PNO - Thành phố này lạ lắm. Có người phải lòng nơi đây bởi sự tân tiến mà nhiều nơi không sánh kịp, có người lại vấn vương bởi dấu ấn thời gian vẫn chầm chậm trôi giữa đô thị huyên náo suốt đêm ngày.
Cả dòng họ làm nghề may
“Tôi chẳng nghĩ mình sẽ tới Sài Gòn, rồi ở đây lâu đến vậy. Nhưng tất cả là do ý trời” - ông Trần Điệt hóm hỉnh nói. Ở tuổi gần 100, chất giọng ông vẫn còn “vị” Quảng Nam. Sinh ra ở nơi “chó ăn đá, gà ăn sỏi”, đến tuổi thiếu niên, ông vào Sài Gòn một thời gian rồi trở về quê hương. Đến khi gia đình giục cưới vợ, ông vội quay lại thành phố, “bám rễ” khi nào không hay, rồi trở thành chủ của Bích Hùng - nhà may áo dài 68 năm tuổi trên mảnh đất này.
Ông từng làm thợ cho một nhà may trên đường Gia Long (nay là đường Lý Tự Trọng, quận 1). Khi vợ chồng người chủ có ý định sang lại tiệm may, dù băn khoăn, ông Điệt vẫn chớp lấy cơ hội để sở hữu cơ sở này.
 |
| Nhà may Thiết Lập (quận 3, TPHCM) ra đời năm 1953, là điểm đến mơ ước của nhiều phụ nữ ngày đó - Ảnh: Thành Lâm |
Trên con đường Pasteur sầm uất, bảng hiệu nhà may áo dài Thiết Lập nổi bật hẳn bởi thời gian dường như ngưng đọng trên những nét chữ. Nhà may Thiết Lập ra đời năm 1953, là điểm đến mơ ước của nhiều phụ nữ ngày đó.
Cách nhà may áo dài Thiết Lập vài căn là nhà may Nha. Chủ của nhà may Nha là bà Phạm Thị Nha, nay đã ở tuổi “xưa nay hiếm”. Sau thời gian làm việc cho Thiết Lập, năm 1989, bà Nha mở cửa hiệu riêng và tồn tại đến ngày nay.
Câu chuyện của 3 nhà may trên không mang màu sắc cạnh tranh khốc liệt nơi thương trường. Ông Điệt với ông bà chủ Thiết Lập là chú - cháu ruột. Còn bà Nha gọi ông Điệt bằng cậu ruột. Tình thân như sợi chỉ đỏ gắn kết, là động lực để họ cùng làm nghề, gìn giữ nghề mấy chục năm qua. “Cả dòng họ chúng tôi làm nghề may. Có lẽ đây là điều mà trước nay ít người biết đến” - ông Điệt chia sẻ.
 |
| Những chiếc áo dài đủ màu sắc, kiểu dáng bên trong nhà may Nha - Ảnh: Thành Lâm |
Ông Điệt nói đây là nghề làm dâu trăm họ. Còn chị Nguyễn Thị Thu Hiền - con dâu bà Nha, hiện đang quản lý nhà may Nha - thì ví von đây là nghề “nuôi” sự chung thủy - nguồn sống của cửa hiệu qua nhiều sự biến động.
Sự tận tâm dẫn lối cho hành trình dài hơn nửa thế kỷ. Khách hàng từ TP Hà Nội vào TPHCM hay từ Anh, Mỹ… về Việt Nam mấy chục năm qua đều tìm đến Bích Hùng, Nha, Thiết Lập để có được chiếc áo dài ưng ý. Chị Yến - một phụ nữ U60 (TPHCM) - nhớ mãi khoảnh khắc gần 30 năm trước được bạn bè xuýt xoa khen ngợi khi khoác lên mình chiếc áo dài của Nha. Cơ thể qua năm tháng đã đổi thay nhưng sự thoải mái, tự tin mà chiếc áo dài mang lại cho chị thì chưa hề thay đổi.
Qua nhiều lần tìm đến những nhà may khác, cô Linh - một giáo viên sống tại Hà Nam - đã tìm về với Nha, nơi cô đã may chiếc áo dài đầu tiên cách đây hơn 20 năm. Tại đây, cô Linh yêu cầu may chiếc áo giống hệt chiếc áo đầu tiên của cô, chỉ khác về số đo. Trong không khí tất bật những ngày cuối năm, vài chiếc áo khác cũng được gói cẩn thận để chuyển đến tay người phụ nữ này.
