Bữa ăn bán trú ngon lành: Nền tảng sức vóc cho thế hệ trẻ - Bài 2:

Bữa ăn học đường đúng chuẩn: Không khó!

29/10/2025 - 06:12

PNO - Cùng mức thu tương đương nhau nhưng nhiều trường đã tổ chức được bữa ăn bán trú ngon lành. Đồng thời, có nhiều hình thức giáo dục học sinh về cách ăn uống dinh dưỡng, cân bằng. Nhiều em rất thích bữa ăn ở trường vì có nhiều món lạ hơn ở nhà.

LTS: Ngày 9/9, Tổng bí thư Tô Lâm thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Trong đó đề ra mục tiêu: đến năm 2030, tăng chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên từ 1-18 tuổi thêm tối thiểu 1,5cm; phấn đấu đến năm 2045, tầm vóc, thể lực, chiều cao trung bình của thanh niên tương đương các quốc gia có cùng mức phát triển.

Để đạt được mục tiêu này, bữa ăn học đường đóng vai trò rất quan trọng. Cần tổ chức, quản lý bữa ăn của học sinh tốt hơn nữa nhằm phát triển tầm vóc, trí tuệ thế hệ trẻ Việt.

Bài 1: “Nóng” an toàn thực phẩm bữa ăn bán trú

Nghỉ học là nhớ bữa ăn ở trường

10g30 một ngày giữa tháng Mười, chúng tôi có mặt tại khu vực phục vụ bán trú Trường tiểu học Trưng Trắc (phường Phú Thọ, TPHCM). Nhìn qua màn kính ngăn cách khu bếp với bên ngoài - nơi phụ huynh tiện theo dõi khi có nhu cầu - xoong nồi đã được rửa sạch, sấy nóng và để gọn gàng. Thức ăn đã được vận chuyển ra ngoài, sẵn sàng phục vụ học sinh (HS).

Học sinh Trường tiểu học Trưng Trắc (phường Phú Thọ, TPHCM) lần lượt nhận bữa ăn bán trú - ẢNH: T.T.
Học sinh Trường tiểu học Trưng Trắc (phường Phú Thọ, TPHCM) lần lượt nhận bữa ăn bán trú - ẢNH: T.T.

11g, tiếng trống hết tiết vang lên, HS từ các lớp ùa về khu vực ăn bán trú. Tùy theo sức ăn, mỗi em tự lấy cơm, món tráng miệng, chờ cô bảo mẫu múc thêm canh và món mặn. Thực đơn hôm nay có thịt kho bắp, cải xào cà chua và tôm, canh su hào; tráng miệng rau câu, trái cây. Em Nguyễn Đức Anh - lớp 4/5 - tươi cười cho biết: “Em rất thích ăn cơm ở trường vì có nhiều món lạ hơn ở nhà. Em ăn hết cơm, thịt và rau luôn”.

Còn em Ngô Gia Hân - lớp 5/4 - nói: “Tối nào trong lúc ăn cơm ở nhà, em cũng kể cho cha mẹ nghe các món ăn ở trường. Hôm nào không đi học là lại thấy nhớ mấy món ăn ở đây”. Chỉ hơn 20 phút, nhiều em đã ăn xong, rồi tung tăng hướng về nhiều trò chơi ở sân trường.

Năm 2012, Trường tiểu học Trưng Trắc là một trong những đơn vị đầu tiên thực hiện “Dự án bữa ăn học đường” do Sở GD-ĐT TPHCM, Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM và Công ty Ajinomoto Việt Nam phối hợp triển khai. Ngoài bếp ăn được thiết kế 1 chiều với đầy đủ trang thiết bị hiện đại, dự án còn có phần mềm 120 thực đơn cân bằng dinh dưỡng cho HS.

Bà Võ Thị Viễn Nguyên - Hiệu trưởng nhà trường - cho hay, trường có 1.171/1.220 HS ăn bán trú, chiếm 96%. Giá mỗi suất ăn năm trước là 34.000 đồng, năm nay, trường lấy ý kiến tăng lên 36.000 đồng và được 100% phụ huynh đồng tình. “Giá thực phẩm tăng giảm theo mùa nhưng dinh dưỡng của HS vẫn phải đảm bảo theo tiêu chuẩn. Do đó, mỗi ngày, trường sử dụng phần mềm để kiểm tra chất dinh dưỡng, cùng loại chất nhưng có thể chọn loại rau, loại thịt có giá hợp lý hơn” - bà nói.

HS được dùng nhiều loại thực phẩm, cá, rau củ… nên thói quen ăn uống lành mạnh hơn. Nhiều em kén ăn nay đã thích ăn cá, ăn rau, chỉ số BMI được cải thiện, phù hợp lứa tuổi.

Vì sức khỏe học sinh

Cứ cuối tuần, Quế Chi - HS lớp Mười một, Trường THPT Tây Thạnh (phường Tây Thạnh, TPHCM) - lại nôn nao chờ đợi thực đơn bán trú. Tuần học 5 ngày, thì trường đưa ra thực đơn với 10 món mặn để HS chọn. Nhận thực đơn tuần 20 - 24/10, em phân vân giữa các món: gà rô ti và bò xào tiêu đen (thứ Hai); cá diêu hồng chiên tỏi và xíu mại xốt cà chua (thứ Ba)… “Em cảm thấy thoải mái khi có thể lựa chọn món ăn theo ý thích, bữa ăn vì thế cũng ngon miệng hơn” - Chi nói.

Trường THPT Tây Thạnh có gần 1.800 HS ăn bán trú, mỗi suất giá 37.000 đồng. Trường không dùng suất ăn công nghiệp mà nấu ngay tại trường. Ông Nguyễn Văn Yên - Hiệu trưởng nhà trường - cho hay: “Trường chọn đối tác có uy tín, có giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm… Mỗi bữa ăn, ban giám hiệu cùng nhân viên bán trú sẽ ghi nhận phản hồi của HS. Trong các buổi đối thoại với HS, trường cũng ghi nhận ý kiến về món ăn, khẩu phần để nâng cao hơn nữa chất lượng bữa ăn”.

Con chị Đỗ Thu Thủy - học tại Trường tiểu học Văn Yên (phường Hà Đông, TP Hà Nội) - thường hào hứng kể cho mẹ nghe về những món ngon ở bữa cơm bán trú. Chị còn cho biết: “Chúng tôi có thể đến xem khu chế biến và phần ăn của con bất cứ lúc nào. Có lần phụ huynh chứng kiến hiệu trưởng buộc đơn vị giao hàng mang đi hủy hơn 140kg giá đỗ vì không tươi. Lần khác, trường yêu cầu đổi lại thịt bò, dưa hấu vì không đạt chất lượng”.

Có tới gần 3.000 HS bán trú, Hiệu trưởng nhà trường Phương Thị Thìn cho hay, trường chỉ ký hợp đồng với đơn vị cung cấp có uy tín. Mỗi buổi sáng, tổ kiểm tra gồm ban giám hiệu, công đoàn, giáo viên và phụ huynh đều kiểm tra khâu nhận thực phẩm... để HS được ăn ngon, sạch và đủ no.

Để có bữa ăn bán trú chất lượng, theo bà Võ Thị Viễn Nguyên, đầu tiên là sự đồng thuận của phụ huynh và HS. Hằng năm, trường đều tổ chức bữa ăn mở, để phụ huynh ăn cùng con. Ngoài việc tiếp thu ý kiến hằng ngày, hằng tháng trường sẽ có phiếu lấy ý kiến để nắm bắt khẩu vị của trẻ. Tiếp theo là cơ sở vật chất và quy trình phải được quản lý chặt chẽ. Trường phải chọn nhà cung cấp thực phẩm đúng chuẩn. Khi tiếp phẩm có bộ phận kiểm tra, sau đó sơ chế, chế biến đúng quy trình... “Trường thường xuyên sinh hoạt, trao đổi để đội ngũ hiểu rằng mình cần làm việc bằng cái tâm, vì đây là những thứ sẽ đưa vào cơ thể HS” - bà nhấn mạnh.

“Ba phút thay đổi nhận thức” dạy học sinh ăn uống lành mạnh

Ngày 23/10, sau khi kết thúc giờ học buổi sáng, dù rất háo hức bước vào giờ ăn trưa nhưng HS lớp 3/1 Trường tiểu học Hiệp Tân (phường Phú Thạnh) vẫn ngồi yên. Lúc này, cô Khánh Hoa - giáo viên chủ nhiệm - bắt đầu giới thiệu thực đơn của ngày, gồm: bắp cải và đậu cô ve nấu thịt bò; chả cá kho thịt; su su, nấm rơm xào đậu hũ và thanh long tráng miệng.

