Bất chấp bị phản ứng, các dự án phim ảnh sử dụng AI vẫn được ký kết

Dự án phim ảnh sử dụng AI tiếp tục được ký kết giữa tâm bão chỉ trích

Mới đây, công ty sản xuất Particle6 (Anh), đơn vị đứng sau nhân vật AI gây tranh cãi Tilly Norwood đã công bố hợp tác với Hearst Networks để thực hiện loạt phim tài liệu lịch sử Straten van Toen (Những con phố của quá khứ) cho kênh History Channel tại Hà Lan. Series gồm 10 tập phim ngắn, trong đó AI sẽ hỗ trợ nhà điều tra lịch sử Corjan Mol trở về quá khứ, tái hiện những sự kiện gắn với các con phố nổi tiếng. Các cảnh lịch sử được dựng hoàn toàn bằng AI dựa trên tranh vẽ, bản khắc và tư liệu lưu trữ, cho phép nhân vật chính đóng vai trò nhân chứng lịch sử trong các bối cảnh được tái tạo đầy sống động.

Một hình ảnh sẽ được AI tái hiện trong phim Straten van Toen - Ảnh: Hearst Networks

Theo CEO Particle6 Eline van der Velden, đây là lần đầu AI được sử dụng trực tiếp trên màn hình với vai trò chủ đạo, thay vì chỉ là công cụ hậu kỳ. Bà gọi AI là “đối tác sáng tạo hiệu quả”, giúp kết hợp liền mạch hình ảnh đời thực với không gian lịch sử phục dựng bằng công nghệ.

Trước đó, Particle6 từng đối mặt với làn sóng chỉ trích dữ dội khi tuyên bố diễn viên ảo Tilly Norwood có thể ký hợp đồng như một diễn viên thật. Tuy nhiên, Van der Velden khẳng định đây không phải chiêu trò gây chú ý mà là chiến lược kinh doanh dài hạn, và nó đang mang lại hiệu quả.

Disney+ bị phản đối với thông báo sẽ cho phép người dùng tự tạo và đăng tải nội dung bằng AI. Ảnh: Euro News

Trong cùng thời điểm, Disney cũng trở thành tâm điểm tranh cãi khi CEO Bob Iger tuyên bố Disney+ sẽ cho phép người dùng tự tạo và đăng tải nội dung bằng AI. Phát biểu này làm dấy lên làn sóng kêu gọi tẩy chay trên mạng xã hội, với lo ngại rằng nội dung do AI tạo ra sẽ tràn lan, đe dọa công việc của nghệ sĩ, làm suy giảm chất lượng sáng tạo và phá vỡ những giá trị nghệ thuật mà Disney gây dựng hơn một thế kỷ.

Nhiều khán giả kêu gọi người dùng tẩy chay nền tảng Disney+ và chuyển sang các hãng phim hoạt hình khác như Dreamworks và Illumination, những hãng đã lên án việc sử dụng AI tạo ra.

Dana Terrace, tác giả loạt phim hoạt hình The Owl House còn kêu gọi khán giả xem lậu tác phẩm của mình thay vì trả tiền cho Disney như một hình thức phản đối.

Những tranh cãi này cho thấy vấn đề không chỉ dừng lại ở sự xâm lấn công nghệ, mà là câu chuyện về quyền nghề nghiệp và sự tồn tại của lực lượng sáng tạo con người trước rủi ro bị thay thế.

Khoảng trống pháp lý và bản quyền

Sự phát triển ồ ạt của AI đang đặt ra hàng loạt câu hỏi phức tạp: giọng nói và hình ảnh của nghệ sĩ có được xem là tài sản trí tuệ hay không? Việc AI được huấn luyện bằng dữ liệu từ hàng triệu bài hát, phim ảnh và gương mặt có vi phạm bản quyền hay không? Và ai là người chịu trách nhiệm khi AI tạo ra sản phẩm gây ảnh hưởng danh dự hoặc thu nhập của nghệ sĩ thật?

Hiện nay, chưa có hệ thống pháp luật hoàn chỉnh nào theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ này. Ngay cả ở các thị trường giải trí lớn như Mỹ và châu Âu, mọi việc cũng chỉ mới ở giai đoạn soạn thảo khung pháp lý.

Câu chuyện của Particle6 và Disney cho thấy ngành điện ảnh đang bước vào giai đoạn chuyển đổi lớn, nơi ranh giới giữa sáng tạo nghệ thuật và sản xuất bằng thuật toán ngày càng trở nên mong manh. AI có thể tái dựng bối cảnh lịch sử, giúp nhà làm phim cắt giảm chi phí, mở ra những kiểu kể chuyện chưa từng có. Nhưng cũng chính AI có thể tái tạo gương mặt diễn viên đã mất, “nhân bản” nghệ sĩ thật thành phiên bản ảo, hoặc viết lại lịch sử bằng những chi tiết không kiểm chứng.

Nhiều ý kiến lo ngại việc này sẽ dẫn đến nguy cơ lịch sử bị bóp méo và ký ức tập thể bị điều hướng bởi thuật toán. Do vậy, AI không chỉ tác động đến quyền hình ảnh và quyền nghề nghiệp của nghệ sĩ thật, mà còn ảnh hưởng đến quyền được tiếp cận sự thật của công chúng. Khi khán giả không còn phân biệt được đâu là tư liệu thật và đâu là sản phẩm mô phỏng, niềm tin vào điện ảnh, như một kênh truyền tải sự thật, đặc biệt là những sự kiện lịch sử sẽ bị thử thách hơn bao giờ hết.

Anh Vy