Diễn đàn “Khi nốt nhạc cất lên bởi AI”(*) - Hãy bớt huyễn hoặc về mình và cảnh giác với AI

20/10/2025 - 09:10

PNO - Khi âm nhạc AI thịnh hành và được đón nhận, chúng ta không thể chủ quan cho rằng đó là loại âm nhạc không có cảm xúc và tâm hồn. Con người rồi sẽ phải san sẻ với AI trong hoạt động sáng tạo và xây dựng cảm xúc nghệ thuật.

Năng lực sáng tạo âm nhạc của AI đến đâu?

30 năm trước, Báo Hoa Học Trò tổ chức cuộc thi bình văn trong giới trẻ. Truyện ngắn khoa học viễn tưởng của một tác giả nước ngoài kể chuyện robot hỗ trợ lực lượng cứu hộ là một trong các tác phẩm được lựa chọn. Thông điệp của tác phẩm là robot phi tính người không thể thay thế con người và chỉ có thể được vận hành khi có con người.

30 năm sau, AI thế hệ mới đã làm thay đổi mọi ý nghĩ. AI tạo sinh hiểu được ngôn ngữ con người và có thể sáng tạo mạnh mẽ như con người; chất lượng sản phẩm đôi khi vượt trội con người.

Có thể hoạt động độc lập, chỉ cần câu lệnh đúng, vì vậy, AI thay thế đáng kể công việc của con người khắp mọi nơi, mọi lĩnh vực, kể cả hoạt động sáng tạo nghệ thuật.

Những ca khúc, MV, clip âm nhạc do AI tạo được tung ra ồ ạt. Những ca khúc thịnh hành của AI cũng bắt đầu xuất hiện trong các cụm từ tìm kiếm và danh sách ca khúc. Một vài ca khúc còn được ca sĩ cover.

Không ít người phải lòng trước âm nhạc của AI. Âm nhạc AI hiện đã là sản phẩm mới; là tác phẩm hoàn chỉnh, độc lập. AI cũng đã có giọng hát riêng, chất, thậm chí là đẳng cấp.

Cần xem ai là đối thủ xứng tầm

Không gian phát hành sản phẩm âm nhạc của ca sĩ bị thu hẹp. Con người còn phải tìm cách đánh bại âm nhạc AI ngay chính địa hạt của mình.

Niềm hy vọng trước làn sóng AI là cái tôi, bản sắc, đặc biệt là cảm xúc của con người. Giới làm nghề vẫn tin điều khán giả cần là cảm xúc chứ không đơn thuần chỉ giọng hát, kỹ thuật thanh nhạc hay hòa âm, phối khí. Họ tin chỉ con người mới có cảm xúc, tận hiến và chia sẻ cảm xúc.

Nhưng, không ít người hâm mộ cho rằng âm nhạc AI cũng có cảm xúc, dù là cảm xúc nhân tạo. Không có cảm xúc sao Say một đời vì em, Đà Lạt còn mưa không, Vạn lý sầu… sớm trở thành hit?

Hiện tại, người hâm mộ chưa thực sự hài lòng với năng lực thể hiện cảm xúc của AI, tiếp tục kỳ vọng các thế hệ AI mới sẽ sớm xuất hiện với khả năng thấu hiểu, nắm bắt, điều chỉnh cảm xúc theo các tín hiệu của con người và phản ứng, nhu cầu của khán giả. Đó là dự báo khoa học có khả năng sẽ xảy ra chứ không phải là… khoa học giả tưởng.

Cần xem AI là đối thủ cạnh tranh xứng tầm để có chiến lược đối phó thích hợp. AI sẽ tồn tại song hành, thậm chí có nhiều lợi thế dù con người muốn công nhận điều đó hay không.

Tiếp nhận âm nhạc là hành trình dài; sự thành công của ca khúc và ca sĩ tùy thuộc sự lựa chọn của khán giả chứ không xuất phát từ sự tự tôn và mong muốn của nghệ sĩ.

Trương Trọng Hiểu (Trường đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TPHCM)

(*) Bài viết tham gia diễn đàn xin gửi về: diendanamnhacAI@baophunu.org.vn.

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI