Talkshow “Đồng hành cùng con trong học tập, sao cho hiệu quả?”: Xóa khoảng cách giữa cha mẹ và con cái

Khoảng cách thế hệ lớn

Mở đầu talkshow, tiến sĩ Phạm Thị Thúy - chuyên viên tâm lý, giảng viên Học viện chính trị khu vực II - kể, bà từng tư vấn cho một học sinh được rất nhiều người đề cao vì luôn đứng đầu hoặc tốp 5 của lớp. Nhưng khi thi vào lớp Mười, em không đậu được trường chuyên, em thấy mình không giỏi như mọi người nghĩ. Từ đó, em suy sụp, đến mức rạch tay và phải tiến hành điều trị tâm lý. Đây là một dấu hiệu rất đáng lo ngại về áp lực học hành.

Các khách mời tham gia talkshow “Đồng hành cùng con trong học tập, sao cho hiệu quả?” - Ảnh: T.T.

“Giới trẻ ngày nay khác xa phụ huynh ngày xưa. Vì bối cảnh, cuộc sống, việc học, trò chơi của các con khác xa ngày xưa. Nếu dùng cách giáo dục truyền thống thì chưa chắc đã hợp với tâm sinh lý của các em”, bà nhấn mạnh.

Bà Phạm Thị Thúy - Ảnh: Nguyễn Quang

Qua những lần trò chuyện tiếp xúc với phụ huynh, bà Võ Thị Bạch Yến - Phó chủ tịch Hội LHPN TPHCM - thừa nhận: tình yêu thương của cha mẹ với con là vô bờ bến. Nhưng sự mâu thuẫn bắt nguồn từ góc nhìn, sự kỳ vọng và cách tiếp cận không đúng cách. Cha mẹ có tâm lý mình là người đi trước, biết trước nên muốn định sẵn con đường cho con. Những gì thế hệ phụ huynh chưa làm được thì đặt lên vai con, muốn con làm được.

Bà Võ Thị Bạch Yến - Ảnh: Nguyễn Quang

Trong khi các con, nhất là ở độ tuổi vị thành niên có thế giới riêng, có bạn bè và bị mạng xã hội chi phối khá nhiều. Quá trình học tập trong môi trường hiện đại, quan điểm sở thích cũng rất khác với thế hệ trước. Chính sự khác nhau này dẫn đến cha mẹ và con cái ngày càng xa nhau.

Về phía nhà trường, ông Dương Hữu Đức - Hiệu trưởng Trường THCS Quang Trung - cho biết: Việc học sinh gặp áp lực học hành gần như năm nào cũng có. Lý do đến từ việc cha mẹ mong mỏi con đạt thành tích cao hơn khả năng của con. Cha mẹ giao tiếp thiếu tôn trọng con, so sánh con với người khác khiến con giảm ý chí và tự tạo áp lực cho mình trong mọi việc.

Đặc biệt, cha mẹ không muốn lắng nghe những góp ý của thầy cô về con mình, nếu nói những điều con chưa tốt, cha mẹ sẽ phủ nhận hoặc tìm cách la mắng con và gây hại rất nhiều về tinh thần với trẻ.

Ông Dương Hữu Đức - Ảnh: Nguyễn Quang

Thầy Nguyễn Tuấn Anh - giáo viên Trường THPT Lương Thế Vinh - thông tin thêm: Nhiều học sinh hiện gặp áp lực đồng trang lứa. Bởi các em lớn lên trong thế giới nghe nhìn quá phát triển, thấy quá nhiều người giỏi. Song song đó, cha mẹ nào cũng muốn con là người tốt nhất, xuất sắc, vô hình chung làm các em thấy mình bị thua sút so với bạn bè.

Thầy Nguyễn Tuấn Anh - Ảnh: Trang Thư

“Các bạn thấy mình nhỏ bé trong thế giới này, đến mức độ tự ti, cảm thấy mình vô dụng. Từ khi trường mở phòng tham vấn tâm lý, nhiều bạn tìm đến phòng để được tư vấn, cho thấy các bạn có vấn đề cần được chia sẻ nhưng không chia sẻ được với gia đình và người khác”, thầy nêu ra thực tế.