Chiếc áo đi cùng năm tháng
Thiết Lập, Bích Hùng hay Nha với sức sống mạnh mẽ vượt thời gian đã trở thành chứng nhân cho thành phố này, ôm trọn những sự đổi thay. Những năm cuối thập niên 1950 đầu 1960, áo dài hiện diện khắp đường phố. “Đàn bà, con gái khi ra đường đều mặc áo dài. Thậm chí cả người buôn kẻ bán ở chợ Tân Định, Đa Kao cũng mặc áo dài. Ai nấy đều duyên dáng, thanh lịch” - ông Điệt nhớ lại.
 |
| Một cơ sở của nhà may Bích Hùng trên đường Võ Thị Sáu, quận 3, TPHCM - Ảnh: T.L |
Đầu thập niên 1960, tay áo raglan xuất hiện, giúp tà áo dài ôm sát cơ thể người phụ nữ hơn nữa. Trong ký ức của anh Nam - con trai ông Điệt - đó là những ngày cả nhà làm việc từ sáng đến tối vì khách ghé cửa tiệm rất đông. Mỗi mùa tết, dường như việc nghỉ ngơi là một điều xa xỉ đối với gia đình anh.
Hòa bình đến trong niềm vui, hạnh phúc. Tuy vậy, công cuộc kiến thiết đất nước đứng trước muôn vàn khó khăn. Vì thế, suốt nhiều năm, chiếc áo dài gần như vắng bóng. Có lúc, người ta mang áo dài cắt thành áo ngắn, áo bà ba để tiện làm việc, sinh hoạt. Từ đây, nghề may bước vào một quãng lặng kéo dài. Ông Điệt cũng phải tìm công việc khác, nhưng cuối cùng quay về với nghề may bởi nó đã “ăn vào máu”.
Niềm vui của nghề trở lại vào cuối thập niên 1980. Cuộc thi Hoa hậu Áo dài TPHCM năm 1989 do Báo Phụ nữ TPHCM tổ chức được xem như một dấu son. Sau gần 4 thập niên, người ta vẫn xao xuyến trước hình ảnh của Kiều Khanh trong tà áo dài vàng với mái tóc ngắn - được xem là biểu tượng nhan sắc một thời. Thời điểm này, bà Nha vẫn còn làm việc cho Thiết Lập, nhưng cửa hiệu đóng cửa vào Chủ nhật. Kiều Khanh tìm đến nhà bà trong con hẻm nhỏ để may chiếc áo dài đi dự thi. Bởi vậy câu chuyện chiếc áo dài này của Thiết Lập nhưng cũng không phải của Thiết Lập được lan truyền suốt một thời gian.
 |
| Hoa hậu Kiều Khanh đăng quang cuộc thi Hoa hậu Áo dài TPHCM do Báo Phụ nữ TPHCM tổ chức lần đầu tiên năm 1989 - Nguồn ảnh: Tư liệu Báo Phụ nữ TPHCM |
Năm 1995, Trương Quỳnh Mai mang áo dài dự thi Hoa hậu Quốc tế và đoạt giải Trang phục dân tộc xuất sắc nhất. Áo dài đã thực sự trở lại, từ những sân khấu thời trang, đại nhạc hội cho đến trường học, công sở... Anh Nam kể có hôm, chỉ việc đứng lấy số đo cho khách mà làm không xuể. Có những ngày, chồng chị Hiền phải cắt hơn 100 chiếc áo dài, 2 vợ chồng chỉ ngủ được 3 tiếng. “Có năm, các em học sinh làm lễ khai giảng lúc 7g mà 5g áo mới may xong, vì vậy cả nhà phải gấp rút đem áo đi giao. Có lần, một vị khách do chờ quá lâu mà đòi tháo bảng hiệu của chúng tôi. Tuy nhiên, hôm sau anh đã mang hoa đến xin lỗi vì vợ anh ấy nhận được chiếc áo quá đẹp” - chị Hiền nhớ lại.
Đại dịch COVID-19 ập đến, làm xáo trộn mọi thứ. Áo dài cũng bị ảnh hưởng nhưng người ta vẫn cần chúng cho những đám cưới trực tuyến. Chị Hiền nhớ như in khoảnh khắc đứng từ xa nhìn những chiếc áo được mang đi, thầm cầu mong sẽ thật vừa vặn cho cô dâu, chú rể trong ngày trọng đại.
Việt Nam hội nhập quốc tế, chiếc áo dài theo đó đi đến nhiều quốc gia, bước vào các hội nghị, sự kiện chính trị hàng đầu thế giới hay chỉ đơn giản là gìn giữ “hồn Việt” trong ngày quan trọng. Với lấy chiếc điện thoại, chị Hiền khoe hình cô dâu gốc Việt ở Thái Lan, Mỹ… rất xinh đẹp trong chiếc áo dài cưới của Nha. Bạn bè ngoại quốc của cô dâu ban đầu chỉ dự định may 1 bộ vì tò mò nhưng khi thử xong đã quyết định sắm cả chục áo. Đó là những tia sáng dẫn lối họ vượt qua rất nhiều thăng trầm. “Số lượng khách bây giờ không bằng khi xưa, nhưng chúng tôi vẫn sống ổn bởi áo may đo riêng sẽ có giá trị đặc biệt của nó” - anh Nam tâm sự.
