Tiếp sức các 'sứ giả môi trường thầm lặng'

Nhọc nhằn với nghề

Trong căn nhà nhỏ của bà Quách Thị Tài - 55 tuổi, ấp Bình Lợi, xã Bình Khánh - dạo gần đây có “người bạn” mới, đó là chiếc xe đạp màu xanh sáng bóng bà mới được Hội LHPN xã và các đơn vị trao tặng. Với bà Tài, đây không chỉ là phương tiện đi lại mà còn là sự động viên, tiếp sức cho bà trong chặng đường phía trước.

Hơn 10 năm qua, bà Tài mưu sinh bằng nghề nhặt ve chai. Dù nắng hay mưa, hằng ngày bà vẫn lội qua những bãi rác bốc mùi, băng qua các tuyến đường lớn nhỏ để tìm phế liệu. Mỗi ký ni lông, chai nhựa khô ráo bà bán được 2.000-3.000 đồng, còn đồ sắt, đồ điện tử thì được khá hơn. Nếu để dồn, mỗi tuần bà bán cũng được 200.000-300.000 đồng.

Bà Phan Hạnh Tâm (bìa phải) - Giám đốc Công ty Yunus Environment Hub Việt Nam - và bà Trần Thị Kim Liên (bìa trái) - Chủ tịch Hội LHPN xã Bình Khánh - trao tặng quà và trò chuyện với các “sứ giả môi trường thầm lặng”

Chồng bà Tài mắc bệnh nặng, qua đời từ 11 năm trước. Con cái đã lập gia đình nhưng cuộc sống khó khăn nên cũng không phụ giúp gì được cho bà nhiều. Bà ở một mình, tự kiếm sống. Dù đã trải qua rất nhiều nghề từ làm ruộng, chăn nuôi, công nhân… nhưng cuối cùng bà gắn bó với việc nhặt ve chai, vì “được tự do và đỡ phiền hà người khác”. Bà cười bảo: “Đi nhặt rác mỗi ngày tôi thấy lòng thanh thản. Dơ bẩn chút mà thấy mình có ích, phần nào giúp đường phố sạch hơn”.

Tại ấp Sông Trà, 3 thành viên trong gia đình bà Nguyễn Thị Hồng (52 tuổi) vẫn chật vật xoay xở với từng bữa cơm, từng khoản thuốc men trong căn trọ chật hẹp. Hơn 15 năm nay, vợ chồng bà gắn bó với nghề thu mua ve chai. Năm 2010, gia đình bà Hồng rời quê Thanh Hóa vào Nam với niềm hy vọng có cuộc sống tốt hơn. Nhưng do trình độ học vấn thấp, không nghề nghiệp, nên cuối cùng bà chọn công việc đi thu mua ve chai, phế liệu. Mỗi sáng, sau khi đưa cậu con trai học lớp Ba đến trường, bà lại đạp xe rong ruổi qua các ngõ xóm mua ve chai, phế liệu. Lúc vắng khách, bà tranh thủ chạy quanh các trường học, nhà văn hóa, chợ để nhặt nhạnh từng mẩu ni lông, hộp nhựa, lon bia…

Đã nghèo còn gặp cái eo. Gần đây, bà Hồng được phát hiện bị ung thư và vừa trải qua ca phẫu thuật. Chồng bà - ông Dương Văn Sơn, 55 tuổi - từng làm phụ hồ, rồi theo vợ đi thu gom phế liệu, nay lại đau ốm, bữa làm bữa nghỉ. Cả 2 vợ chồng mỗi ngày chỉ kiếm được 50.000-70.000 đồng, khá hơn thì 100.000-200.000 đồng. “Chẳng ai muốn lựa chọn một công việc nặng nhọc, thường xuyên tiếp xúc với mùi hôi, hóa chất độc hại, tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật, tai nạn, nhưng vì hoàn cảnh nên đành chấp nhận. Không làm thì lấy gì ăn, tiền đâu thuốc thang, con cũng không có tiền đi học” - bà nói.

Đồ nghề của bà Nhung gồm 2 bao lớn để đựng phế liệu, 1 cái cân, 1 đôi bao tay, 1 sợi dây ràng. Trong lao động, bà cũng gặp không ít tai nạn như đứt tay, trật khớp, nhức đầu khi ngửi phải hóa chất. Bà ngậm ngùi, nhiều hôm trở về phòng trọ, đôi tay rã rời, mùi rác vẫn bám dai dẳng trên quần áo. Thế nhưng, với vợ chồng bà, nghề thu mua ve chai vẫn là công việc giúp cả gia đình cầm cự qua ngày. Trải qua nhiều năm mưu sinh, bà dần nhận ra, chính những người thu gom phế liệu như mình cũng đã góp phần phân loại rác thải, giảm ô nhiễm và gìn giữ môi trường sống sạch đẹp hơn. Vì thế, mỗi ngày bà đều cố gắng với công việc.

Trang bị toàn diện kiến thức và dụng cụ làm nghề

Sau 2 đợt triển khai chương trình “Đồng hành cùng sứ giả môi trường - thúc đẩy cộng đồng tái chế bền vững”, Hội LHPN xã Bình Khánh đã phối hợp với các đơn vị chăm lo phương tiện sinh kế, dụng cụ bảo hộ lao động cho 206 hộ gia đình làm nghề ve chai, thu gom phế liệu.

Bà Trần Thị Kim Liên - Chủ tịch Hội LHPN xã Bình Khánh - cho biết, chương trình đã tổ chức 2 đợt, đợt 1 vào tháng 10/2025 với 98 suất quà, xe đạp, học bổng. Trong đợt 2 vào ngày 5/11 vừa qua, chương trình đã trao thêm 57 xe đạp, 51 suất học bổng (gồm 1,3 triệu đồng tiền mặt và dụng cụ học tập) cùng 108 phần quà là dụng cụ bảo hộ (dây ràng, áo mưa, khẩu trang, túi sơ cứu, kính bảo hộ, bình nước, thuốc men…) cho người lao động.

Người dân xã Bình Khánh đem rác thải nhựa đến đổi quà

Bà Trần Thị Kim Liên nhấn mạnh: chương trình mang ý nghĩa thiết thực nhằm lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường, khẳng định vai trò của phụ nữ trong xây dựng lối sống xanh, đồng thời hỗ trợ và tri ân những người lao động nghề ve chai, thu gom phế liệu - những “sứ giả môi trường thầm lặng” đã góp phần làm cho cuộc sống trong lành, sạch và phát triển hơn. Qua đó, Hội LHPN xã Bình Khánh mong muốn mỗi người dân, mỗi hội viên phụ nữ sẽ là một hạt nhân tích cực trong việc gìn giữ môi trường sống xanh, sạch, an toàn và bền vững.

Bà Đỗ Thị Hồng Duyên - đại diện Ban giám đốc Công ty TNHH BASF Việt Nam (đơn vị đồng hành) - cho biết, qua chương trình, đơn vị mong muốn đề cao vai trò của bà con với tư cách là “sứ giả môi trường” góp phần trong việc giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường; khuyến khích, hỗ trợ và nâng cao năng lực, trang bị kiến thức giúp bà con tăng hiệu quả công việc, đảm bảo an toàn lao động và ổn định sinh kế gia đình. Tất cả những nỗ lực đều hướng tới mục tiêu chung tay giải quyết các thách thức về rác thải nhựa, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và xây dựng môi trường sống xanh - sạch - khỏe cho cộng đồng.

Ngoài các hoạt động chăm lo về vật chất cho những người làm nghề thu gom ve chai, phế liệu, chương trình còn triển khai các buổi nói chuyện chuyên đề với chủ đề “An toàn lao động và sinh kế bền vững; kiến thức và kỹ năng cho người lao động nghề ve chai, thu gom phế liệu” nhằm trang bị cho người lao động những kiến thức toàn diện về môi trường, sức khỏe và an toàn lao động, kỹ năng kinh doanh và quản lý tài chính cơ bản. Ngoài ra, chương trình còn tổ chức hoạt động đổi phế liệu lấy quà xanh, góp phần khuyến khích thói quen phân loại và tái chế rác trong cộng đồng.

Ngọc Trăm