Bìa album gây tranh cãi của Sabrina Carpenter: Ranh giới nào cho sự gợi cảm trong sáng tạo?

Sabrina Carpenter gây tranh cãi với ảnh bìa chính thức của album “Man’s Best Friend”

Bìa album khó hiểu

Cộng đồng fan của cô cho rằng đó là biểu tượng của sự chủ động, khẳng định một góc nhìn táo bạo về nữ tính hiện đại. Và việc nhận xét bìa album khi chưa biết nội dung của nó là sự vội vàng. Nhưng nhiều bình luận khác nhận xét hình ảnh này duy trì các giá trị gia trưởng và hạ thấp phụ nữ bằng cách liên hệ họ với vật nuôi. Hình ảnh đó dễ khiến công chúng - đặc biệt là giới trẻ - hiểu sai hoặc vô thức chấp nhận hình mẫu lệch lạc về tình yêu và giới tính.

Trong bối cảnh bạo lực giới vẫn hiện diện đầy rẫy trong xã hội, việc gắn hình ảnh người phụ nữ với sự bị động, phục tùng hoặc thậm chí là yếu đuối bị chiếm hữu, khiến nhiều người lo ngại về thông điệp mà nghệ thuật đang gieo vào suy nghĩ cộng đồng.

Tổ chức vì quyền phụ nữ như Glasgow Women’s Aid - một tổ chức từ thiện về bạo lực gia đình có trụ sở tại Scotland - cũng đã lên tiếng: “Đây là bước "thụt lùi''. Việc tự tưởng tượng mình đang ở tư thế bò, với một người đàn ông giật tóc và gọi đó là 'Người bạn tốt nhất của đàn ông' là sự quay trở lại với những khuôn mẫu cũ kỹ coi phụ nữ như thú cưng, vật sở hữu và thúc đẩy yếu tố bạo lực và kiểm soát".

Trong cuộc phỏng vấn với Rolling Stone, Sabrina Carpenter cho biết mình không chủ ý gây tranh cãi, nhưng cũng không ngại phản ứng. Theo cô, nghệ sĩ nữ ngày nay bị săm soi hơn bao giờ hết. Và việc một phụ nữ thể hiện bản thân theo cách không khuôn mẫu lại càng dễ bị chỉ trích.

Ranh giới nào cho gợi cảm và phản cảm

Sabrina Carpenter không phải là người đầu tiên dùng hình ảnh gợi cảm để truyền tải thông điệp về nữ quyền. Trước cô, nhiều nghệ sĩ nữ đã chủ động tận dụng hình thể, tình dục tính và thị giác để thách thức các định kiến giới và chuẩn mực đạo đức khắt khe.

Từ Madonna với Erotica và sách ảnh Sex gây chấn động thập niên 90, đến Miley Cyrus lột xác trong Bangerz với hình ảnh nổi loạn và gợi cảm, hay Beyoncé đầy ẩn dụ trong Lemonade… nhiều nghệ sĩ nữ đã dùng hình ảnh để thách thức chuẩn mực giới. Dù gây tranh cãi dữ dội, nhưng có ý kiến cho rằng họ đã góp phần định nghĩa lại quyền tự do thể hiện của phụ nữ trong nghệ thuật, ở thời điểm tư tưởng trọng nam khinh nữ còn nặng nề.

Những ví dụ này cho thấy, khi nghệ thuật chạm đến chủ đề giới, cơ thể và quyền lực, phản ứng của xã hội thường rất mạnh mẽ, không hẳn vì hình ảnh, mà vì những ý niệm sâu xa bị khuấy động. Với trường hợp Sabrina Carpenter, điều khiến công chúng phản ứng dữ dội không chỉ là độ gợi cảm, mà là mối liên tưởng đến sự phục tùng, bạo lực, và quyền lực giới tính… những vùng nhạy cảm chưa bao giờ là dễ nói trong một xã hội còn đầy mâu thuẫn về nữ quyền và tự do sáng tạo.

Tranh cãi lần này là một lời nhắc cần thiết: người nghệ sĩ, đặc biệt trong vai trò người kiến tạo hình ảnh, không thể dựa vào cảm tính để biện minh cho sáng tạo của mình. Mỗi sản phẩm thị giác, nhất là khi nhắm đến công chúng đại chúng cần được đặt trong sự cân nhắc kỹ lưỡng về ngữ cảnh, tầng nghĩa, và hệ giá trị mà nó góp phần kiến tạo. Tự do sáng tạo là quyền, nhưng đi kèm với đó là trách nhiệm, cả trong cách biểu đạt lẫn hậu quả xã hội có thể phát sinh.

Ngọc Tiền