"Điềm Mật Mật": Những mảnh tình như hoa trong gió xuân

Ra đời cách đây 26 năm, với câu chuyện tình yêu nhuốm màu định mệnh trên nền bản tình ca ngọt ngào của Đặng Lệ Quân, Điềm Mật Mật được coi là biểu tượng kinh điển về tình yêu của điện ảnh Hồng Kông. Đằng sau đó là bức tranh của một Hương Cảng giai đoạn những năm 1980 - 1990, trong làn sóng di cư từ Đại Lục, với những mảnh đời nhỏ bé “không gốc rễ, không nơi thuộc về”. Đó là một thập niên hỗn loạn, bi thương trong ký ức người dân Hồng Kông cho đến tận bây giờ.

Điềm Mật Mật là những lát cắt rất con người với những tranh đấu giữa lý trí và cảm xúc, giữa tình yêu và tình người

Giữa những khu ổ chuột đầy mùi dầu mỡ và mồ hôi, giữa những tiếng chửi bới cãi vã chát chúa, vẫn có những con người lựa chọn cho mình một cách sống, cách yêu đầy lãng mạn và hào hoa. Họ như “những nụ hoa trong gió xuân”, mong manh mà mãnh liệt, bất ổn mà đầy cảm xúc, làm nên bản tình ca Điềm Mật Mật.

“Rồi chúng ta sẽ ra sao?”

Điềm Mật Mật ra đời năm 1996, trước sự kiện Hồng Kông được trao trả về cho Trung Quốc một năm. Phim do Trần Khả Tân đạo diễn, kịch bản của nhà biên kịch Ngạn Tây. Trước đó, đạo diễn Trần Khả Tân luôn ấp ủ giấc mơ làm một bộ phim về những người nhập cư tại Hồng Kông từ Đại Lục, họ lao vào vòng xoáy áo cơm trong thành phố chật chội với những ước mơ đổi đời, họ phải bán mình với đủ thứ nghề khác nhau, kể cả mạt hạng nhất.

Phim lấy bối cảnh từ năm 1986 đến năm 1996 và di chuyển từ Vô Tích, có khi là Quảng Đông (qua lời kể của hai nhân vật chính) tới Hồng Kông rồi kết thúc ở New York. Trong dòng chảy hối hả đó, hai nhân vật chính - Lý Kiều (Trương Mạn Ngọc) và Tiểu Quân (Lê Minh) đã gặp nhau như một định mệnh, sưởi ấm cho nhau trong những ngày tháng mông lung và đơn độc, để rồi liên tục hỏi nhau, hỏi mình: “Rồi sau này chúng ta sẽ ra sao?” - một câu hỏi vô định như chính những ngày tháng tuổi trẻ của những con người 
năm ấy.

Ban đầu, phim dự kiến mang tên Tình yêu nhỏ trong thành phố lớn. Tuy nhiên, sự ra đi đột ngột của danh ca Đặng Lệ Quân vào năm 1995, khi phim sắp hoàn thành, đã khiến biên kịch Ngạn Tây có những cảm xúc mãnh liệt. Ca khúc Điềm Mật Mật, một trong những bài hát nổi tiếng của Đặng Lệ Quân, được chọn làm tên chính thức cho phim. Phim còn sử dụng tất cả năm ca khúc của danh ca họ Đặng. Tiếng hát ngọt ngào của cô cũng trở thành biểu tượng, dấu ấn cho những gắn bó, ly hợp của hai nhân vật chính.

Điềm Mật Mật ra đời năm 1996, trước sự kiện lịch sử Hồng Kông được trao trả về cho Trung Quốc một năm

“Ở đâu có người Trung Quốc, ở đó có âm nhạc của Đặng Lệ Quân” - nhân vật Lý Kiều đã nói vậy với Tiểu Quân, khi hai người cùng nhau bán những đĩa nhạc của nữ danh ca. Sự cộng hưởng trong âm nhạc của Đặng Lệ Quân luôn xuất hiện làm nền cho những thước phim về Hồng Kông đã mang đến sự xúc động mãnh liệt cho những người yêu mến nữ danh ca vắn số.

Bộ phim làm trong khoảng hai năm. Lê Minh được đạo diễn Trần Khả Tân “chọn mặt gửi vàng” trước cả khi phần kịch bản hoàn thiện. Vẻ ngoài lịch lãm của Lê Minh đặc biệt thích hợp cho vai Lý Tiểu Quân. Thêm nữa, gốc gác nhập cư từ Bắc Kinh giúp “thiên vương đẹp trai” thể hiện hoàn hảo hình ảnh một anh chàng “nhà quê” ngây thơ, có phần ngờ nghệch trong một thành phố xa lạ.

Ngược lại, vai diễn Lý Kiều ngay từ đầu vốn không dành cho Trương Mạn Ngọc mà cho Vương Phi. Tuy nhiên, sự từ chối của Vương Phi đã mang đến cho Trương Mạn Ngọc phần trình diễn kinh điển cho một Lý Kiều sắc sảo, lý trí, nhiều tham vọng nhưng đầy trắc ẩn và đam mê. Sự kết hợp, tung hứng ăn ý tuyệt vời giữa Lê Minh và Trương Mạn Ngọc đã mang đến cho điện ảnh Hồng Kông và cả giới điện ảnh những màn thể hiện xuất sắc. Điềm Mật Mật cũng trở thành một trong những câu chuyện tình đẹp nhất trên màn ảnh với những cảm xúc vừa ngọt ngào vừa xao xuyến, vừa hài hước vừa khẽ nhói đau, tưởng như thoáng qua nhưng lại chất chứa một khối tình 
sâu nặng.

Ngay từ khi ra mắt, phim nhận được vô số lời khen từ khán giả và giới phê bình. Một năm sau đó (năm 1997), tại lễ trao giải thưởng Điện ảnh Hồng Kông lần thứ 16, phim lập kỷ lục với chín giải thưởng danh giá, trong đó có giải Phim hay nhất, Nữ chính xuất sắc nhất cho Trương Mạn Ngọc, và Nam phụ xuất sắc nhất cho Tăng Chí Vĩ (vai đại ca giang hồ Âu Dương Báo - chồng của Lý Kiều). Năm 2005,  phim được bình chọn ở vị trí thứ 28 trong danh sách 100 phim tiếng Hoa hay nhất.

“Những nụ hoa trong gió xuân”

Với phần kịch bản nhuốm màu định mệnh, Điềm Mật Mật xây dựng hàng loạt sự tình cờ của số phận. Đó là hành trình Lý Kiều và Tiểu Quân bên nhau rồi lựa chọn chia xa, rồi lại bắt gặp nhau đâu đó trên đường đời, cảm xúc luôn mãnh liệt nhưng họ vẫn lựa chọn ra đi. Để rồi nhiều năm sau, họ lại gặp lại nhau trước cửa hàng bán băng đĩa với tiếng hát Đặng Lệ Quân, trong ngày nữ danh ca qua đời.

Kết thúc lửng của bộ phim mang lại nhiều cảm xúc cho khán giả

Một cái kết đẹp cho bộ phim để nhường cho khán giả quyền tin hay không tin vào số phận. Chỉ biết rằng những con người năm ấy bất chấp mọi gió mưa, bất chấp những ước vọng có thể còn dang dở, vẫn chấp nhận sống cuộc đời mình, sống một thanh xuân không luyến tiếc, không ân hận. Giống như Đặng Lệ Quân ra đi nhưng những khúc hát ngọt ngào mà đẫm lệ của cô vẫn sống mãi trong lòng mọi người.

Với Điềm Mật Mật, bên cạnh câu chuyện của hai nhân vật chính, đạo diễn họ Trần còn lồng ghép hàng loạt câu chuyện khác nhau, với đủ mọi hoàn cảnh và sắc thái. Đó là những ân tình Lý Kiều dành cho Âu Dương Báo. Trong những giờ phút quyết định, cô vẫn chấp nhận đặt tình yêu của mình lại phía sau để giữ trọn tình nghĩa với A Báo - người đã cưu mang cô những ngày khánh kiệt. Hay cách Tiểu Quân vừa ân hận vừa không ngừng tìm cách bù đắp cho Tiểu Đình và cuối cùng dành cho cô tất cả gia sản cuộc đời mình.

Đó còn là chuyện đời dì Rosie - người đàn bà xế chiều sống ơ hờ trong nhà chứa bẩn thỉu, nhìn tuổi thanh xuân lụi tàn, không ngừng tiếc nhớ về ký ức đẹp nhất đời mình với người tình Mỹ, người mà có lẽ chẳng còn nhớ bà là ai: “Đó là ngày hạnh phúc nhất trong đời dì, William dẫn dì ăn tối ở khách sạn Peninsula… Có lẽ ông ấy đã quên dì rồi. Không sao cả, ông ấy luôn trong tim dì, vậy là đủ. Thêm nữa, giờ dì già xấu đi rồi, vừa hay là ông ấy không phải nhìn thấy dì như thế này…”. Bà không còn cách nào khác hơn chấp nhận buông tay. Hay chuyện tình của thầy giáo dạy tiếng Anh Jerremy với cô gái làm nghề vặt lông gà Cabbage - một cuộc tình qua đường của hai con người ở hai châu lục nhưng rồi họ đã ở lại bên nhau những ngày cuối, khi biết cô gái bị AIDS. 

Trailer phim Điềm Mật Mật: 

Đó không phải là câu chuyện của định mệnh, của may rủi, của những lãng mạn về một kết thúc có hậu mà là những lát cắt rất con người với những tranh đấu giữa lý trí và cảm xúc, giữa tình yêu và tình người. Những con người đó sống lay lắt, chênh vênh giữa đất Hồng Kông hoa lệ mà xô bồ. Họ như những cánh hoa mỏng manh trong gió xuân ở ca khúc Điềm Mật Mật hay như câu nói day dứt của Lý Kiều: “Sống ở đây khiến người ta phải bỏ đi nhiều thứ”.

Kết thúc phim được bỏ lửng. Đạo diễn Trần Khả Tân chia sẻ, ông muốn kể một câu chuyện lãng mạn nhưng không được xa rời thực tế.

Chẳng ai biết được sau lần gặp lại ấy, Lý Kiều và Tiểu Quân có giữ nhau lại bên mình hay lại buông tay nhau. Nhưng cho đến lúc ấy, đó không phải câu chuyện của điện ảnh mà là câu chuyện của cuộc đời.

Lan Anh