Cho người già ngôi nhà thứ hai

Chăm sóc người cao tuổi phải là sự chăm sóc hài hòa thể chất và tinh thần - Ảnh minh họa: Freepik

Nếu ở các nước phát triển, việc vào viện dưỡng lão là bình thường thì ở Việt Nam, việc này dễ khiến người cao tuổi bị sốc tâm lý, thậm chí phản ứng ngược. Trong bối cảnh đó, mô hình “sáng đưa đi, chiều đón về” mang đến lựa chọn dung hòa hơn: ban ngày, khi con cháu bận đi học, đi làm thì ông bà, cha mẹ đến trung tâm sinh hoạt, rèn luyện, giải trí, ăn uống đầy đủ, có bạn bè trò chuyện; chiều họ trở về nhà, vẫn được sống cùng gia đình. Cách kết hợp này vừa lợi cho đôi bên, vừa cải thiện chất lượng cuộc sống cho người già, giúp họ cảm thấy năng động, ý nghĩa hơn, như được “đi học” mỗi ngày: sáng đến, chiều về. Họ vừa có “ngôi nhà thứ hai” để kết nối cộng đồng, vừa giữ được sự gắn bó tình cảm trong gia đình.

Trong bối cảnh dân số già hóa, áp lực lên hệ thống y tế và an sinh ngày càng lớn, mô hình bán trú như Genki House tạo ra một “vùng đệm” cần thiết: giúp người cao tuổi phòng ngừa bệnh tật thông qua việc rèn luyện trí lực, thể lực, chăm sóc dinh dưỡng thay vì chờ đến khi có bệnh mới lo điều trị. Mô hình này cũng góp phần thay đổi nhận thức của xã hội, rằng chăm sóc ông bà, cha mẹ cũng cần đến sự hỗ trợ chuyên nghiệp.

Khó khăn lớn nhất hiện nay là rào cản nhận thức. Do mô hình này còn khá mới, nhiều gia đình nhầm tưởng đây là viện dưỡng lão toàn thời gian nên còn e dè. Cộng đồng vẫn có suy nghĩ phổ biến rằng chỉ cần lo bữa ăn, mướn người giúp việc chăm sóc là đủ; đưa cha mẹ “đi học” mỗi ngày là tốn kém không cần thiết và mất thời gian. Trong khi đó, khái niệm “y tế dự phòng” cho người cao tuổi ở nước ta vẫn chưa được chú trọng như ở các nước.

Chăm sóc người cao tuổi phải là sự chăm sóc hài hòa thể chất và tinh thần. Các cụ cần được theo dõi sức khỏe hằng ngày và tham gia lịch trình sinh hoạt phong phú để não bộ linh hoạt, phòng ngừa sa sút trí tuệ, cải thiện tim mạch, xương khớp và giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính, ăn bữa ăn ngon miệng với thực đơn cân bằng dinh dưỡng do bác sĩ chuyên khoa xây dựng, chế biến. Song song đó là sự kết hợp phương pháp y học cổ truyền như châm cứu, bấm huyệt, điện châm, ngâm tắm thảo dược nhằm tăng hiệu quả điều trị, thư giãn và nâng cao sức khỏe tổng thể.

Sự thành công của mô hình bán trú không chỉ nằm ở việc cung cấp dịch vụ có chất lượng mà còn ở khả năng tạo ra một môi trường sống tích cực và ý nghĩa cho người cao tuổi. Khi các gia đình nhận ra rằng “đưa cha mẹ đi học” không phải là thiếu hiếu thảo mà là một hành động yêu thương, hướng tới việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho người thân, thì rào cản nhận thức sẽ dần được gỡ bỏ.

Mô hình này không chỉ giải quyết vấn đề của từng gia đình mà còn góp phần giảm tải áp lực lên hệ thống y tế công cộng. Thay vì phải nhập viện thường xuyên do không được kiểm soát tốt các bệnh mạn tính, người cao tuổi được chủ động phòng ngừa, rèn luyện sức khỏe mỗi ngày, sống vui, sống khỏe và sống có ích hơn. Đây là bước đi cần thiết để xã hội Việt Nam thích ứng với bối cảnh già hóa dân số, xây dựng một hệ thống an sinh xã hội bền vững và nhân văn hơn trong tương lai.

Bác sĩ Trần Thị Thu Hương

Giám đốc chuyên môn Genki House,

nguyên Trưởng đơn vị Trí nhớ và Sa sút trí tuệ, Bệnh viện 30/4, TPHCM