Từ trong chiếc tủ gỗ, ông Điệt cẩn thận lấy ra bộ áo dài màu vàng phẳng phiu với những hoa văn bắt mắt. Anh Nam khéo léo giúp cha cài từng chiếc nút, chỉnh sửa tà áo thật ngay ngắn. “Đây mới là áo dài” - ông Điệt nói đầy tự hào với ánh mắt sáng rỡ. Với ông, cái tên Bích Hùng chắc chắn sẽ được nhắc nhớ qua năm tháng. Niềm tin ấy hoàn toàn có cơ sở khi anh Nam khẳng định: “Câu chuyện này sẽ được viết tiếp, không có điểm dừng”. Hiện, các con và cháu của anh tuy học, tốt nghiệp nhiều ngành nghề khác nhau nhưng đã sớm được truyền dạy những kỹ năng may áo dài, tiếp tục làm nhịp cầu nối giữa quá khứ và tương lai. Con trai chị Hiền đã tốt nghiệp ngành thiết kế đồ họa, từng thử sức trong lĩnh vực kiến trúc, nay quyết định dốc lòng cho thương hiệu áo dài Nha ngày càng phát triển.
Chuyện nghề cũng giống như đời người, đều có những khúc ngoặt quanh co, gập ghềnh. Sau tất cả, khi niềm tin, tình yêu còn đủ mãnh liệt thì hạnh phúc sẽ hiện diện. Người Việt Nam còn thì áo dài còn. Hoàng hôn buông xuống cũng là bước chuyển cho một ngày mới rực rỡ, đầy hy vọng.
Thành Lâm
| Chia sẻ bài viết: |
Khi đang di chuyển trên đường, nam thanh niên bị cột đèn chiếu sáng đổ trúng, tử vong tại chỗ.
Bà Hoàng Thị Thúy Lan khai rằng chỉ nhận hối lộ 3 lần và dùng tiền làm từ thiện, chi cho người nghèo, người bệnh mắc ung thư.
Gần 100 đối tượng trong đường dây lừa đảo xuyên quốc gia đặt trụ sở tại Myanmar và Philippines, chiếm đoạt hơn 2.000 tỉ đồng đã bị công an bắt giữ.
Từ ngày 1/7/2025, người yêu cầu công chứng công phải chụp ảnh cùng công chứng viên tại thời điểm ký văn bản.
Sáng 25/6, với đại đa số đại biểu Quốc hội tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hình sự.
Từ ngày 1/7, hành khách tuyến metro số 1 có thể mua thẻ từ và thẻ nạp tiền tại các máy bán vé tự động đặt tại nhà ga.
Sáng 24/6, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Cán bộ, Công chức (sửa đổi).
Với cán bộ mặt trận, việc tiếp cận, hỗ trợ trường hợp khó khăn thường mất nhiều thời gian nay chỉ cần tra cứu trên ứng dụng là có thể tiếp cận.
Bộ Y tế vừa có khuyến cáo sau thông tin hàng chục ngàn tấn dầu nhập khẩu dành cho thức ăn chăn nuôi bị "hô biến" thành dầu ăn cho người.
Cảng hàng không quốc tế Nội Bài cho biết vừa xử phạt một nam hành khách 4 triệu đồng vì nói đùa “có bom” trong hành lý.
Bí thư Huyện ủy Mang Thít cho biết, "người nhà lãnh đạo cấp trên" đã trả lại 4 thửa đất mua từ tiền của Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn.
Ngày 24/6,Tòa án nhân dân TP Huế mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án “Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài” trái phép đối với 5 bị cáo.
Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế làm "càng sớm càng tốt" bởi sau 3 năm chống dịch, nhiều chính sách vẫn chưa được giải quyết.
Chiều 24/6, sau khi VKS công bố bản cáo trạng, hội đồng xét xử xét hỏi các bị cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn.
Sân bay Vinh sẽ ngừng hoạt động 6 tháng để thi công mở rộng, cải tạo nhà ga, sân đỗ và sửa chữa đường cất hạ cánh.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga lo ngại, liệu có tình trạng sau các đợt cao điểm chống hàng giả, vấn nạn này có tái diễn?
Tỉnh Kiên Giang đã tìm kiếm, quy tập 249 hài cốt liệt sĩ, tổ chức truy điệu và an táng tại nghĩa trang liệt sĩ Hòn Đất và Hà Tiên.
Nhiều cây mai trong khuôn viên một trụ sở UBND phường ở TP Huế bị đào lên một cách bất thường trước ngày trụ sở này được bàn giao.
