Hallyu thành công vang dội nhưng vì sao Hàn Quốc vẫn lo lắng?

Hallyu, từ hiện tượng toàn cầu đến câu hỏi về sự bền vững

Netflix đóng vai trò then chốt giúp nội dung Hàn tiếp cận khán giả quốc tế nhờ phụ đề và lồng tiếng đa ngôn ngữ, đưa hàng loạt tác phẩm như Squid Game, Kingdom, When Life Gives You Tangerines, K-Pop Demon Hunter... lên vị trí dẫn đầu các bảng xếp hạng toàn cầu. Dẫu vậy, các chuyên gia lo ngại liệu Hallyu chỉ là làn sóng nhất thời hay thực sự tạo dựng được vị thế lâu dài?

When Life Gives You Tangerines, loạt phim truyền hình Hàn Quốc để lại nhiều ấn tượng cho người xem toàn cầu

Giáo sư Gi-Wook Shin của Đại học Stanford nhận xét rằng, trong khi kinh tế Hàn Quốc vươn lên thứ 10 thế giới, làn sóng văn hóa của quốc gia này có thể chỉ là một trào lưu ngắn ngủi hoặc ngược lại sẽ trở thành “thương hiệu Hàn Quốc” nếu được hoạch định chiến lược đúng đắn.

Giới chuyên gia văn hoá Hàn Quốc cho rằng, các yếu tố mới lạ sẽ không đủ duy trì đà tăng trưởng lâu dài. Họ đề xuất chiến lược Next K tập trung vào bản địa hóa và hợp tác toàn cầu.

Theo CEO Kim Yong-jae của hãng FormatEast, dù nội dung Hàn có sức hút khắp nơi, nó vẫn có thể hạ nhiệt bất cứ lúc nào. Chìa khóa là phải điều chỉnh nội dung và hợp tác sản xuất với đối tác. Về lâu dài, nội dung Hàn Quốc không chỉ là hàng xuất khẩu Made in Korea đơn thuần, mà cần trở thành Made with Korea, sản phẩm hợp tác quốc tế, trong đó có các nhà sáng tạo đa quốc gia cùng tham gia.

Theo báo The Korea Herald, Cơ quan Nội dung sáng tạo Hàn Quốc (KOCCA) cũng đã công bố kế hoạch thúc đẩy Next K, đồng thời nhấn mạnh việc hợp tác với đối tác địa phương để tránh sự nhàm chán khi khán giả toàn cầu dần quen thuộc với công thức K-drama, K-pop.

Hallyu cần một đạo diễn chiến lược tổng thể

Một thách thức khác là Hallyu ngày càng phụ thuộc vào các nền tảng như Netflix. Mặc dù Netflix đã giúp đưa các phim Hàn trở thành hiện tượng thế giới, nhưng hãng này cũng thu về khoản lợi nhuận khổng lồ so với nhà sản xuất gốc.

Ví dụ, các báo cáo cho thấy Netflix thu về khoảng 900 triệu USD từ Squid Game mùa 1, trong khi Siren Pictures (nhà sản xuất Hàn) chỉ nhận được khoản thanh toán ban đầu khoảng 21 triệu USD mà không hưởng lợi từ IP.

Chính sự chênh lệch này đã khiến nhiều hãng Hàn thay đổi cách ký kết, điển hình là AStory (nhà sản xuất Extraordinary Attorney Woo) giữ lại toàn quyền IP để khai thác các phần sau.

Phim Extraordinary Attorney Woo

Bên cạnh đó, việc Netflix chiếm hơn 17% lượng tiêu thụ nội dung nước ngoài tại Mỹ, dẫn tới lo ngại các nhà sản xuất Hàn phải chạy theo gu toàn cầu mà đánh mất bản sắc riêng.

Nhìn nhận đà tăng trưởng và cục diện của làn sóng Hallyu, các chuyên gia cho rằng để Hallyu tiếp tục phát triển bền vững, Hàn Quốc cần hoàn thiện một chiến lược lâu dài. Đó là mô hình kinh doanh mà nội dung Hàn được xem như ngành công nghiệp thực thụ, bảo đảm lợi ích cho người sáng tạo và đầu tư bài bản vào nhân lực.

Chính phủ và ngành công nghiệp đang nỗ lực xây dựng các siêu IP và hợp tác liên ngành (giữa điện ảnh, âm nhạc, game…) từ giai đoạn ý tưởng, cũng như chính sách văn hóa hướng tới chia sẻ công bằng lợi nhuận.

Theo các chuyên gia, Hallyu cần một “đạo diễn chiến lược” tổng thể phối hợp hài hòa văn hóa - kinh tế - công nghệ để không chỉ tạo ra những cú hít đơn lẻ, mà chuyển chúng thành nền tảng văn hóa quốc gia bền vững.

Anh Vy