Vì sao vali size 20 bị từ chối làm hành lý xách tay lên máy bay?

Chuyện hành lý xách tay lên máy bay không chỉ là quá trọng lượng. Mới đây, đoạn video ghi lại cảnh một cô gái trẻ bị nhân viên sân bay yêu cầu kiểm tra kích thước vali xách tay đang lan rộng trên mạng xã hội. Trong khung kiểm tra, chiếc vali lọt phần thân nhưng phần bánh xe lại vượt ra ngoài. Cô cho rằng đó là vali xách tay từng mang lên máy bay nhiều lần mà không gặp bất kỳ yêu cầu nào. Tuy nhiên, chuyến bay ngày hôm đó thuộc hãng VASCO, khai thác bằng máy bay ATR cánh quạt. Khoang hành lý của dòng máy bay này nhỏ và hạn chế hơn nhiều so với các dòng Airbus hay Boeing quen thuộc, nên mọi sai lệch dù nhỏ cũng có thể khiến việc sắp xếp hành lý gặp trở ngại.

Quy định về kích thước hành lý xách tay của hãng hành không Vietnamairlines được đăng trên trang web của hãng - Ảnh chụp màn hình

Nhiều người không để ý rằng kích thước hành lý xách tay của các hãng hàng không đều có quy định kích thước tối đa. Đối với Vietnam Airlines và Vietjet Air áp dụng kích thước 56 x 36 x 23. Trong khi đó, cùng là vali size 20 nhưng vẫn có sai khác giữa kích thước vali về chiều rộng, chiều cao và chiều sâu, đặc biệt thêm bánh xe của vali.

Trên website của hãng RyanAir, kích thước hành lý xách tay tiêu chuẩn là 55 x 40 x 20 - Ảnh: Ryanair

Điều này không chỉ xảy ra tại Việt Nam. Nhiều sân bay nước ngoài cũng đặt khung đo tương tự. Nhân viên không giải thích dài dòng, không thuyết phục hay nể nang. Chỉ cần vali vượt chuẩn, hành khách phải gửi lại ngay lập tức. Sự nghiêm khắc này là để bảo vệ tốc độ vận hành và mức độ an toàn chung.

Bình luận từ cộng đồng mạng trước vụ việc - Ảnh: Tổng hợp từ chụp màn hình

Hàng trăm bình luận xuất hiện dưới bài đăng. Có người ví vụ việc này giống như vượt đèn đỏ nhiều lần ở đoạn đường vắng và không gặp xử phạt, đến một ngày bị dừng xe thì lại thấy bị oan. Hay giống như việc đặt xe công nghệ 4 chỗ nhưng đi 6 người, rồi biện hộ bằng câu tài xế trước đây đều cho đi đâu có sao. Đó là những câu chuyện tưởng như không liên quan đến sân bay, nhưng lại phác họa cùng một dạng tâm lý khi ngoại lệ được lặp lại, người ta dễ xem ngoại lệ như quyền lợi, hoặc là mặc định.

Chiếc vali vượt khuôn chính là một phép thử cho thói quen ấy.

Một điều lộ rõ ở đây là sự chênh lệch giữa ký ức cá nhân và quy trình vận hành của một hệ thống. Hành khách dựa vào cảm giác đã quen. Nhân viên dựa vào số liệu và quy tắc. Máy bay nhỏ có khoang giới hạn, để đảm bảo an toàn bay, nhân viên phải bảo đảm mọi kiện hành lý đều lọt khuôn. Người đứng ở khung hành lý tin vào kinh nghiệm bay nhiều năm của mình. Người cầm thước đo lại tin vào trách nhiệm được giao. 2 loại niềm tin khác nhau đặt cạnh nhau thành ra mâu thuẫn xuất hiện.

Trên thực tế, chúng ta thường đánh giá đúng sai dựa trên những gì mình từng trải qua hơn là dựa trên nguyên tắc. Điều quen thuộc trở thành chuẩn mực trong suy nghĩ, dù chuẩn mực thực sự thì hoàn toàn không phải vậy. Khi một nguyên tắc xuất hiện đúng lúc cần thiết, con người đôi khi phản ứng bằng cảm giác bức bối thay vì nhìn lại sự lệ thuộc vào thói quen của mình.

Nhiều người nhấn mạnh rằng chỉ cần trao đổi bình tĩnh, sự việc có thể kết thúc nhẹ nhàng. Điều này cho thấy thái độ trong những khoảnh khắc va phải giới hạn quyết định rất nhiều điều.

Sân bay là nơi vận hành bằng kỷ luật. Mọi khâu đều liên kết chặt chẽ. Không ai có thể thay đổi kích thước khoang hành lý để đáp ứng cảm xúc của hành khách. Và mỗi hành khách bước vào cổng kiểm tra cũng là bước vào một không gian nơi tiêu chuẩn được đặt lên trước cảm xúc.

Quy định là nền tảng chứ không phải rào cản. Quy định sinh ra để mọi người có thể cùng chia sẻ một không gian chung mà không tạo thêm gánh nặng cho nhau. Đó là điểm cân bằng giữa quyền lợi của cá nhân và trật tự của cộng đồng.

Chiếc vali quá khổ chỉ lớn hơn khuôn vài centimet. Nhưng phản ứng của con người trước giới hạn ấy mới là điều hé lộ nhiều hơn về đời sống. Có người chấp nhận thay đổi theo yêu cầu. Có người cố bảo vệ thói quen. Có người quy trách nhiệm vào nhân viên. Có người hiểu rằng quy trình được xây để bảo vệ tất cả hành khách trên chuyến bay, kể cả chính mình.

Trong mọi chuyến đi, điều giúp hành trình nhẹ nhõm đôi khi không phải là kiện hành lý gọn gàng. Điều giúp mọi thứ trở nên dễ dàng hơn chính là thái độ sẵn sàng bước vào một quy chuẩn chung, kể cả khi thói quen của ta từng đi theo một hướng khác.

Lộc Dương