Những phụ nữ thầm lặng giữ lửa bếp yêu thương nơi phố thị

Bếp là nhà, người khốn khó là gia đình

Giữa nhịp sống hối hả của khu trung tâm TPHCM, trong con hẻm 153 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Bến Thành, một căn bếp nhỏ vẫn đỏ lửa mỗi tháng, nấu hàng trăm suất ăn đầy đủ thịt cá, tươm tất cho những mảnh đời neo đơn, bệnh tật. Chủ nhân của căn bếp ấy là chị Nguyễn Ngọc Phượng Liên - 48 tuổi, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ khu phố 27, phường Bến Thành - đã âm thầm góp sức vì cộng đồng suốt 3 năm qua.

Trời còn chưa sáng, căn bếp đã rộn ràng tiếng dao thớt, xoong nồi cùng tiếng cười nói lan ra tận đầu ngõ. Địa điểm ấy vốn là nơi may vá mưu sinh của chị Liên. Thế nhưng kể từ tháng 4/2022, khi chương trình “Ấm lòng bữa cơm ngon” được phát động tại phường Phạm Ngũ Lão trước đây (nay là phường Bến Thành), chị đã chủ động dọn dẹp khu vực ấy, nhường toàn bộ không gian cho bếp ăn thiện nguyện.

Chị Nguyễn Ngọc Phượng Liên miệt mài nấu hàng ngàn suất cơm nghĩa tình suốt 3 năm qua

Dưới sự phối hợp của Ủy ban MTTQ Việt Nam phường và các đoàn thể phường, bếp ăn nhanh chóng đi vào hoạt động. Dù bận rộn mưu sinh, chị Liên vẫn nhận trách nhiệm đứng ra tổ chức, lên thực đơn, đi chợ và điều phối việc nấu nướng. “Tôi thấy nhà mình có điều kiện về bếp núc nên tình nguyện hỗ trợ mặt bằng và trực tiếp nấu. Mình góp sức nhỏ để nấu được một phần cơm ngon cho những người khó khăn, họ vui mình cũng vui” - chị chia sẻ.

Bếp ăn của chị Liên đại diện nấu tập trung cho cả 9 khu phố trên địa bàn. Mỗi tháng, vào ngày thứ Sáu của tuần thứ ba, bếp đỏ lửa nấu khoảng 250 suất ăn miễn phí. Dù là cơm phát miễn phí, nhưng không vì thế mà chất lượng bị xem nhẹ. Các phần cơm đều được chăm chút kỹ lưỡng, đủ món mặn, xào, canh và trái cây tráng miệng, đảm bảo dinh dưỡng và vệ sinh.

Chị kể, những ngày đầu, việc nấu số lượng lớn khiến chị lúng túng trong nêm nếm, sợ người ăn không hợp khẩu vị. Nhưng rồi chị tự nhủ: “Bếp là nhà, người nhận cơm như người thân. Mình cứ nêm nếm như đang nấu cho gia đình ăn thì mọi việc tự nhiên trở nên nhẹ nhàng hơn”.

Hiện tại, bếp ăn không có dụng cụ nấu nướng cỡ lớn, chị Liên linh hoạt phân công nhiệm vụ cho các thành viên. 3 người sẽ nấu cơm tại nhà riêng, mỗi người đảm nhận nấu 35kg gạo. Các nguyên liệu như thịt, cá, rau củ… được chị Liên mua, sau đó tập hợp các thành viên sơ chế từ chiều hôm trước. Đúng 10g sáng hôm sau, các món ăn hoàn tất và được chia vào hộp. Sau đó, chị Liên thông báo cho các khu phố, lực lượng dân quân đến hỗ trợ nhận và phân phát tận tay người dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn.

Nguồn kinh phí hoạt động chủ yếu của bếp đến từ sự đóng góp tự nguyện của đảng viên trong Chi bộ khu phố 27 (30.000 đồng mỗi người 1 tháng), từ ban công tác mặt trận các khu phố, chị em hội viên, mạnh thường quân, hộ kinh doanh, chùa… Bà Nguyễn Thị Ngọc Cẩm - Trưởng khu phố 27, phường Bến Thành - cho biết, các chị em duy trì bếp ăn từ thiện rất trách nhiệm, tận tâm, luôn thay đổi món, giữ chất lượng và đeo khẩu trang, bao tay khi chế biến. Với bà Cẩm, chị Liên là tấm gương tiên phong trong công tác thiện nguyện để chị em noi theo, luôn ấm áp, chủ động, chu đáo trong từng phần việc và chưa bao giờ than vãn.

“Tôi còn khỏe, còn nấu được”

Dù đã lớn tuổi và sức khỏe hạn chế, nhưng bà La Thị Ba - 78 tuổi, hội viên phụ nữ khu phố 34, phường Vườn Lài - vẫn đều đặn cùng con cháu thổi lửa yêu thương qua từng suất cơm miễn phí tại căn nhà nhỏ nằm sâu trong hẻm 105H Hồ Thị Kỷ, phường Vườn Lài. Vào 16 âm lịch hằng tháng, mô hình “ATM cơm” do Hội LHPN phường phối hợp với gia đình bà Ba tổ chức vẫn âm thầm lan tỏa sự sẻ chia đến người khốn khó như một lời động viên ấm áp.