Cô hỏi: “Ở nhà, các em có thường được ăn thanh long không? Bạn nào cho cô biết thanh long có chất dinh dưỡng nào?”. Một bạn nhanh nhẹn trả lời: “Thưa cô, thanh long có nhiều vitamin”. Rồi cô giải thích: “Bạn đã nói đúng, thanh long có rất nhiều vitamin. Ví dụ như vitamin C rất tốt cho xương, cơ, da của con người. Vitamin A giúp các em có đôi mắt khỏe mạnh và làn da mềm mại. Thanh long còn có nhiều chất xơ, giúp chúng ta ngăn ngừa táo bón”. Xong, cô hỏi tiếp: “Vậy nếu muốn da đẹp, mắt sáng, chúng ta cần ăn gì?”. Cả lớp đồng thanh: “Thưa cô, là ăn nhiều thanh long”. Lúc này, các phần ăn cũng đã được mang đến trước cửa lớp. HS nhanh chóng lấy khay đựng, xếp hàng chờ lấy thức ăn, không quên lấy món thanh long rất dinh dưỡng vừa được học.

Đây là hoạt động “Ba phút thay đổi nhận thức” được giáo viên của trường thực hiện mỗi ngày. Hoạt động này góp phần giúp HS có thêm kiến thức về dinh dưỡng, tạo thói quen ăn uống lành mạnh. Hiện, nhiều trường tiểu học tại TPHCM duy trì “Ba phút thay đổi nhận thức” bằng nhiều hình thức như: chiếu cho HS xem những video dinh dưỡng, với giọng đọc thú vị. Treo các áp phích về các nhóm vitamin, khoáng chất và công dụng của các loại thực phẩm ở khu vực nhà ăn, lớp học...

Bữa ăn bán trú vùng cao trông chờ sự năng động của hiệu trưởng

Ở các trường vùng cao, HS bán trú ăn 3 bữa và ngủ lại trường từ thứ Hai đến thứ Sáu. Hầu hết trường tự tổ chức nấu ăn cho HS. Ông Nguyễn Duy Tiến - Hiệu trưởng Trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học - THCS Phình Hồ (tỉnh Lào Cai) - là người khơi nguồn mô hình bán trú cho HS Yên Bái (trước đây) từ đầu thập niên 1990.

Ông cho hay, chỉ một nửa HS của trường đủ điều kiện hưởng chính sách của Nhà nước. 3 năm nay có thêm chính sách của địa phương nên bữa ăn bán trú của HS mới được đảm bảo. Đặc thù của vùng cao nên trách nhiệm của hiệu trưởng còn là huy động, tận dụng nguồn lực trong và ngoài trường để tự cung cấp rau xanh, hỗ trợ lương thực.

Ông Nguyễn Duy Tiến thừa nhận, không phải hiệu trưởng nào cũng làm tròn trách nhiệm với HS. Trước đây, hiệu trưởng và hiệu phó Trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học - THCS Bản Công đã tham ô 6 tấn gạo của HS. Sau sự việc, ông Nguyễn Duy Tiến đã được điều động lên làm hiệu trưởng để ổn định nền nếp của trường trước khi về trường hiện tại.

Phụ huynh Hà Nội chỉ đóng thêm 10.000 đồng mỗi suất ăn

Con trai khá gầy gò và kén ăn, chị Lê Bích Ngọc - phụ huynh lớp 2A2, Trường tiểu học Vĩnh Ngọc (xã Vĩnh Thanh, TP Hà Nội) - từng lo lắng về bữa cơm học đường. Mỗi suất ăn chỉ 30.000 đồng, chị sợ rằng không đảm bảo dinh dưỡng. Thế nhưng, khi nhìn thực đơn tuần được nhà trường cung cấp, chị rất bất ngờ. Các món ăn được thay đổi liên tục giữa cá, thịt bò, gà, heo… cùng canh và rau tươi. Nhìn khay cơm đầy đặn, đủ màu sắc và dưỡng chất, chị rất vui.

Chị Ngọc chia sẻ, phụ huynh lớp thường xuyên kiểm tra thực phẩm của trường, để yên tâm rằng bữa ăn không chỉ “đẹp hình ảnh” mà thực sự đảm bảo chất lượng. Thực tế, con chị đang phát triển tốt, các chỉ số cân nặng và chiều cao phù hợp với lứa tuổi. Đáng chú ý, sau khi TP Hà Nội hỗ trợ 20.000 đồng tiền ăn trưa, chị đánh giá, các suất cơm vẫn giữ nguyên chất lượng, không có thay đổi so với trước. Dù trước đó, không ít phụ huynh băn khoăn, mức đóng thực tế chỉ 10.000 đồng mỗi bữa sẽ ảnh hưởng tới chất lượng bữa ăn.

M. Quang

Trang Thư - Uông Ngọc

Kỳ cuối: Để bữa ăn học đường góp phần tăng cường tầm vóc cho học sinh

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI