Có đúng Bộ GD-ĐT không phát hành sách vi phạm bản quyền?

Sự vào cuộc của nhiều cơ quan, ban, ngành và dư luận xã hội sau vụ Quốc ca bị tắt tiếng trong trận đấu bóng đá giữa đội tuyển Việt Nam và đội tuyển Lào cho thấy câu chuyện bản quyền ở Việt Nam còn quá nhiều điều phải bàn luận.

Một trong những câu chuyện về bản quyền rộ lên những ngày gần đây liên quan đến việc xuất bản cuốn sách Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” (Tài liệu Hỏi đáp).

Như tin Báo Phụ nữ TPHCM đã đưa về việc hàng ngàn cuốn sách Hỏi đáp "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” vừa được đưa vào các nhà trường bỗng dưng bị thu hồi. Theo Nhà xuất bản ĐH Quốc gia Hà Nội, lý do cuốn sách bị thu hồi do vi phạm bản quyền tác giả. Hiện Công ty Cổ phần Môi trường và Thiết bị giáo dục – đơn vị giữ bản quyền cuốn sách, liên kết với NXB ĐH Quốc gia Hà Nội xuất bản cuốn sách  đang thu hồi toàn bộ sách đã bán ra thị trường.

Cuốn tài liệu về học tập làm theo đạo đức, tư tưởng, phong cách Hồ Chí Minh được đưa vào các trường học bán với giá 85.000 đồng/quyển. Một số địa phương như Hòa Bình, Thái Nguyên còn khuyến khích học sinh từ lớp 2 trở lên mua. Theo thông tin từ các Sở GD-ĐT, ngành giáo dục địa phương có văn bản yêu cầu các trường trang bị sách này cho giáo viên, học sinh bởi đây là sách đã được Bộ GD-ĐT phê duyệt.

Liên quan đến sự việc này, ông  Phạm Hùng Anh - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác học sinh, sinh viên (Bộ GD-ĐT) - cho biết: “Bộ Giáo dục và Đào tạo không chỉ đạo phát hành sách này, cho nên tôi không biết có vi phạm bản quyền hay không, còn ai phát hành thì phải chịu trách nhiệm theo quy định của Luật Xuất bản”.

Ông Hùng Anh tiếp tục khẳng định: “Quyển sách ấy Bộ đã cung cấp trên cổng thông tin điện tử miễn phí cho các nhà trường để tham khảo”.

Bìa cuốn Hỏi đáp "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” bị thu hồi

Tuy nhiên, trước đó, Quyết định 2805/QĐ-BGDĐT do Thứ trưởng Ngô Thị Minh ký viết rất rõ ràng: “Ban hành tài liệu Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Bộ tài liệu để phục vụ mục đích tuyên truyền và đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong học sinh, sinh viên nói riêng và thế hệ trẻ nói chung”.

Tra cứu trên Cổng Thông tin điện tử Bộ GD-ĐT từ ngày 6/9/2021 đến ngày 16/12/2021 không thấy bất kỳ văn bản chỉ đạo điều hành nào liên quan đến tài liệu Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Những văn bản do Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác học sinh, sinh viên ban hành trong khoảng thời gian trên cũng không liên quan đến tài liệu này.

Được biết tên cuốn sách Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” trùng khớp 100% với tên tập tài liệu do Bộ GD-ĐT phát hành.

Để có tập tài liệu này, Bộ GD-ĐT đã chuẩn bị rất công phu, bằng chứng là Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã ban hành 2 Quyết định liên quan.

Quyết định thứ nhất là thành lập Hội đồng thẩm định tài liệu và Quyết định thứ hai chính thức công bố tài liệu.

Bên cạnh đó, một trong những điều cần nói đến là ngày 9/9/2021 Công ty Cổ phần Môi trường và Thiết bị giáo dục Việt Nam đã gửi công văn đến các địa phương và cơ sở giáo dục quảng cáo sách với giá bán 85.000đ/cuốn. Để có sách đưa về địa phương bán vào ngày 9/9/2021 thì sách phải được in trước đó nhiều ngày.

Nhưng Quyết định xuất bản của Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội lại đề ngày 22/9/2021. Điều này rõ ràng bất thường, khi NXB chưa công bố quyết định xuất bản, nhưng Công ty Cổ phần Môi trường và Thiết bị giáo dục Việt Nam đã thông báo bán sách.

Vấn đề cuối cùng là Công ty Cổ phần Môi trường và Thiết bị giáo dục Việt Nam lấy bản thảo "Tài liệu Hỏi đáp" từ nguồn nào, cho đến giờ vẫn chưa có câu trả lời.

Đại Minh