Từ 5g sáng, bà đã cùng con gái ra chợ, tỉ mỉ chọn mua từng mớ rau, miếng thịt tươi ngon nhất. Đến khoảng 7g, gian bếp nhỏ trong căn nhà của bà bắt đầu rộn ràng. Chị em phụ nữ trong khu phố cũng lần lượt đến phụ giúp.

Gia đình bà La Thị Ba vốn có truyền thống thiện nguyện. Riêng bà đã gắn bó với hành trình trao yêu thương suốt 30 năm. Khi còn khỏe mạnh, bà không quản ngại đường xa, cùng các đoàn từ thiện về vùng sâu, vùng xa để nấu ăn, xây nhà, san sẻ với trẻ em và người nghèo. Những năm gần đây, tuổi cao sức yếu, bà không còn đi lại nhiều, nhưng ngọn lửa thiện tâm chưa bao giờ nguội tắt. Thay vì rong ruổi đường dài, bà chọn cách nấu cơm tại nhà cùng con cháu, vừa để tiếp tục hành trình yêu thương, vừa gieo mầm nhân ái cho thế hệ sau.

Bà La Thị Ba (bìa phải) phát cơm cho người lao động khó khăn

Chia sẻ về cơ duyên đồng hành cùng mô hình “ATM cơm”, bà Ba cho biết, khi được Hội LHPN phường vận động và giới thiệu cách làm, bà đồng ý ngay. Bởi, có sự hỗ trợ từ hội thì việc thiện nguyện của gia đình bà sẽ đi vào khuôn khổ, có kế hoạch và nguồn quỹ ổn định để duy trì lâu dài. “Tôi còn khỏe, còn nấu được thì vẫn muốn tiếp tục đồng hành cùng những người khó khăn. Họ xứng đáng được ăn bữa cơm ngon, sạch sẽ” - bà Ba tâm tình.

Ra đời từ tháng 5/2024, mô hình “ATM cơm” được duy trì mỗi tháng 1 lần, nhờ vào nguồn quỹ của gia đình bà Ba cùng các hội viên phụ nữ phường, mạnh thường quân trên địa bàn.

Chị Trần Thị Kim Nhung (44 tuổi) sống trong căn nhà cấp 4 xập xệ ở phường Vườn Lài, mỗi ngày phải rong ruổi khắp nơi để bán từng tờ vé số, nuôi gia đình 2 người không còn khả năng lao động. Chị Nhung là khách quen của mô hình “ATM cơm”, mỗi tháng chị đều đến điểm hẹn nhận cơm cho cả gia đình. “Có những ngày về nhà chỉ còn đúng vài chục ngàn đồng trong túi, không biết ngày mai ăn gì. Bởi vậy, nhận được 1 phần cơm thôi, mà đủ ấm lòng” - chị Nhung xúc động.

Điểm tựa yêu thương của công nhân nghèo vùng ven Tại vùng ven TPHCM, nơi những khu nhà trọ chen chúc quanh các khu công nghiệp, người lao động nhập cư chật vật mưu sinh, căn bếp của chị Lê Thị Tuyết Nga - 50 tuổi, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ ấp 17, xã Bình Lợi - đã trở thành điểm tựa ấm lòng cho hàng ngàn người khó khăn. Suốt hơn 5 năm qua, căn bếp nhỏ vẫn âm thầm đỏ lửa vào mùng 1 và 15 âm lịch hằng tháng. Các món ăn được nấu nướng và trao đến người dân là các món sườn chay, rau củ chay, cà ri chay... Mỗi đợt phát hơn 500 suất. Chị Lê Thị Tuyết Nga chuẩn bị các suất cơm nghĩa tình gửi đến người lao động khó khăn qua mô hình “Bếp ăn yêu thương” Đích thân chị Nga cùng các hội viên chia nhau vận chuyển đến các khu trọ, chợ, bệnh viện và điểm tập trung đông công nhân để phát lúc 5g sáng, kịp thời gian cho người lao động dùng trước giờ làm. “Thương nhất là những cụ già, người khuyết tật, phụ nữ bán vé số, công nhân xa quê… nhận được hộp cơm mà đôi mắt rưng rưng. Chỉ vậy thôi cũng đủ để mình cố gắng” - chị Nga nói. Chị kể, những ngày đầu triển khai mô hình “Bếp ăn yêu thương”, chị cũng lo vì kinh phí eo hẹp, sức khỏe có hạn. Nhưng rồi chị vẫn quyết tâm làm. Về sau, bếp đã nhận được sự đồng hành từ nhiều tổ chức và cá nhân, như: tiểu thương chợ Lê Minh Xuân góp rau củ, công an khu vực hỗ trợ vận chuyển, cán bộ ấp góp quỹ duy trì, nhiều nhà hảo tâm âm thầm gửi gạo, thực phẩm và tiền mặt. Trong những năm qua, mô hình đã huy động hơn 200 triệu đồng và hàng tấn lương thực, thực phẩm để duy trì hoạt động.

Ngọc Trăm