Tòa sơ thẩm vượt quá phạm vi khởi kiện
Căn cứ Khoản 1 Điều 5 BLTTDS 2015 quy định: “Đương sự có quyền quyết định việc khởi kiện, yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự. Tòa án chỉ thụ lý giải quyết vụ việc dân sự khi có đơn khởi kiện, đơn yêu cầu của đương sự và chỉ giải quyết trong phạm vi đơn kiện, đơn yêu cầu đó".
 |
| Hình ảnh thực tế tài sản của khách hàng |
Trong vụ án sơ thẩm, VPBank chỉ khởi kiện yêu cầu bị đơn thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo Hợp đồng tín dụng, yêu cầu trả nợ, xử lý tài sản bảo đảm theo hợp đồng tín dụng. Ngân hàng khởi kiện bị đơn tranh chấp về hợp đồng tín dụng (vay), phía bị đơn thừa nhận nợ và đồng ý trả nợ, chỉ đề nghị giảm lãi. Tòa án vẫn có thẩm quyền tuyên hợp đồng vô hiệu trong trường hợp các bên không có yêu cầu, tuy nhiên trong vụ án này, giữa VPBank với bị đơn ông Sơn, bà Đào đã thống nhất cơ bản về số tiền phải trả, chỉ xin giảm lãi và xin trả nợ dần.
Giả sử hợp đồng tín dụng có bị vô hiệu như án sơ thẩm nhận định, thì việc thống nhất giữa hai bên cũng được xem như sự thống nhất giải quyết hậu quả của hợp đồng và tòa án phải ghi nhận hoặc giải quyết theo hướng hai bên đã thống nhất hậu quả của hợp đồng vô hiệu, việc tòa án cấp sơ thẩm giải quyết cả hậu quả của hợp đồng khi không có yêu cầu là vượt quá phạm vi yêu cầu khởi kiện.
Tòa sơ thẩm vi phạm thủ tục tố tụng
Tòa án cấp sơ thẩm nhận định liên quan đến pháp lý của Dự án NovaWorld Phan Thiết, nhận định về thực trạng tài sản thế chấp và có ảnh hưởng đến quyền lợi của chủ đầu tư, nhưng lại không đưa chủ đầu tư của Dự án là Công ty TNHH Delta - Valley Bình Thuận tham gia tố tụng là vi phạm Điều 68 của Bộ luật Tố tụng dân sự.
Trong trường hợp cần phải xem xét tính pháp lý của Văn bản thỏa thuận ngày 5/11/2020 giữa bị đơn và công ty Novareal, thì Tòa án phải triệu tập chủ đầu tư Dự án là công ty TNHH Delta - Valley Bình Thuận vào tham tố tụng trong vụ án, với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, mới đảm bảo xem xét toàn diện các tình tiết, sự kiện trong vụ án và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của tất cả các đương sự.
Bất động sản “có thật” - Tình tiết làm thay đổi nhận định và kết quả giải quyết vụ án
Bản án sơ thẩm nhận định bất động sản mã NWP.5.5-2.71 (tài sản thế chấp) không có thật là nhận định chủ quan khi chưa thu thập đầy đủ chứng cứ, chưa xem xét thẩm định tài sản tại cơ quan có thẩm quyền quản lý dự án, mà lại xác minh ở Ủy ban nhân dân xã là không đúng nơi cần xác minh.
Hơn nữa, căn cứ Vi bằng ngày 22/10/2025 của Văn phòng thừa phát lại Đức Hòa lập (do Ngân hàng cung cấp trong giai đoạn xét xử phúc thẩm), đã chứng minh nhà ở mã NWP.5.5-2.71 có tồn tại trong Dự án Tổ hợp khu du lịch Thung Lũng Đại Dương tọa lạc tại xã Tiến Thành, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận (nay là tỉnh Lâm Đồng) và đang hoàn thiện. Như vậy khác hoàn toàn với nhận định của Tòa án sơ thẩm về việc "bất động sản này không có thật".
Đây là tình tiết làm thay đổi nhận định và kết quả giải quyết vụ án.
Giải quyết lại vụ án
Xét thấy việc thu thập chứng cứ và chứng minh chưa được Tòa án cấp sơ thẩm thực hiện đầy đủ, có vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, nên phải hủy bản án sơ thẩm số 1446/2025/DS-ST ngày 30/9/2025 của Tòa án nhân dân khu vực 7, TPHCM, chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án.
Bản án bị hủy do có vi phạm nghiệm trọng về thủ tục tố tụng, các nội dụng khác nêu trong các đơn kháng cáo của đương sự và kháng nghị của Viện kiểm sát khu vực 7, TPHCM sẽ được xem xét, giải quyết tại Tòa cấp sơ thẩm khi vụ án được thụ lý giải quyết lại. Từ nhận định nêu trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm thống nhất với đề nghị của Viện kiểm sát cùng cấp, chấp nhận một phần yêu cầu kháng cáo của Ngân hàng VPBank và công ty Novareal; chấp nhận một phần kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân khu vực 7, TPHCM, hủy bản án sơ thẩm và chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án.
Theo hồ sơ vụ án, ngày 5/11/2020, vợ chồng ông Sơn ký thỏa thuận với Công ty Novareal mua biệt thự song lập tại dự án Thung lũng Đại Dương (NovaWorld Phan Thiết). Ông Sơn vay VPBank 3,65 tỉ đồng để thanh toán tiền đặt cọc, thế chấp bằng quyền tài sản phát sinh từ thỏa thuận này. Hợp đồng tín dụng có thời hạn 36 tháng, lãi suất 11,5%/năm. Tuy nhiên, bị đơn mới trả khoảng 900 triệu đồng tiền lãi, ngừng thanh toán từ tháng 12/2022. Theo VPBank, tính đến ngày 30/9, tổng dư nợ gốc và lãi hơn 5,32 tỉ đồng. Do không thu hồi được nợ, ngân hàng khởi kiện yêu cầu trả nợ hoặc xử lý tài sản bảo đảm. Xét xử sơ thẩm ngày 30/9, TAND Khu vực 7 (TPHCM) xác định Novareal chỉ là đơn vị môi giới, không có quyền nhận tiền đặt cọc; các tài liệu trong hồ sơ không chứng minh dự án đã đủ điều kiện, bất động sản hình thành trong tương lai là có thật. Tòa cho rằng việc Novareal nhận tiền đặt cọc là trái pháp luật, dẫn đến hợp đồng tín dụng vô hiệu và bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của VPBank. Sau phán quyết này, VPBank kháng cáo và VKSND Khu vực 7 cũng kháng nghị, đề nghị xét xử phúc thẩm và hủy toàn bộ bản án sơ thẩm. |
Thanh Hoa