Những giải pháp giúp TPHCM tăng trưởng kinh tế 8,5%

ưới đây là phân tích, góp ý của các chuyên gia về khả năng, giải pháp để đạt được các chỉ tiêu tăng trưởng này.

Tích cực giải ngân vốn đầu tư công

Với địa giới hành chính mới bao gồm cả Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TPHCM có nền tảng vững chắc để phát triển bứt phá. Tuy nhiên, căng thẳng thương mại toàn cầu và sức ép từ các chính sách thuế quan khắt khe của một số nước đang tạo ra áp lực kép lên tỉ giá đồng Việt Nam, ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu của Việt Nam và TPHCM. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng trên, TPHCM nên tập trung vào 4 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, cần thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công và tăng khả năng hấp thụ vốn đầu tư. Nên ưu tiên giải ngân những dự án có vốn lớn, cá thể hóa trách nhiệm của người đứng đầu trong việc giải ngân vốn đầu tư công trong từng cột mốc cụ thể, thưởng phạt phân minh trong vấn đề này. Song song đó, cần triển khai nhanh các dự án xây dựng hạ tầng kết nối các điểm tổ chức sự kiện (đường bộ, đường sông, bến bãi metro), hạ tầng xã hội phục vụ cho các lễ hội lớn gắn với không gian mới rộng hơn; hoàn tất hồ sơ 3 dự án mang tính động lực của TPHCM và vùng Đông Nam Bộ là đường Vành Đai 4, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, khu thương mại tự do TPHCM; tiếp tục đẩy nhanh các dự án mang tính động lực trong thẩm quyền của TPHCM.

Thứ hai, cần thúc đẩy tăng trưởng dịch vụ, kích cầu tiêu dùng, xây dựng TPHCM gắn với các sự kiện, lễ hội lớn. Thứ ba, cần thúc đẩy xuất nhập khẩu bền vững, bằng cách theo dõi tình hình đàm phán, xây dựng những phương án quản trị rủi ro với thị trường xuất khẩu Mỹ và nhập khẩu Trung Quốc; tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp (DN) đa dạng hóa thị trường, tăng cường hợp tác quốc tế và tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA); đề xuất các chính sách giãn, hoãn nghĩa vụ tài chính tạm thời như VAT, thuế thu nhập DN, hoãn nợ vay cho DN xuất khẩu bị ảnh hưởng, hỗ trợ lãi suất nhằm khuyến khích DN phát triển sản phẩm tự tạo; tái cơ cấu 17 DN nhà nước trọng điểm, hình thành các tập đoàn kinh tế mạnh trong các lĩnh vực hạ tầng, dịch vụ và công nghệ.

Thứ tư, cần đẩy mạnh các động lực tăng trưởng mới của TPHCM mở rộng, cụ thể hóa chúng thành các dự án, chương trình thiết thực như chuyển đổi số và xanh hóa, kết nối các nguồn lực xã hội và DN, ưu tiên các dự án trọng điểm như trung tâm dữ liệu, đổi mới sáng tạo, trạm sạc xe điện, điện mặt trời, xử lý rác, tài chính xanh, đào tạo nhân lực, sàn giao dịch hàng hóa và tín chỉ các bon.

Tiến sĩ Trương Huy Minh Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế TPHCM

Thúc đẩy tổng cầu để tăng trưởng nhanh

Với 4 tháng còn lại của năm 2025 và độ trễ từ 6-9 tháng để các chính sách mới phát huy hiệu quả, chúng ta cần tập trung thúc đẩy các chính sách và kế hoạch đã có. Để tạo ra sự tăng trưởng nhanh chóng, cần thúc đẩy tổng cầu, bao gồm 4 yếu tố chính.

Một là, nên kích thích tiêu dùng hộ gia đình vốn chiếm tới 55% tổng cầu của nền kinh tế. Muốn vậy, cần có các chính sách tài khóa và tiền tệ để kích thích chi tiêu, trong đó nên tiếp tục và thực hiện hiệu quả hơn nữa chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống 8%, tập trung vào các ngành hàng có tác động lan tỏa sâu rộng. Nếu ngay trong kỳ họp sắp tới, Quốc hội điều chỉnh ngưỡng giảm trừ gia cảnh và biểu thuế suất thu nhập cá nhân, người dân sẽ có thêm tiền để chi tiêu, thúc đẩy tiêu dùng. Nên tăng cường hỗ trợ an sinh xã hội cho nhóm yếu thế, dễ bị tổn thương, giúp họ có thêm tiền để chi tiêu. Các ngân hàng và công ty tài chính cần đẩy mạnh tín dụng tiêu dùng, giảm lãi suất, tăng hạn mức tín dụng và thấu chi. Bên cạnh đó, cần có giải pháp đồng bộ để giúp DN nhỏ và vừa đưa hàng Việt vào hệ thống phân phối hiện đại.

