Từ vụ nữ điều dưỡng cứu du khách ngưng tim: Nghĩ về phổ cập sơ cấp cứu

Cuối tháng Ba vừa qua, tại quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng, 2 vợ chồng du khách Ấn Độ vào một nhà hàng. Gọi món xong thì anh chồng loạng choạng, ngất xỉu. Một phụ nữ ngồi bàn bên cạnh đã bình tĩnh ép tim, sơ cấp cứu (SCC) cho anh. Khoảng 2 phút, người đàn ông tỉnh lại, sau đó thì xe cấp cứu cũng đến đưa anh vào bệnh viện.

Các học viên tham gia học lớp “Sơ cấp cứu và kỹ năng sinh tồn căn bản” của Công ty Survival Skills Vietnam (SSVN)

Hành động đơn giản, kịp thời của nữ điều dưỡng Đặng Thị Hạ (Bệnh viện Bạch Mai, TP Hà Nội) đã giành lại sự sống cho vị khách. Trước khi lên xe cấp cứu, 2 vợ chồng du khách còn cảm ơn nữ điều dưỡng và những người trong nhà hàng đã giúp mình thoát cửa tử. Một hình ảnh đẹp làm sao về người Việt Nam và quảng bá cho du lịch Đà Nẵng.

Khi xảy ra những tai nạn bất ngờ như tắc nghẽn đường thở, đột quỵ não, đột quỵ tim mạch, đuối nước… nạn nhân luôn có khoảng “thời gian vàng” từ 3-5 phút để tiếp cận và sơ cứu hiệu quả. Nếu được can thiệp đúng cách, đúng thời điểm thì khả năng được cứu sống rất cao. Sau thời gian vàng, nạn nhân đối mặt với tử vong hoặc di chứng nặng nề.

Ở các nước phát triển, các kỹ năng sống được đào tạo rất sớm. Trẻ được học bơi từ khi mới biết đi, học SCC từ lớp Một và nâng dần theo cấp học. Tại Việt Nam, nhiều trường hợp đột quỵ được cứu sống do được người gần đó biết cách SCC, nhưng cũng rất nhiều trường hợp đưa đến bệnh viện trong tình trạng nguy kịch, sau đó tử vong, vì không được SCC kịp thời hoặc sai cách.

Trước cảnh báo đột quỵ gia tăng ở mọi lứa tuổi, dù đã sắp U80, tôi vẫn quyết “tầm sư học đạo” về SCC, trước là để cứu mình, sau là giúp ích cộng đồng. Tôi theo học lớp “SCC và kỹ năng sinh tồn căn bản” của Công ty Survival Skills Vietnam (SSVN). Lớp có 20 học viên, toàn các bạn trẻ, đa phần 8X, 9X, có mấy bạn nhí, cỡ lớp Hai, Ba.

Chương trình với nhiều nội dung giúp nhận diện và ứng dụng xử trí với các tình huống, trong đó có thực hành hồi sức tim phổi, sơ cứu tình huống đột quỵ, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, ngưng tim đột ngột, dấu hiệu nhận diện đột quỵ FAST…

Kết thúc khóa học, học viên được cấp “Giấy chứng nhận hoàn thành lớp huấn luyện SCC và hồi sinh tim phổi cơ bản” kèm “Sổ tay hướng dẫn SCC và thoát hiểm” cấp độ 1 giúp hệ thống lại các nội dung và thao tác đã học với nhiều hình ảnh minh họa đẹp, sống động.

Một số học viên SSVN sau khi học xong lớp SCC đã có những hoạt động cộng đồng ý nghĩa. Grabiker Phạm Quốc Việt (TP Hà Nội), sau khi học xong lớp SCC đã lập nhóm FAS Angel (First Aid Support Angel - đội hỗ trợ sơ cứu Thiên Thần). Từ 5 người ban đầu nay có trên 100 tình nguyện viên và kêu gọi đóng góp được 4 xe hỗ trợ SCC, vận chuyển nạn nhân miễn phí hoạt động hằng đêm ở thủ đô và vùng phụ cận.

Thầy Tổng phụ trách Đội Mai Văn Chuyền (huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk) sau khi học SCC đã phối hợp đoàn và nhà trường tổ chức nhiều lớp SCC cho đoàn viên, đội viên, học sinh và phụ huynh trong tỉnh. Gia đình cựu nhà báo Phạm Tuấn Nghĩa (TPHCM) sau khi tham gia học các lớp SCC đã sắm hẳn bộ đồ nghề hỗ trợ SCC đầy đủ để giúp người khi cần.

Những hoạt động cộng đồng thiết thực và nhân văn này rất cần nhân rộng. Không ít trường hợp vượt qua cửa tử nhờ những người thân quen và tình nguyện viên biết kỹ năng SCC đúng cách và kịp thời trong những phút vàng đầu tiên.

Ai cũng nên có những kiến thức SCC căn bản để cứu người khi cần. Làm sao để phổ cập SCC đến từng cộng đồng, sao cho chỗ nào có tập thể, chỗ đó có người biết SCC đúng cách. Những người làm công việc tương tác nhiều với tập thể như hướng dẫn viên du lịch, huấn luyện viên thể thao, nhà tổ chức sự kiện, bảo vệ, cảnh sát giao thông, thầy cô giáo… và tiến tới mỗi người dân đều cần được huấn luyện bài bản về SCC và kỹ năng sinh tồn để có thể bảo vệ bản thân và cứu người khi cần.

Nguyễn Văn Mỹ (Lửa Việt Tours)