Đáng sợ khi cán bộ sử dụng nghiệp vụ y để lập đường dây trục lợi bảo hiểm

Đối tượng Tạ Minh Châu, nguyên cán bộ Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ là kẻ chủ mưu, cầm đầu đường dây đục vỡ xương khớp để trục lợi bảo hiểm. Ảnh: Công an tỉnh Phú Thọ.

Vụ việc xảy ra ở Phú Thọ trong những ngày giữa tháng 11, khi cơ quan điều tra công bố đường dây gây thương tích có tổ chức nhằm rút tiền bảo hiểm nhân thọ. Nhân vật được xác định giữ vai trò chủ chốt là Tạ Minh Châu - sinh năm 1995, nguyên cán bộ của Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê.

Với thời gian làm nghề đủ lâu để hiểu cấu tạo xương khớp và cơ chế chi trả bảo hiểm, Châu đã lên phương án tạo thương tích giả bằng thuốc mê, kim tiêm, búa và nhiều dụng cụ tác động lực. Những người tham gia được Châu vận động mua bảo hiểm nhân thọ, chờ hợp đồng có hiệu lực rồi sắp xếp thời điểm gây thương tích.

Sau khi nạn nhân được tiêm thuốc mê, Châu dùng kim và búa gây nứt hoặc vỡ xương theo đúng vị trí dễ được chi trả cao. Khi thương tích hình thành, cả nhóm tiếp tục dựng bối cảnh như ngã suối, điện giật hoặc trượt ngã để hợp thức hóa hồ sơ bệnh án.

Tiền bồi thường được giải ngân từ nhiều công ty bảo hiểm như Manulife, AIA, Daiichi Life, FWD, Sun Life, Chubb Life với tổng số tiền vượt 6 tỉ đồng. Riêng Manulife thiệt hại khoảng 2,6 tỉ. Hàng loạt đối tượng liên quan bị giữ để phục vụ điều tra sau khi đường dây bị bóc gỡ.

Bản phim chụp XQ một số tổn thương xương do đối tượng tạo ra nhằm trục lợi tiền bảo hiểm nhân thọ. Ảnh: Công an cung cấp

Thông tin này tạo ra cảm giác lạnh dọc sống lưng vì cách một người từng được đào tạo bài bản trong ngành y đã sử dụng những hiểu biết về xương khớp theo hướng ngược lại với tinh thần của nghề.

Tri thức y khoa vốn giúp bệnh nhân tránh thương tổn, phục hồi vận động và tìm lại sự ổn định trong cơ thể. Vậy mà trong vụ việc này, kiến thức ấy lại tham gia vào quá trình lựa chọn vị trí dễ gây nứt, kiểu gãy nào tạo được tấm phim X quang phù hợp, cách tác động lực ra sao để thương tích giống tai nạn nhất. Những thao tác từng gắn với mục tiêu chữa trị nay được lồng vào một kế hoạch tính toán tinh vi, khiến người quan sát khó tránh khỏi cảm giác trĩu nặng.

Cảm giác tương tự khi nhìn vào sự lựa chọn của những người tham gia đường dây. Họ đồng thuận ký hợp đồng bảo hiểm, chờ tới ngày chuẩn bị thương tích và chấp nhận sự can thiệp trực tiếp lên cơ thể mình. Họ tỉnh dậy trong vai người gặp nạn với giấy tờ điều trị, phim chụp và lời khai được dựng sẵn.

Đây là một loại quyết định cho thấy con người trong một số hoàn cảnh có thể tìm lối thoát bằng cách làm tổn thương chính mình, coi đau đớn như một phần của kế hoạch kiếm tiền. Khi vật chất chiếm vị trí quá lớn trong suy nghĩ, sức khỏe và nhân cách đôi khi bị đẩy ra ngoài ranh giới cần được bảo vệ. Sự thỏa hiệp này nói nhiều về những khoảng trống trong nhận thức xã hội hơn là chỉ về sự liều lĩnh nhất thời.

Tác động của vụ việc lan đến hệ thống bảo hiểm, nơi mọi hoạt động dựa trên giả định rằng người tham gia luôn mong tránh thương tích. Giả định ấy trở thành nền móng cho việc đánh giá rủi ro, xây dựng bảng phí và thiết lập quy trình chi trả.

Khi xuất hiện nhóm người chủ động tạo ra tổn thương, nền tảng này lập tức mất điểm tựa. Các doanh nghiệp bảo hiểm phải tăng cường giám định, xiết lại thủ tục và xây thêm lớp xác minh để ngăn gian lận. Người dân tham gia với động cơ chính đáng bị ảnh hưởng bởi sự chậm trễ và cảnh giác buộc phải nâng cao. Toàn bộ hệ thống chịu tác động từ một số hành vi được tổ chức có chủ đích.

Bảo hiểm vốn sinh ra để giúp con người đứng vững trước những biến cố không lường trước. Khi một tai nạn xảy ra, hợp đồng bảo hiểm không chỉ bù đắp thiệt hại tài chính, mà còn tạo cảm giác an tâm cho gia đình, giúp họ có thêm điểm tựa để bước tiếp trong những thời điểm chông chênh nhất.

Giá trị lớn nhất của bảo hiểm nằm ở sự chia sẻ rủi ro, nơi mỗi người góp một phần nhỏ để tạo nên nguồn lực chung cho cộng đồng. Nếu những giá trị ấy bị lẫn lộn bởi các hành vi trục lợi, ý nghĩa sâu xa của bảo hiểm sẽ bị mờ dần và người chịu thiệt lại chính là đại đa số những người tham gia với thiện chí.

Ở một mức độ nào đó, vụ việc đặt ra câu hỏi về những điều kiện xã hội khiến người ta nghĩ đến phương án gây thương tích cho chính mình như một cách xoay xở. Điều này không thể lý giải bằng thiếu thốn vật chất đơn thuần, bởi nó còn liên quan đến cách giá trị cá nhân được hình thành và thử thách trong thời điểm chật vật.

Sau vụ việc này, ngành y có lý do để rà soát lại quy tắc đạo đức nghề nghiệp. Ngành bảo hiểm có động lực để cải thiện mô hình giám định và nhận diện rủi ro bất thường. Người dân có thể nhìn vào câu chuyện này để cân nhắc về ranh giới giữa lợi ích và tổn thương.

Thanh Thuý