhìn nhận như đối tác chiến lược, tham gia từ giai đoạn hoạch định, đề xuất phương án đầu tư và quản trị dự án chứ không chỉ là đơn vị thi công. Đổi lại, họ phải cam kết về năng lực tài chính, công nghệ và chịu rủi ro trong phạm vi mình kiểm soát. Khi các nguyên tắc hài hòa lợi ích và chia sẻ rủi ro được thể chế hóa, 2 khu vực công và tư mới có thể đồng hành trên một nền tảng tin cậy và bền vững. Đặc biệt, chính quyền thành phố cần tổ chức các diễn đàn công tư định kỳ với cơ chế tiếp nhận và phản hồi kiến nghị một cách có trách nhiệm.

Chỉ khi khơi thông được những nút thắt về thể chế và tạo dựng được lòng tin, chính quyền TPHCM mới có thể huy động tối đa nguồn lực xã hội cho việc phát triển hạ tầng bền vững.

Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền (Trường đại học Nguyễn Tất Thành)

Mai Ca (ghi)

Ý KIẾN BẠN ĐỌC(2)
  • Miền Trung 29-06-2025 14:15:12

    Các công ty lớn MT-TN nên đến Đà Nẵng lập trung tâm sáng tạo nc-pt để bước lên 1 TẦM CAO MỚI!
    Ví dụ, công ty CP đường Quảng Ngãi cần phát triển lĩnh vực ethanol và nhiên liệu xanh mà vô cùng tiềm năng sắp tới.
    Sao không theo bước Công ty lọc dầu Bình Sơn Dung Quất thành lập trung tâm sáng tạo nghiên cứu phát triển tại thủ phủ sáng tạo MT-TN là Đà Nẵng?
    Đà Nẵng (bao gồm cả Hội An; bắc sông Thu Bồn - Vu Gia) có lợi thế vị trí vô cùng chiến lược và được quốc tế (Nhật, Trung Quốc, Pháp, Mỹ...) nhận diện từ hàng trăm năm trước.
    Ví dụ: giữa cả Bắc - Nam Việt Nam và Đông - Tây Đông Bắc Á/ Đông Nam Á lục địa qua ngã Nam Lào chiến lược hơn ngã Campuchia; nằm ngay trên đường quốc tế từ Đông Bắc Á xuống Malacca qua Việt Nam đi giữa Hải Nam - Hoàng Sa vào (đường 2 là giữa HS-TS vào NTB); nên đô thị hóa đã có từ lâu, nay khu vực đô thị hóa phía bắc sông Thu Bồn trở ra đã gần 2 triệu dân, đứng 3 VN sau chỉ Hà Nội, Sài Gòn và sớm lên 4-5 triệu... Kể không hết...
    ---
    Hợp nhất Quảng Nam - Đà Nẵng là thuận lợi cho phát triển tây tiến.
    Sản xuất ô tô điện, vì sao nhiều hãng xe lớn vẫn không mặn mà lắm?
    Thời tiết nắng nóng mưa nhiều ẩm cao có phải là lý do? (pin & cả thiết bị điện tử rất thường trục trặc trong môi trường này, thay vì đưa vào phòng máy lạnh thì ok ngay)
    Ngoài ra xăng hiện có thể pha đến 85% ethanol mà giá thấp hơn xăng khoáng đến 30% & tạo điều kiện phát triển nông nghiệp sản xuất lớn.
    ----
    Giá xăng pha cồn Thái Lan so xăng khoáng không pha hiện nay rẻ hơn lên đến 30%
    Đất Nam Lào Boloven bạt ngàn, qua thuê 70 năm trồng sắn & mía làm cồn. Xăng Thái Lan 85% cồn + 15% xăng khoáng
    =>Vùng KTTĐMT thuận tiện nhất qua Nam Lào cao nguyên Boloven pt lv này và nhiều lv khác khi HLKT Đông - Tây qua ck Nam Giang được khơi thông
    ---
    Hiện Thái Lan ô tô chủ yếu chạy loại gasohol91 có 10% ethanol và giá rẻ hơn xăng 20%
    Chính phủ đang khuyến khích sản xuất xe phù hợp loại xăng 85% ethanol giá rẻ hơn xăng 30% để hạn chế nk xăng, phát triển nông nghiệp trong nước
    ---
    Công ty lọc dầu Bình Sơn Dung Quất Quảng Ngãi tuần trước vừa ra Đà Nẵng thành lập Trung tâm sáng tạo nghiên cứu & phát triển để đẩy mạnh nghiên cứu, chuẩn bị cho tương lai.

  • Lợi thế đô thị NÉN LỚN GIỮA 27-06-2025 21:00:41

    Hệ thống đường sắt đô thị / metro sẽ sớm hình thành ở Đà Nẵng bắt đầu ngay từ bây giờ

    UBND TP vừa thông qua các chủ trương nghiên cứu, đầu tư, trong đó:
    "đề án nghiên cứu giải pháp tạo nguồn vốn đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông gắn với phát triển đô thị theo mô hình TOD dọc các trục giao thông chính và thí điểm với dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 14B"
    =>Trục TOD đầu tiên của Đà Nẵng sẽ là trục Quốc Lộ 14B từ Tiên Sa đi đến Ái Nghĩa, phát triển các cụm đô thị cao tầng (có khu đỗ ô tô riêng) tại mỗi trạm dừng, đan xen giữa các trạm là công viên, nhà riêng lẻ mặt tiền lớn (để ô tô trong chung cư thấp tầng, 4 tầng; đỗ xe tầng ngầm)....
    =>Very good, làm sớm ngay khi còn chưa bị mắc kẹt như Hà Nội, TPHCM mà mật độ đã quá cao và không khai thác được quỹ đất lấy vốn làm metro.
    =>Thấy còn có các trục khác còn trống khai thác đc quỹ đất làm metro, thì cũng nên cho dn nghiên cứu làm luôn, vd: trục ven sông Cầu Đỏ - Túy Loan, trục vành đai phía Nam.....
    ---
    Thay vì duy ý chí "quy hoạch về quê tau", cứ theo kinh tế thị trường mà mần ntn thì chằng ai giành ai được: nghiên cứu khả thi khai thác được vốn để làm thì làm, vốn ngân sách chỉ làm mồi thôi
    Với cơ chế thị trường, yên tâm là sẽ không có chuyên nơi nào cũng đòi làm khi không khả thi huy động vốn (có đầu ra). Nơi nào cũng có thế mạnh khác biệt của mình, không đô thị thì bắt buộc thế mạnh nông thôn tích tụ thì phải tích tụ (tự nhiên phải thế)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI