Nhà sử dụng lao động: Sinh viên luật không biết soạn hợp đồng

Đó là chia sẻ của thạc sĩ Trần Cao Thành - Thư ký Ban điều hành Mạng lưới các cơ sở đào tạo luật tại Việt Nam - tại tọa đàm “Đào tạo luật ở Việt Nam hiện nay: Thách thức và cơ hội” do Báo Pháp Luật TPHCM tổ chức vào sáng 10/12.

Đào tạo cần thực tế hơn

Ông Thành, cho biết, tại Việt Nam, hiện có 3 mô hình quản trị, tổ chức đào tạo luật chủ yếu, gồm: thứ nhất là các trường đào tạo chủ yếu lĩnh vực luật; thứ hai là các khoa luật thuộc đại học và khoa luật thuộc trường đại học đa ngành; và thứ ba là các bộ môn luật thuộc các khoa trong trường đại học đa ngành.

Riêng ở mô hình thứ ba, nếu không có sự đầu tư thì không đáp ứng được các chuẩn về đội ngũ, chuẩn trong nghiên cứu khoa học, chuẩn công bố quốc tế... mà chỉ tập trung vào hoạt động dạy - học, không thúc đẩy nâng cao năng lực chuyên môn.

Đối với người học, khi tham gia các hoạt động chung của trường đa ngành nên khả năng tiếp cận nghiên cứu khoa học, tiếp cận thực hành nghề luật, hoạt động khởi nghiệp, rèn luyện kỹ năng… khó khăn hơn nếu không được quan tâm đúng mức.

Ông cũng cho rằng, hiện nay, để mở ngành luật cần có một số chuẩn nhất định về cơ sở vật chất, giảng viên. Tuy nhiên, trên thực tế, vấn đề đào tạo chưa đồng đều giữa các cơ sở. "Nhiều sinh viên khi học thì rất giỏi, xuất sắc nhưng khi đi làm thực tế lại không có các kỹ năng, kiến thức thực tế. Nhiều em thậm chí không thể soạn thảo được cái hợp đồng"- ông Thành nói.

Thạc sĩ Trần Cao Thành chia sẻ tại chương trình - Ảnh: N.L

Đồng quan điểm, tiến sĩ Nguyễn Gia Viễn - Kiểm sát viên cao cấp, Viện KSND Tối cao - nói: “Hầu hết sinh viên hiện nay đến kỹ năng cơ bản nhất là soạn thảo văn bản theo đúng chuẩn còn không làm được. Các em muốn viết hoa là viết, in đậm là in mà không quan tâm tới các quy chuẩn. Nhân lực của nhiều trường đào tạo ra không sử dụng được. Đây là một vấn đề rất trầm trọng”.

Để sử dụng được nhân lực, các đơn vị sử dụng lao động buộc phải đào tạo lại hoặc chỉ tuyển dụng nhân sự ở những trường mà họ có tham gia đào tạo. Ông cho rằng các trường phải chủ động nâng cao chất lượng, tăng tính thực hành, thực tiễn để sinh viên không thiệt thòi khi ra trường.

Ngoài ra, theo ông, kỹ năng về ngoại ngữ pháp lý của sinh viên cũng rất yếu. “Tất cả sinh viên chúng tôi nhận vào đều không đáp ứng được, đều phải đào tạo lại”- ông Viễn nêu thực tế.

Ông đề xuất, các cơ sở đào tạo cần để sinh viên thực hành và gắn liền với thực tiễn thay đổi thường xuyên thay vì chỉ đi theo chương trình đã soạn sẵn trước đó. Việc đào tạo hiện nay cần gắn liền Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị - gắn với chuyển đổi số.

Chuyên gia đến từ trường đại học, đơn vị sử dụng nhân sự ngành luật... chia sẻ ý kiến về đào tạo luật hiện nay - Ảnh: N.L

Giải pháp để nâng cao chất lượng

Theo phó giáo sư, tiến sĩ Bùi Anh Thủy - Trưởng Khoa Luật, Trường đại học Văn Lang - với ngành luật, dù số trường đào tạo đông, nhu cầu nhân lực pháp lý vẫn rất lớn và chưa được đáp ứng.

Cử nhân luật không chỉ làm trong hệ thống tư pháp, mà còn giữ vai trò quan trọng ở khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, và nhiều lĩnh vực khác.

Thừa nhận thực tế chất lượng đào tạo ngành luật chưa đồng đều, phó giáo sư, tiến sĩ Lê Vũ Nam - Phó hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TPHCM) cho rằng có cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan.

Ví dụ, trước đây chương trình đào tạo quy định 130-140 tín chỉ, nhưng hiện giảm còn 120. Quy định giảng viên không được làm việc bên ngoài, khiến hầu hết giảng viên đều giỏi lý thuyết nhưng lại thiếu thực hành. Đây cũng là một hạn chế lớn tới chất lượng.

Theo ông, để đảm bảo chất lượng, trước mắt các cơ sở đào tạo cần tăng cường số tín chỉ thực hành, ở một số tín chỉ có thể để luật sư, kiểm soát viên, thẩm phán, chấp hành viên… đứng lớp. Ông cũng kêu gọi các chuyên gia, các cơ quan sử dụng nhân sự chung tay trong việc đào tạo để có được nguồn lao động đáp ứng được yêu cầu thực tế.

“Cơ quan quản lý cần kiên quyết chấn chỉnh các cơ sở đào tạo luật nhưng vấn đề không phải là đào tạo ở trường chuyên ngành hay đa ngành mà cần phải thúc đẩy kiểm tra, giám sát để đảm bảo đầu ra”- ông Nam nêu ý kiến.

Nguyễn Loan