Tạo định hướng mở cho con

Từ thực tế trên, bà Võ Thị Bạch Yến nhắn nhủ: Mỗi ngày, cha mẹ nên dành ra một khoảng thời gian nhỏ để trao đổi, trò chuyện với con. Đó có thể là những câu hỏi ngắn như: Con có gì vui không? Người bạn của con hôm nay thế nào?... để con mở lòng, chia sẻ tự nhiên chứ không phải là báo cáo. Hoặc cha mẹ có thể cùng con nói về một chủ đề của tuổi trẻ. Cha mẹ có thể không am hiểu, nhưng qua cách con nói cũng sẽ đồng hành với con.

Bà nhấn mạnh: “Quá trình làm cha mẹ chưa bao giờ dễ dàng, nhất là trong xã hội hiện đại hiện nay, đặt ra nhiều thử thách hơn cho phụ huynh. Cha mẹ phải đồng hành chứ đừng điều khiển, định hướng thay vì áp đặt. Hãy tôn trọng, tạo điều kiện cho con được trải nghiệm an toàn. Cha mẹ cũng luôn phải học hỏi, lắng nghe vì hạnh phúc của con và của gia đình mình”.

Bà Phạm Thị Vân Anh - Phó tổng biên tập Báo Phụ Nữ TPHCM (thứ hai từ trái qua) - tặng hoa cho các khách mời - Ảnh: Nguyễn Quang

Ông Dương Hữu Đức cũng cho rằng, nếu thầy cô đóng vai trò hỗ trợ, thì cha mẹ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giúp con học hành, định hướng nghề nghiệp tốt hơn.

Cha mẹ phải giúp con tự hiểu bản thân, biết con là ai, có năng lực, thế mạnh gì. Đồng thời tạo môi trường học tập có định hướng nhưng “mở”. Ở đó, cha mẹ gợi ý cho trẻ tìm hiểu, đưa ra giải pháp nhưng để cho trẻ quyết định, sau đó tư vấn hỗ trợ ở những bước tiếp theo.

Đặc biệt, cha mẹ phải dạy con đối diện và giải quyết những sai sót, thất bại của trẻ và tìm chuyên gia, người tư vấn trong những vấn đề mà cả gia đình đều bối rối.

Là nhà giáo trẻ, thầy Nguyễn Tuấn Anh nhận định: Học sinh ngày nay trưởng thành rất sớm, khác với các thế hệ trước. Phụ huynh nên dùng phương pháp “lạt mềm buộc chặt”, mềm dẻo và gần gũi hơn với các con.

“Đến một thời điểm, các em lớn hơn, thấy yêu cuộc sống, yêu người bên cạnh mình cũng là điều hết sức thiêng liêng. Phụ huynh không nên cấm mà nên là người đồng hành để hướng dẫn con cân bằng giữa việc yêu và việc học. Hãy giúp con hiểu rằng, ở mỗi giai đoạn của cuộc đời thì nên ưu tiên điều gì”, vị giáo viên chia sẻ.

Chốt lại vấn đề, tiến sĩ Phạm Thị Thúy nhắn nhủ phụ huynh: Sức khỏe của con, nhất là tinh thần cần được quan tâm nhiều nhất. Các con mong manh nên cần nâng niu, quan tâm, dành thời gian, yêu thương đúng cách và trao cho con cơ hội được sai, được nói. Từ đó, các con tâm sự, mở lòng, tự tin bước vào đời. Hãy giúp con gia tăng nội lực của mình, gồm thể lực, trí lực và tâm lực. Đó là sức mạnh vô giá để đạt được thành công.

“Có thể không trang bị quá nhiều nhưng ít nhất, hãy để trẻ thấy mình được lắng nghe, yêu thương, thấu hiểu. Từ đó, các con sẽ phần nào tự hóa giải được những áp lực từ bên trong, áp lực đồng trang lứa, áp lực từ mong muốn của cha mẹ”, bà nói rõ.

Trang Thư