HĐND TPHCM lắng nghe tiếng nói cơ sở, thúc đẩy hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Sáng 5/12, Thường trực HĐND TPHCM phối hợp Trường Đại học Kinh tế - Luật (ĐHQG TPHCM) tổ chức hội thảo khoa học “Vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: Thực trạng tại TPHCM và giải pháp”.

Hội thảo thu hút sự tham gia của các nhà quản lý, chuyên gia pháp lý và đại biểu xã - phường, nhằm đánh giá thực tiễn sau hơn 4 tháng triển khai mô hình mới.

Các đại biểu đọc loạt bài “Những đổi thay từ mô hình chính quyền 2 cấp ở TPHCM” số ra ngày 5/12/2025 trên Báo Phụ nữ TPHCM trước khi diễn ra hội thảo - Ảnh: Thanh Tâm

Phát biểu khai mạc, Phó chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Trường Nhật Phượng cho biết, từ tháng 7 đến nay, hệ thống chính trị thành phố đã nỗ lực vượt qua thách thức ban đầu, thích ứng nhanh với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bộ máy từ thành phố đến xã, phường, đặc khu dần hoàn thiện về tổ chức, quy chế và thể chế, đáp ứng nhu cầu phục vụ người dân - doanh nghiệp.

Với vai trò cơ quan quyền lực tại địa phương, HĐND TPHCM đã chủ động rà soát, ban hành nhiều nghị quyết quan trọng, tạo cơ sở pháp lý thông suốt cho quá trình vận hành bộ máy. Song song đó, HĐND thành phố tổ chức nhiều đoàn khảo sát, giám sát tại cơ sở, trực tiếp ghi nhận vướng mắc và kiến nghị tháo gỡ cho từng địa phương.

Bà Nguyễn Trường Nhật Phượng - Phó chủ tịch HĐND TPHCM phát biểu tại hội thảo - Ảnh: Thanh Tâm

Theo bà Nguyễn Trường Nhật Phượng, nhiều chính sách mới được ban hành để thống nhất chế độ, đẩy mạnh phân cấp - phân quyền, giúp từng cơ quan, đơn vị phát huy vai trò trong mô hình chính quyền 2 cấp. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế cần tiếp tục hoàn thiện.

“Hệ thống chính trị của thành phố chưa bao giờ tự bằng lòng với chính mình, luôn nỗ lực chuyển mình mạnh mẽ, vì thành phố và vì cả nước” - bà nhấn mạnh. Bà mong muốn đại biểu cơ sở mạnh dạn phản ánh thực trạng để các sở, ngành tiếp thu và điều chỉnh phù hợp trong quá trình điều hành.

Tại hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ nhiều khó khăn thực tiễn. Ông Mai Hữu Quyết - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND Phường Thủ Đức - cho biết, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp giúp cán bộ phường gần dân hơn, sát cơ sở hơn. Tuy nhiên, chất lượng nhân sự vẫn là thách thức lớn. Một số cán bộ ở phường còn thiếu kinh nghiệm xử lý công việc chuyên môn sâu. Mặc dù có bằng cấp, nhưng để xử lý hồ sơ hành chính nhanh, đúng quy định thì cần thêm thời gian rèn luyện thực tiễn.

Một số nhiệm vụ vốn thuộc cấp quận nay chuyển về phường khiến khối lượng công việc tăng đáng kể, trong khi năng lực và số lượng cán bộ chưa đồng đều. Hạ tầng triển khai Nghị quyết 57 trong môi trường số cũng gặp trục trặc; đường truyền hệ thống dịch vụ công quốc gia đôi lúc quá tải, không truy cập được, ảnh hưởng tiến độ giải quyết hồ sơ cho người dân.

Bà Nguyễn Thị Tú Thanh - Phó vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ - thông tin thêm về tình hình mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian qua - Ảnh: Thanh Tâm

Từ góc độ quản lý nhà nước, bà Nguyễn Thị Tú Thanh - Phó vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ - cho biết đến nay, cả nước đã cơ bản kiện toàn tổ chức bộ máy theo mô hình mới. Tuy vậy, vẫn tồn tại bất cập khi một số quy định về phân cấp, phân quyền giữa luật và nghị định chưa thống nhất, dẫn đến lúng túng trong áp dụng.

Về nhân sự, tình trạng “vừa thừa vừa thiếu” diễn ra ở nhiều địa phương. Thiếu hụt đáng kể nhất là nhân lực có chuyên môn sâu trong các lĩnh vực mới như khoa học - công nghệ, địa chính, tài chính, y tế, xây dựng, giáo dục. Điều này tác động trực tiếp đến chất lượng phục vụ người dân.

Từ thực trạng trên, bà đề nghị các cơ quan sớm rà soát, sửa đổi hoặc ban hành văn bản pháp luật để xử lý mâu thuẫn, chồng chéo, đặc biệt trong các lĩnh vực trọng tâm của mô hình 2 cấp. Cùng với đó, cán bộ cần được đào tạo chuyên sâu về pháp luật, quản trị công, chuyển đổi số những kỹ năng thiết yếu trong giai đoạn mới của bộ máy chính quyền.

Thanh Tâm