Đề xuất chuyên gia được hưởng lương tối thiểu 400 triệu đồng/tháng

Mới đây, Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực đã tổ chức phiên họp chính sách thu hút, sử dụng chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài, người Việt Nam ở nước ngoài về giảng dạy, nghiên cứu và làm việc ở các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học của Việt Nam.

Đề xuất chi tiền tỉ để chuyên gia làm nghiên cứu

Trình bày Đề án thu hút, sử dụng chuyên gia, nhà khoa học vào giảng dạy, nghiên cứu, bà Nguyễn Thu Thủy, Cục trưởng Cục Hợp tác Quốc tế (Bộ GD-ĐT) - cho biết, mục tiêu của đề án là xây dựng cơ chế, chính sách đột phá, vượt trội, khắc phục hạn chế của quy định hiện hành, tạo nền tảng đồng bộ để thu hút và giữ chân đội ngũ trí thức chất lượng cao cho giáo dục Việt Nam. Đề án xây dựng chính sách riêng cho 3 nhóm chuyên gia với quyền lợi rất hấp dẫn.

Đối với nhóm 1, chuyên gia được hưởng lương tối thiểu 400 triệu đồng/tháng, miễn thuế thu nhập cá nhân trong 3 năm đầu và hỗ trợ ban đầu tối đa 5 tỉ đồng để thiết lập phòng thí nghiệm, mua thiết bị và thuê trợ lý.

Nhóm này được giao vị trí then chốt như giám đốc chương trình, trưởng nhóm nghiên cứu quốc gia; được ưu tiên đề tài cấp bộ, cấp quốc gia; được tuyển dụng nghiên cứu viên; chi trả toàn bộ chi phí công tác trong và ngoài nước; được cấp nhà ở hoặc hỗ trợ thuê nhà tối đa 50 triệu đồng/tháng.

Các nhà quản lý bàn về chính sách thu hút, sử dụng chuyên gia, nhà khoa học - Ảnh: MOET

Nhóm 2 được hưởng lương tối thiểu 200 triệu đồng/tháng, có phụ cấp nghiên cứu ưu đãi; hỗ trợ ban đầu đến 2 tỉ đồng; được giao các chức danh quản lý chuyên môn và ít nhất 2 đề tài cấp bộ hoặc cấp quốc gia. Nhóm này được thanh toán chi phí công tác theo quy định, hỗ trợ thuê nhà 20-30 triệu đồng/tháng trong 3 năm đầu và hưởng các ưu đãi khác theo thỏa thuận với cơ sở sử dụng.

Nhóm 3, mức lương tối thiểu là 100 triệu đồng/tháng; hỗ trợ ban đầu là 500 triệu đồng; được giao chức danh quản lý chuyên môn; được chi trả chi phí công tác trong và ngoài nước và hỗ trợ tham dự 2 hội nghị quốc tế mỗi năm. Nhóm này được giao ít nhất 1 đề tài cấp bộ/năm và hỗ trợ thuê nhà 10-19 triệu đồng/tháng trong 3 năm đầu.

Cần có tiêu chí phân nhóm chuyên gia

Cùng với các ưu đãi mạnh, Đề án còn đề xuất nhóm nhiệm vụ và giải pháp tạo nền tảng thể chế để triển khai hiệu quả, như rà soát pháp luật về tuyển dụng, bổ nhiệm chuyên gia nước ngoài; nghiên cứu cấp thị thực tích hợp thay thế giấy phép lao động; hoàn thiện cơ chế tài chính - tự chủ cho các cơ sở giáo dục; và nghiên cứu thành lập Quỹ Thu hút và Phát triển giảng viên, nhà khoa học là người nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài.

Đề án cũng chú trọng xây dựng mạng lưới kết nối tri thức toàn cầu, gồm cơ sở dữ liệu quốc gia về chuyên gia quốc tế, mạng lưới trí thức Việt Nam toàn cầu, các chương trình trao đổi, hội thảo, cố vấn; hoạt động tìm kiếm và kết nối nhân tài; cùng hệ sinh thái hỗ trợ chuyên gia làm việc tại Việt Nam.

Để thu hút được nhân tài, đại diện Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) cũng đề xuất cải thiện thủ tục cấp phép lao động, thị thực và nghiên cứu triển khai visa nhân tài 3 - 5 năm để tạo điều kiện làm việc ổn định cho chuyên gia.

Nhà trường cũng kiến nghị trao thêm quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục đại học trọng điểm trong việc mời và quản lý giảng viên nước ngoài, quy định rõ sở hữu trí tuệ. Ngoài ra, cần có biểu thuế thu nhập cá nhân ưu đãi, cơ chế tài chính linh hoạt và hệ sinh thái hỗ trợ chuyên gia (dịch vụ hành chính, y tế, giáo dục cho con…). Trường cũng đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về chuyên gia quốc tế và phát huy vai trò của cơ quan ngoại giao, hội trí thức trong kết nối nguồn lực.

Tiến sĩ Lê Trường Tùng - Chủ tịch Hội đồng Trường đại học FPT - cho rằng, tiêu chí phân nhóm chuyên gia còn rộng, cần làm rõ khái niệm “chuyên gia đầu ngành” và nâng tiêu chuẩn tuyển chọn...

Nguyễn Loan