Vận hành hiệu quả mô hình quản lý giáo dục mới trước thềm khai giảng

Nhiều địa phương có cách làm sáng tạo

Tại hội nghị, đại diện lãnh đạo các vụ, cục thuộc Bộ GD-ĐT đã hướng dẫn thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục theo chính quyền địa phương 2 cấp cho các đơn vị phụ trách.

Ông Thái Văn Tài - Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông - đã hướng dẫn về 2 văn bản: “Hướng dẫn thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục theo chính quyền địa phương 2 cấp” và “Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quy định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước về giáo dục khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp”.

Đến nay, 34 sở GD-ĐT và 3.321 xã, phường, đặc khu đã nhận được bộ tài liệu, với 20.000 lượt tải về.

Học sinh lớp Năm Trường tiểu học Đặng Trần Côn (phường Vĩnh Hội, TPHCM) trong giờ học môn tiếng Việt

Ông Nguyễn Văn Hiếu - Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM - thông tin, thành phố có kế hoạch rút gọn các hướng dẫn thành sổ tay để cung cấp đến cán bộ phường, xã phụ trách phòng văn hóa - xã hội. Đồng thời tổ chức tập huấn cho tất cả cán bộ phụ trách giáo dục để chuẩn bị khai giảng năm học mới.

“Hiện, Sở GD-ĐT TPHCM đã triển khai nắm tình hình, tổ chức trao đổi, tập huấn với các chủ tịch phường xã, cán bộ phụ trách về công tác triển khai năm học. Tuy trước mắt vẫn còn nhiều khó khăn nhưng sở đã phối hợp rất tốt với các phường xã, thị trấn, phường xã đặc khu” - ông nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết: Chính quyền địa phương 2 cấp đã vận hành được hơn 1 tháng. Trong lĩnh vực giáo dục, có nhiều thầy cô đã có kinh nghiệm quản lý giáo dục, cũng có không ít người chưa từng làm công tác giáo dục.

Nhưng trong bối cảnh hiện nay, tất cả cá nhân đều là những người bắt đầu với mô hình mới. Quá trình thay đổi sẽ nảy sinh nhiều vấn đề, do đó cần tập trung cao nhất, lắng nghe, nghiên cứu tài liệu và trao đổi những vấn đề còn vướng mắc. Đồng thời phải tập huấn, thống nhất các nội dung để triển khai hiệu quả.

Cũng theo ông, vừa qua, Bộ GD-ĐT đã tổ chức hội nghị giám đốc sở trên cả nước. Qua đó ghi nhận được nhiều thông tin quan trọng phản ánh quá trình vận hành mô hình mới tại các địa phương. Một số tỉnh, thành như: TPHCM, Hà Nội, Nghệ An… đã chủ động tổ chức theo nhóm khu vực, là một cách làm sáng tạo và thiết thực. Nhiều sở cũng đã cử cán bộ trực tiếp về hỗ trợ cấp xã, cho thấy tinh thần chủ động và linh hoạt trong triển khai nhiệm vụ.

“Sau hội nghị này, các đơn vị tiếp tục thực hiện đúng các quy chế và duy trì phương thức làm việc hiệu quả, thông suốt. Dù xuất phát từ giáo dục hay từ các lĩnh vực khác thì đều phải nắm vững kiến thức cơ bản, và phương pháp quản trị để thực hiện tốt vai trò quản lý nhà nước về giáo dục” - ông nhấn mạnh.

Đề xuất có chính sách đặc thù về nhân sự

Nói khó khăn, ông Trần Thế Khương - Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội - cho rằng, điều đáng lo ngại nhất hiện nay là vấn đề nhân lực và chất lượng đội ngũ. Thành phố có 347 công chức tại phòng văn hóa - xã hội cấp xã được phân công phụ trách giáo dục, trong đó chỉ có 212 người có bằng sư phạm, chiếm khoảng 61%. Còn lại 39% không được đào tạo bài bản về giáo dục. Do đó, với 39% cán bộ không có bằng sư phạm, sở đang tập trung tập huấn, đào tạo.

Ông nói thêm: “Trong bối cảnh đội ngũ cán bộ còn thiếu và yếu về chuyên môn, nếu tiếp tục thực hiện chủ trương tinh giản định kỳ sẽ gây nhiều khó khăn. Mong Bộ GD-ĐT tham mưu với các bộ, ngành liên quan để có chính sách đặc thù cho ngành”.

Đồng quan điểm, ông Huỳnh Viết Trung - Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn (Đắk Lắk) - cũng cho rằng hiện nay, số lượng biên chế tại phòng văn hóa - xã hội cấp cơ sở còn rất hạn chế, nhất là với đội ngũ có chuyên môn về giáo dục. Điều này dẫn đến tâm lý e ngại, lúng túng trong việc tiếp cận các nhiệm vụ mới, làm cho vai trò tham mưu gặp nhiều khó khăn, thiếu hiệu quả.

Để khắc phục, địa phương đã thành lập 3 tổ chuyên môn theo từng bậc học (mầm non, tiểu học, THCS), mỗi tổ gồm 3-4 thành viên. Trong đó gồm 1 chuyên viên phòng văn hóa - xã hội và 2-3 cán bộ quản lý giáo dục có kinh nghiệm, nhằm đảm nhận tốt hơn vai trò tham mưu chuyên môn cho lãnh đạo UBND cấp xã.

Ông Nguyễn Minh Châu - đại diện phường Tân Giang (Cao Bằng) - cũng chia sẻ: Tỉnh hiện có 56 xã với 135 cán bộ phụ trách giáo dục, nhưng có nhiều cán bộ không có trình độ sư phạm. Trong khi việc tiếp cận và cập nhật các văn bản về chương trình giáo dục hiện nay còn hạn chế.

Từ đó, ông đề xuất: “Hiện nay, việc trao đổi thông tin chủ yếu thông qua các nhóm Zalo nên thiếu tính lưu trữ, dễ trôi thông tin quan trọng. Do đó, cần cải thiện hệ thống chuyển giao thông tin để đảm bảo vận hành hiệu quả. Ngoài ra, cần cải thiện hệ thống cơ sở dữ liệu ngành, sao cho phù hợp với mô hình tổ chức mới, giảm các văn bản báo cáo ở cơ sở”.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh: Các địa phương tập trung thực hiện tốt các văn bản hiện hành với tinh thần “làm mới thấy vướng, vướng thì cùng tháo gỡ”. Theo phương châm “6 rõ” bao gồm: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian và rõ sản phẩm.

Về vấn đề nhiều địa phương chưa đủ số lượng cán bộ quản lý đáp ứng mô hình mới, trước mắt cần đổi mới tư duy, 1 người phải đảm nhiệm được nhiều việc. Đồng thời đẩy mạnh số hóa, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý. Về những kiến nghị của các đơn vị, bộ sẽ tiếp tục kiến nghị với các cơ quan chức năng để có giải pháp phù hợp.

Trang Thư