Thật giả khó lường
Trong livestream, người tự xưng là Hoàng Hường khẳng định tin bị bắt là bịa đặt. Trong clip, cô nói chuyện rõ ràng, biểu cảm tự nhiên, ánh sáng, giọng nói và chuyển động khuôn mặt đều giống hệt những buổi phát trực tiếp trước đây.
Nhiều người xem đã tỏ ra hoang mang, thậm chí tin rằng mọi thứ chỉ là hiểu lầm. Nhưng sự thật đó là những hình ảnh do sản phẩm của trí tuệ nhân tạo (AI).
 |
Dù báo chí đã công bố thông tin Hoàng Hường bị bắt, nhưng Hoàng Hường được tạo ra bằng AI vẫn livestream như thật. Ảnh chụp màn hình |
Không chỉ dừng lại ở vụ việc của Hoàng Hường, gần đây trên TikTok còn xuất hiện nhiều đoạn clip tin nóng được lan truyền chóng mặt, nhưng không hề có nguồn xác thực. Một số video được dựng tinh vi, bịa đặt phát ngôn, xuyên tạc, bôi nhọ cac cá nhân hoặc cơ quan chức năng. Tất cả đều được tạo ra bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo, với khả năng mô phỏng khuôn mặt, biểu cảm, giọng nói và chuyển động đến mức khó tin.
Chỉ với vài hình ảnh và giọng nói cũ, các công cụ AI hiện nay có thể tạo ra deepfake– video giả mạo có độ chân thực cao, khiến người xem khó lòng nhận ra. Công nghệ này từng được ứng dụng trong điện ảnh, quảng cáo, nay lại trở thành công cụ nguy hiểm khi rơi vào tay những người muốn thao túng dư luận.
Điều nguy hiểm là, phần lớn người dùng không có khả năng phân biệt đâu là thật, đâu là giả. Bởi AI không còn dừng ở mức cắt ghép thô sơ, mà có thể tái tạo khuôn mặt, biểu cảm, giọng nói và cả phong cách nói chuyện của người thật.
Khi “ảo” giống như “thật”, niềm tin của cộng đồng dễ bị đánh lạc hướng, đặc biệt trong các vụ việc liên quan đến pháp luật, hay những nhân vật nổi tiếng.
Điều nguy hiểm là những sản phẩm này được chia sẻ với tốc độ khủng khiếp, khiến nhiều người xem dễ bị lôi cuốn bởi độ hot.
AI đã biến những đoạn video giả mạo thành những bằng chứng sống, khiến người dùng mạng xã hội nhầm tưởng là sự thật, tạo nên làn sóng hoang mang, hoài nghi và gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của cá nhân, tổ chức bị nhắc đến.
Cảnh giác khi tiếp nhận thông tin
Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh hơn khả năng nhận thức của người dùng, việc phân biệt thật – giả trở nên vô cùng khó khăn. Không còn những dấu hiệu cắt ghép thô sơ như trước, AI có thể tự động học cách bắt chước phong cách nói, ánh mắt, thậm chí cả thói quen nhíu mày của người thật. Khi những video được tạo ra giống đến mức gần như tuyệt đối, người xem nếu không tỉnh táo sẽ dễ dàng bị dẫn dắt.
Đó là lý do cộng đồng mạng cần thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin. Mỗi người cần xem việc đọc tin, xem tin và tiếp nhận thông tin cũng là một kỹ năng sống trong kỷ nguyên số. Đừng vội tin ngay vào những gì xuất hiện trên mạng xã hội, đặc biệt là các nội dung lan truyền nhanh, gây sốc hoặc trái ngược với thông tin từ báo chí chính thống. Trước khi tin, chia sẻ hay bình luận, hãy tự hỏi: nguồn ở đâu, ai phát, và báo chí chính thống có xác nhận hay chưa.
Trong thời đại AI, hình ảnh và giọng nói có thể được tạo ra chỉ bằng vài cú nhấp chuột. Vì vậy, thay vì để cảm xúc chi phối, người dùng mạng xã hội và công nghệ hiện đại cần trang bị cho mình sự tỉnh táo. Khi công nghệ có thể làm giả mọi thứ như thật, thì niềm tin chỉ có thể được giữ vững bằng sự hiểu biết, cẩn trọng và thói quen chọn đọc thông tin từ những kênh chính thống.
Phạm Phước Dũng