Diễn đàn “Khi nốt nhạc cất lên bởi AI”(*)

Tôi đã trở thành 'nhạc sĩ' nhờ AI

23/11/2025 - 19:03

PNO - Tôi không phải là người làm nhạc chuyên nghiệp. Chưa từng học nhạc lý, càng không có khả năng viết giai điệu hay phối khí. Nhưng tôi từng có lần tò mò thử sử dụng một công cụ AI tạo nhạc đang được nhiều người nhắc tới. Và trải nghiệm đó khiến tôi vô cùng ngạc nhiên.

AI giúp tôi thành nhạc sĩ dù không hề biết nốt nhạc nào

Chỉ trong chưa đầy năm phút sau khi tôi gõ câu lệnh, AI trả về cho tôi một bản nhạc hoàn chỉnh đến mức tôi bật cười vì… thấy mình dù một nốt nhạc bẻ đôi cũng không biết vậy mà cũng có thể trở thành tác giả của một ca khúc.

Trong vòng vài phút, từ người mù nốt nhạc tôi đã trở thành nhạc sĩ. Ảnh minh hoạ: Internet
Trong vòng vài phút, từ người mù nốt nhạc tôi đã trở thành "nhạc sĩ" - Ảnh minh hoạ: Internet

Thú vị hơn, sau vài lần chỉnh sửa câu lệnh, tôi có đến mấy phiên bản thuộc những thể loại khác nhau, từ bolero đến pop và cả nhạc country. Nhưng rõ ràng, các ca khúc do AI sáng tác không chỉ vô hồn mà đôi khi còn khiến tôi phì cười vì lời bài ca toàn từ ngữ sáo rỗng hoặc phóng đại quá mức.

Một chuyên gia công nghệ âm nhạc mà tôi có dịp đọc trên mạng internet chia sẻ rằng chỉ cần mô tả đúng cấu trúc bài hát, AI sẽ hiểu và tự tạo bố cục hoàn chỉnh. Và ông từng làm thử một album chỉ trong… vài phút, với chủ đề SEO, thứ mà không ai nghĩ có thể trở thành âm nhạc. Kết quả khiến ông ngỡ ngàng vì “nghe gần như đủ tiêu chuẩn để lên bảng xếp hạng”.

Phải chăng điều ấy khiến giới làm nhạc lo lắng: Liệu còn phân biệt được đâu là bài hát của nhạc sĩ thật và đâu là ca khúc được tạo ra bởi AI? Thực tế đời sống âm nhạc thế giới cho thấy, nhiều bản nhạc bắt tai hiện nay hoàn toàn có thể do AI sáng tác.

Riêng ở Việt Nam, tôi xin được đưa ra một ví dụ tiêu biểu nhất trong số các ca khúc AI thịnh hành hiện nay là Say một đời vì em. Ca khúc do hai bạn trẻ không phải là những nhạc sĩ chuyên nghiệp Ken Quách và Hương Ly Bông thực hiện hoàn toàn bằng AI đã thu hút hơn 8,3 triệu lượt xem YouTube, được 600.000 video TikTok sử dụng và nhanh chóng leo top xu hướng. Điều này chứng minh ai cũng có thể sáng tác âm nhạc, người tay ngang cũng có thể biến ý tưởng thành ca khúc và không còn bị giới hạn bởi kỹ năng.

Rủi ro và những lo ngại chính đáng

Song song với cơ hội, rủi ro của nhạc AI cũng rất lớn.

Một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất là bản quyền. Các nền tảng AI được huấn luyện bằng hàng triệu bản nhạc thật, và hoàn toàn có nguy cơ tạo ra giai điệu vô tình giống các tác phẩm có chủ sở hữu. Các vụ kiện như Blurred Lines hay Shape of You từng cho thấy tranh chấp bản quyền âm nhạc vốn đã phức tạp, và nay với AI, nó càng trở nên khó xác minh hơn.

Không ít người hoạt động trong lĩnh vưc âm nhạc và công nghệ đều cho rằng gần như không có cách nào chứng minh một đoạn nhạc có sao chép ý tưởng hay không.

Bên cạnh đó còn câu chuyện đạo giọng hát. Việc AI bắt chước giọng của nghệ sĩ thật mà không xin phép có thể gây tổn hại quyền nhân thân.

Với người nghe như tôi, những ca khúc do AI sáng tác chỉ có xu hướng nhất thời. Ảnh minh hoạ: Internet
Với người nghe như tôi, những ca khúc do AI sáng tác chỉ có xu hướng nhất thời - Ảnh minh hoạ: Internet

Tại Việt Nam, theo Luật Sở hữu trí tuệ 2022 sửa đổi, chỉ tác phẩm do con người sáng tạo mới được bảo hộ. Như vậy, nếu một ca khúc hoàn toàn do AI tạo nên, tính pháp lý và quyền sở hữu sẽ rất mơ hồ.

Dù vậy, riêng tôi, tôi không tin AI sẽ thay thế nhạc sĩ. Một bài hát sống lâu trong lòng người nghe không chỉ nhờ giai điệu chuẩn chỉnh mà bởi cảm xúc thật, trải nghiệm cá nhân và sự rung cảm của trái tim phía sau nó, điều mà máy móc dù tân tiến, hiện đại đến mấy cũng chưa thể có.

Nhưng AI có thể trở thành trợ thủ, giải phóng thời gian sáng tạo, hỗ trợ xử lý kỹ thuật, giúp những người bình thường cũng có thể thử sức với âm nhạc.

Điều quan trọng nằm ở cách chúng ta sử dụng nó, minh bạch, tôn trọng bản quyền và nỗ lực xây dựng một môi trường sáng tạo lành mạnh.

Nếu được sử dụng có trách nhiệm, AI sẽ mở ra một chương mới cho nhạc Việt, nơi công nghệ và cảm xúc song hành, giúp âm nhạc Việt Nam phong phú hơn, đa dạng hơn, và lan toả mạnh mẽ hơn.

Kim Hà

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI