Lợi thế về giá
Trong các siêu thị điện máy lớn như Điện Máy Xanh, Nguyễn Kim, Thiên Nam Hòa, các sản phẩm đến từ Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia có số lượng tương đương, thậm chí nhiều hơn các sản phẩm của Nhật Bản.
Khi chúng tôi ngỏ ý muốn mua máy điều hòa nhiệt độ (máy lạnh) 1HP (1 ngựa), nhân viên bán hàng của Điện Máy Xanh giới thiệu dòng máy Nagakawa của Malaysia có giá 8,6 triệu đồng, đang được giảm giá còn 5,4 triệu đồng/sản phẩm. Máy được bảo hành dàn lạnh 2 năm và dàn nóng 10 năm, tích hợp công nghệ tiết kiệm điện năng inverter với mức tiêu thụ điện chỉ 0,87kWh cùng công nghệ làm lạnh nhanh turbo, giúp đạt nhiệt độ mong muốn trong vòng 20-30 phút. Nhân viên còn giới thiệu thêm máy TCL 1,5HP của Trung Quốc có công nghệ tương đương với sản phẩm trên, giá 6,4 triệu đồng (đã giảm), bảo hành 3 năm cho dàn lạnh và 5 năm cho dàn nóng.
 |
Siêu thị Điện Máy Xanh trên đường An Dương Vương, quận 8, TPHCM, có rất nhiều sản phẩm của Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia bày bán |
Trong các siêu thị điện máy, các sản phẩm điện tử như ti vi, máy giặt, tủ lạnh đến từ Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia cũng phong phú, đa dạng với giá hợp túi tiền của giới tiêu dùng bình dân. Ở siêu thị Nguyễn Kim, máy giặt Casper (Thái Lan) 7,5kg có giá chỉ 3,5 triệu đồng. Theo nhân viên bán hàng tại đây, người lớn tuổi thường ưa chuộng hàng Nhật Bản vì độ bền nhưng giới trẻ thích chọn các sản phẩm từ Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia vì giá rẻ.
Bên cạnh giá cao, các sản phẩm có thương hiệu Nhật Bản thường có thời gian bảo hành linh kiện ngắn hơn, mức tiêu thụ điện năng cao hơn dù cùng công suất và ít khi được giảm giá. Chẳng hạn, máy lạnh Daikin 1HP ATKB25YVMV có giá niêm yết 11,2 triệu đồng, giảm còn 10,3 triệu đồng nhưng chỉ được bảo hành dàn lạnh 1 năm và dàn nóng 5 năm. Công suất tiêu thụ điện của máy là 0,93kWh trong khi máy lạnh 1HP của Malaysia có công suất 0,6kWh. Tương tự, máy lạnh 1,5HP của hãng Toshiba (Nhật Bản) có mức tiêu thụ điện năng 1,15kWh, cao hơn 0,2kWh so với máy lạnh cùng công suất của Trung Quốc.
Hầu hết sản phẩm máy lạnh giá rẻ đều có công nghệ tiết kiệm điện năng inverter; máy giặt giá rẻ (khoảng 3,5 triệu đồng/chiếc) cũng có đầy đủ chức năng, chương trình để cài đặt tương đương với các sản phẩm của Nhật Bản, Hàn Quốc có giá 10-20 triệu đồng/chiếc.
Xu hướng tiêu dùng thay đổi
Ông Đặng Thanh Phong - đại diện bộ phận truyền thông của hệ thống Điện Máy Xanh - nhận định, xu hướng tiêu dùng điện máy đã thay đổi đáng kể. Người tiêu dùng ngày càng thông thái hơn, có kiến thức, khả năng đánh giá và biết sản phẩm nào mang lại giá trị tương xứng với số tiền bỏ ra chứ không phụ thuộc vào độ nổi tiếng của thương hiệu. Mặt khác, các sản phẩm của Thái Lan và Trung Quốc đã chứng minh được chất lượng, độ bền, lại có mẫu mã đẹp, đa dạng, phù hợp với thị hiếu luôn thay đổi của người tiêu dùng.
Theo ông, với sự phổ biến của công nghệ sản xuất hàng điện tử, điện lạnh, chất lượng sản phẩm của Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia không còn quá khác biệt so với các thương hiệu lâu đời của Nhật Bản. Thêm vào đó, các nhà sản xuất Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia rất chú trọng chiến lược giá cả cạnh tranh để thu hút người tiêu dùng Việt Nam. Ở lĩnh vực điện lạnh, điện tử, các thương hiệu Nhật Bản như Sony, Panasonic vẫn giữ vững vị thế nhưng rất hiếm thương hiệu mới, trong khi số thương hiệu mới ở Thái Lan và Trung Quốc tăng lên nhanh chóng.
Theo ông Đặng Thanh Phong, tiết trời bắt đầu oi bức nhưng lượng khách mua sắm máy lạnh ở Điện Máy Xanh vẫn chưa tăng đáng kể so với các tháng trước. Nhân viên siêu thị điện máy Nguyễn Kim cũng cho biết tình trạng tương tự và cho rằng, nguyên nhân chủ yếu là do kinh tế chưa khởi sắc. |
Tiến sĩ Hồ Trần Quốc Hải - giảng viên Khoa Quản trị kinh doanh, Trường đại học Luật TPHCM - cho rằng, bên cạnh hàng từ các nước, các thương hiệu nội địa Việt Nam như X House, Kangaroo hay Karofi cũng đang tích cực tham gia vào thị trường điện máy, đặc biệt là ngành hàng máy lạnh. Hàng nội có lợi thế về hệ thống phân phối, thương hiệu, giá cả cạnh tranh nhờ các ưu đãi về thuế.
Theo ông, trước đây, người Việt Nam thường ưa chuộng các sản phẩm có độ bền cao như Panasonic, Toshiba hay Daikin, dù giá cao. Họ thường trực tiếp đến các siêu thị điện máy mua hàng. Nhưng hiện nay, việc mua sắm trực tuyến, mua hàng khuyến mãi trở nên phổ biến hơn. Các thương hiệu Thái Lan, Trung Quốc không mạnh về kênh siêu thị điện máy nhưng họ tối ưu hóa chi phí trung gian nên người mua được lợi về giá. Ông cũng cho rằng, yếu tố thời điểm và nhu cầu cá nhân cũng ảnh hưởng đến quyết định mua hàng. Chẳng hạn, thay vì chọn mua sản phẩm có độ bền cao, người ở phòng trọ thường ưu tiên mua các sản phẩm có giá rẻ, dễ dàng tháo lắp khi chuyển chỗ ở và thường ưu tiên mua máy lạnh vào mùa nắng nóng.
Ông Hồ Trần Quốc Hải cũng cho rằng, xu hướng mua sắm đang thay đổi. Trước đây, người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao để sở hữu sản phẩm bền, không nhất thiết phải đẹp. Còn hiện nay, họ chuộng các sản phẩm có thiết kế đẹp mắt dù độ bền không cao, thích thay đổi sản phẩm thường xuyên và ưu tiên sự nhỏ gọn. Do chất lượng sản phẩm ngày càng tương đồng nhau nên yếu tố thương hiệu quốc gia không còn quá quan trọng. Cũng theo ông, người tiêu dùng cũng ngày càng chuộng các sản phẩm thân thiện môi trường.
Hàng điện lạnh, điện tử không cần quá bền Kỹ sư Lê Yên Thanh - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Phenikaa Maas - cho hay, khi so sánh các sản phẩm điện lạnh, điện tử của Thái Lan, Malaysia, Trung Quốc với hàng Nhật Bản, ông thấy không có sự khác biệt về chất lượng và công năng. Tuy nhiên, về giá, hàng Thái Lan, Malaysia, Trung Quốc rẻ hơn nhờ nguồn nguyên vật liệu và nhân công giá rẻ. Bên cạnh đó, các hãng lớn của Nhật Bản có lợi thế về uy tín thương hiệu nên thường định giá sản phẩm cao hơn, còn các hãng của Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia đang giảm giá để cạnh tranh và xây dựng thương hiệu. Các hãng này cũng có thể học hỏi từ các sản phẩm đã có của Nhật Bản nên giảm được chi phí nghiên cứu và phát triển. Ngoài ra, các hãng Trung Quốc thường sản xuất với số lượng lớn, giúp giảm chi phí giá thành. Về độ bền của sản phẩm, hàng Nhật Bản có thể có tuổi thọ cao hơn, 10-20 năm nhưng với các sản phẩm mau thay đổi công nghệ, chỉ cần bền trong 10 năm là đủ. Sau khoảng thời gian đó, công nghệ mới sẽ xuất hiện và sản phẩm sẽ có nhiều chức năng hơn, tiện lợi hơn, tiết kiệm năng lượng hơn. Nếu so sánh trong 10 năm thì độ bền của sản phẩm Nhật Bản và phần còn lại cũng tương đương nhau. Nếu lo bị hỏng hóc, người tiêu dùng có thể xem xét chính sách bảo hành. Các hãng từ Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia cũng có chính sách bảo hành tốt, kéo dài nhiều năm, cho thấy họ tự tin vào chất lượng sản phẩm. |
Thanh Hoa