Sửa đổi Nghị quyết 98: Trao thêm quyền, thêm nhiệm vụ cho "đầu tàu" kinh tế cả nước

Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa - ảnh QH

Trao thêm quyền – thêm trách nhiệm

Theo chương trình Kỳ họp, sáng mai, 11/12, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM.

Theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TPHCM), các nội dung trong dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98 là một bước tiến theo hướng đột phá về thể chế nhằm tạo nguồn lực mạnh mẽ cho phát triển.

“TPHCM được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ và vai trò là đầu tàu kinh tế của cả nước. Muốn đầu tàu có sức kéo bền vững thì phải có đủ lực. Nguồn lực đó có thể tạo ra bằng cách tăng chi từ ngân sách nhà nước hoặc thông qua cải cách thể chế”, đại biểu nói.

Dự thảo Nghị quyết 98 sửa đổi trao cho TPHCM những thẩm quyền vượt khỏi hiện trạng thể chế "bình quân chủ nghĩa". Từ đó, thành phố có thể giải quyết thực trạng không gian thể chế đã quá “chật” sau khi sáp nhập - với khoảng 14 triệu dân và có những lợi thế riêng về nguồn nhân lực rất năng động, sáng tạo.

Sự mở rộng quyền tự chủ này tập trung vào chính sách, cơ chế thu hút nhà đầu tư chiến lược; phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD); thành lập Khu Thương mại tự do (FTZ) TPHCM và về quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường, cũng như phát triển đường sắt đô thị.

Dù là những cơ chế được trao, song theo ông, đây cũng là những nhiệm vụ nặng nề cũng như yêu cầu, thậm chí thách thức lớn, đối với hệ thống chính trị, doanh nhân và người lao động của thành phố. TPHCM phải tạo ra hiệu quả bằng những con số, chỉ tiêu cụ thể, đo đếm được và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của cả nước.

TP phải phấn đấu hoàn thành được các mục tiêu nổi bật như tăng trưởng 2 con số trong nhiều năm; bảo đảm môi trường xanh - sạch, xã hội trật tự, văn minh, tội phạm giảm, thu hẹp khoảng cách giàu - nghèo; phát triển y tế, giáo dục nhằm nâng cao chất lượng sống của 14 triệu dân....

Cũng theo đại biểu, việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 diễn ra sau khi Bộ Chính trị ban hành 4 nghị quyết chiến lược (các Nghị quyết số 57, 59, 66, 68), nhằm thúc đẩy đất nước trở thành quốc gia phát triển cao vào năm 2045.

Điểm chung của 4 nghị quyết chiến lược đó là đột phá trong cải cách thể chế, biến thể chế thành động lực và nguồn lực, thay vì là trở lực, là điểm nghẽn cho phát triển. Chính vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 nhằm giao cho TPHCM trách nhiệm tiên phong trong những đột phá về thể chế này.

Xây dựng đội ngũ cán bộ đủ về số lượng và năng lực

Đại biểu Phan Đức Hiếu - ảnh: QH

Nếu được Quốc thông qua, theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa, để phát huy hiệu quả nhưng cơ chế, chính sách đặc thù, yếu tố đầu tiên là TPHCM phải xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đủ về số lượng, có năng lực chuyên môn đáp ứng được yêu cầu công việc và đạo đức công vụ cao, không tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Nhiều đại biểu Quốc hội cũng khẳng định, để Nghị quyết có thể thực thi hiệu quả, TPHCM cần nhiều giải pháp đột phá, mạnh dạn và sự phối hợp giữa các cơ quan trung ương với thành phố.

Đại biểu Trần Anh Tuấn (TPHCM) cho hay, cần rà soát kỹ hơn các nội dung trong Nghị quyết để tránh trường hợp có những nội dung đã thiết kế rất rõ, có nguyên tắc chung nhưng nhưng cuối cùng lại “thực hiện theo quy định của pháp luật”.

Khi triển khai, những vướng mắc liên quan tới các luật liên quan, hay phải báo cáo, xin hướng dân của các bộ, ngành sẽ mất nhiều thời gian, công sức. Từ đó, làm giảm hiệu lực thực thi nghị quyết.

Ông nhấn mạnh: “Theo tinh thần địa phương quyết địa phương làm địa phương chịu trách nhiệm, cần để thành phố có thể chủ động giải quyết công việc của mình”.

Bàn về cách triển khai của thành phố khi được Quốc hội thông qua, đại biểu Phan Đức Hiếu - Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng, thành phố nên thành lập nhóm công tác, nhóm liên ngành liên lĩnh vực, được giao thẩm quyền để triển khai công việc một cách nhất quán.

Theo dự thảo Nghị quyết 98 sửa đổi lần này, TPHCM sẽ thành lập Khu thương mại tự do, trong đó nhà đầu tư sẽ được hưởng cơ chế đất đai và đầu tư thông thoáng. Tuy nhiên, đại biểu Phan Đức Hiếu đề xuất khi triển khai phải có sự quản lý chặt chẽ để tránh tình trạng lạm dụng chính sách, cơ chế đặc thù của khu thương mại tự do, gây ảnh hưởng đến thương mại trong nước.

Bên cạnh đó phát triển đô thị theo mô hình TOD phải hài hòa 2 mục tiêu: vừa đảm bảo tạo ra khu đô thị mới tập trung vừa phát triển hạ tầng giao thông hiện đại, giải quyết nút thắt về giao thông.

Minh Quang