Hai là, nên tăng tổng đầu tư, bao gồm đầu tư công, đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài (FDI). Dù đã có kế hoạch và thúc đẩy triển khai, nhưng tiến độ giải ngân vẫn chậm. Phải coi việc giải ngân tối thiểu 95% tổng vốn đầu tư công là một chỉ tiêu quan trọng, sẽ đóng góp từ 1,4% đến 1,7% vào chỉ số tăng trưởng. Riêng đầu tư tư nhân chiếm hơn 56% tổng đầu tư xã hội, nên cần mạnh mẽ thực hiện các giải pháp hỗ trợ DN tư nhân.

Dù số DN thành lập mới trong 7 tháng đầu năm khá lớn nhưng cũng có khá nhiều DN giải thể hoặc ngừng hoạt động. Cần đi sâu vào từng ngành, từng lĩnh vực để hiểu rõ thực trạng và đưa ra giải pháp hỗ trợ phù hợp. Cần hành cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư theo chuẩn quốc tế và đẩy mạnh ngoại giao kinh tế để Việt Nam nói chung, TPHCM nói riêng trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài.

Ba là, chi tiêu của Chính phủ chiếm khoảng 10% tổng cầu, tập trung vào các khoản chi cho bộ máy nhà nước, phúc lợi và an sinh xã hội. Cần tăng chi tiêu Chính phủ lên khoảng 15 - 17% so với năm trước để tạo ra “hiệu ứng số nhân” trong kinh tế, tức là khi Chính phủ chi thêm 1 đồng thì tổng chi tiêu của xã hội sẽ tăng lên nhiều đồng.

Bốn là về xuất khẩu. Mặc dù đang có căng thẳng về địa chính trị và thương mại quốc tế, các chính sách thuế của Mỹ đối với Việt Nam vẫn không quá bất lợi so với các nước khác. Lợi thế cạnh tranh của Việt Nam vẫn đủ lớn. Tuy nhiên, chúng ta không nên chỉ phụ thuộc vào một thị trường.

Để tăng cường xuất khẩu, cần tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết; tìm kiếm và mở rộng sang các thị trường mới nổi bên cạnh các thị trường truyền thống. Chính phủ và các cơ quan liên quan cần hỗ trợ DN trong việc đầu tư công nghệ, cải thiện chất lượng sản phẩm để đạt được các chứng nhận quốc tế như chứng chỉ xanh, chứng nhận nguồn gốc, ESG… từ đó thâm nhập được các thị trường khó tính.

Phó giáo sư, tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn (Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright Việt Nam)

Có thể đạt mức tăng trưởng như kỳ vọng

Tăng trưởng kinh tế của TPHCM đứng trước cơ hội lẫn thách thức. Về rủi ro, lĩnh vực tài chính có thể tăng trưởng chậm lại, trong khi các ngành dịch vụ như logistics và dịch vụ xuyên biên giới có thể gặp nhiều bất ổn.

Tuy nhiên, vẫn có nhiều động lực tích cực. Mức tăng trưởng kinh tế vượt 8% hoàn toàn khả thi nhờ làn sóng đầu tư công mạnh mẽ và kế hoạch sáp nhập địa giới hành chính. Bên cạnh đó, các hoạt động thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI), thương mại xuyên biên giới và xuất khẩu sẽ đóng vai trò quan trọng vào triển vọng tăng trưởng.

Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng, chính quyền thành phố cần tập trung xử lý các dự án đầu tư công tồn đọng và tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Các yếu tố vĩ mô và chính sách nhà nước sẽ giữ vai trò then chốt trong việc định hướng tăng trưởng của TPHCM trong thời gian tới, với trọng tâm là các giải pháp về đầu tư, tài chính và thương mại.

Tiến sĩ Huỳnh Phước Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Kinh tế, Luật và Quản lý, Đại học Kinh tế TPHCM

Thanh Hoa