Mỗi tỉnh chỉ có 1 doanh nghiệp kinh doanh xổ số

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc chủ trì cuộc họp về phương án sắp xếp doanh nghiệp kinh doanh xổ số tại Việt Nam - Ảnh: VGP/Trần Mạnh

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và chủ trương về sắp xếp doanh nghiệp nhà nước, Bộ Tài chính đã có các tờ trình về phương án sắp xếp doanh nghiệp kinh doanh xổ số tại Việt Nam.

Hiện nay, cả nước có 64 công ty xổ số là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn bao gồm 63 Công ty Xổ số kiến thiết do UBND các tỉnh, thành phố làm đại diện chủ sở hữu và Vietlott do Bộ Tài chính làm đại diện chủ sở hữu.

Các Công ty Xổ số kiến thiết địa phương được chia thành 3 khu vực kinh doanh các loại hình xổ số thủ công theo địa bàn từng khu vực và Vietlott kinh doanh xổ số điện toán trên phạm vi toàn quốc.

Trong đó, khu vực miền Bắc gồm 28 Công ty Xổ số kiến thiết với địa bàn hoạt động kinh doanh từ tỉnh Hà Giang (nay là Tuyên Quang) đến tỉnh Hà Tĩnh.

Khu vực miền Trung gồm 14 Công ty Xổ số kiến thiết với địa bàn hoạt động kinh doanh từ tỉnh Quảng Bình (nay là tỉnh Quảng Trị) đến tỉnh Ninh Thuận (nay là tỉnh Khánh Hòa).

Khu vực miền Nam gồm 21 Công ty Xổ số kiến thiết với địa bàn hoạt động kinh doanh từ tỉnh Bình Thuận đến tỉnh Cà Mau.

Tính đến năm 2024, doanh thu toàn thị trường xổ số đạt 159.477 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước đạt 50.907 tỷ đồng.

Nguồn thu ngân sách nhà nước từ xổ số là nguồn thu để lại địa phương 100% để phục vụ các mục tiêu đầu tư phát triển, y tế, giáo dục, an sinh và phúc lợi xã hội.

Nhiều Công ty Xổ số kiết thiết miền Nam và miền Trung có số thu đóng góp lớn cho ngân sách địa phương như các công ty ở Cà Mau, Bến Tre, Bạc Liêu, Phú Yên, Đắk Lắk, Khánh Hòa.

Tuy nhiên, các Công ty xổ số kiến thiết miền Bắc đóng góp cho ngân sách địa phương rất hạn chế. Thậm chí một số công ty còn hoạt động kém hiệu quả, lỗ lũy kế nhiều năm liên tiếp và bị âm vốn chủ sở hữu.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc: Mỗi tỉnh chỉ có 1 Công ty Xổ số kiến thiết - Ảnh: VGP/Trần Mạnh

Phương án sắp xếp doanh nghiệp, tổ chức lại thị trường xổ số

Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đề xuất phương án sắp xếp doanh nghiệp, tổ chức lại thị trường xổ số như sau:

Đối với thị trường xổ số miền Trung và miền Nam: UBND các tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp tại các Công ty Xổ số kiến thiết theo tổ chức đơn vị hành chính cấp tỉnh mới (mỗi tỉnh chỉ có 01 Công ty Xổ số kiến thiết). Việc sắp xếp thực hiện theo quy định của pháp luật về sắp xếp lại doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Đối với thị trường xổ số miền Bắc: Tổ chức lại thị trường xổ số miền Bắc theo mô hình công ty mẹ - công ty con, trong đó Vietlott là công ty mẹ, các Công ty Xổ số kiến thiết khu vực miền Bắc là công ty con do Vietlott sở hữu 100% vốn điều lệ.

Về lý do chọn Vietlott là công ty mẹ, Bộ Tài chính lý giải: Vietlott là doanh nghiệp có quy mô vốn lớn (500 tỷ đồng), có kinh nghiệm trong ứng dụng cong nghệ trong phát hành, phân phối và quản lý hoạt động kinh doanh xổ số.

Từ khi bắt đầu hoạt động kinh doanh (2016), Vietlott hoạt động hiệu quả, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 16%/năm. Riêng tại khu vực miện Bắc, doanh thu và số nộp ngân sách của Vietlott chiếm 43,6% và 41,8% doanh thu và số nộp ngân sách của cả khu vực.

Sau khi sắp xếp, các Công ty Xổ số kiến thiết miền Bắc có thể ứng dụng công nghệ của Vietlott để nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Theo Bộ Tài chính, mô hình tổ chức mới có ưu điểm: Đối với địa phương, việc tổ chức lại hoạt động của các Công ty Xổ số kiến thiết vẫn đảm bảo nguồn thu từ xổ số là nguồn thu ngân sách địa phương được hưởng 100% và nguồn thu sẽ gia tăng sau khi tái cơ cấu hoạt động.

Đối với các Công ty Xổ số kiết thiết: Các Công ty Xổ số kiến thiết miền Bắc được tiếp cận thị trường lớn hơn do Vietlott sẽ chuyển đổi mô hình kinh doanh, đa dạng hóa các sản phẩm gắn với ứng dụng công nghệ để tăng doanh thu; từng bước giảm thiểu tiến tới chấm dứt phát hành xổ số lô tô thủ công; nâng cao hiệu quả hoạt động, năng suất lao động, tăng thu nhập bình quân, đảm bảo quyền lợi của người lao động.

Đối với lĩnh vực xổ số nói chung: Cải cách được thị trường xổ số, tăng cường tính minh bạch hướng tới phát triển ổn định, bền vững.

Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án sắp xếp doanh nghiệp, tổ chức lại thị trường xổ số Việt Nam; đồng thời đề xuất giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với UBND cấp tỉnh, thành phố triển khai thực hiện phương án và quản lý, giám sát thị trường xổ số sau sắp xếp đảm bảo hoạt động kinh doanh xổ số an toàn, hiệu quả.

Tại cuộc họp, đại diện Văn phòng Chính phủ, Công ty Xổ số kiến thiết của các tỉnh (Nghệ An, Lâm Đồng, Huế), Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Thanh tra Chính phủ, Vietlott... đã phát biểu góp ý với các nội dung trong báo cáo của Bộ Tài chính (căn cứ pháp lý, nguyên tắc, mục tiêu, phương án sắp xếp, lộ trình thực hiện; phương án khắc phục các vướng mắc khi triển khai sắp xếp các Công ty xổ số khu vực miền Bắc…).

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính thống nhất phương án bàn giao với UBND các tỉnh - Ảnh: VGP/Trần Mạnh

Mỗi tỉnh chỉ có 1 Công ty Xổ số

Sau khi nghe ý kiến phát biểu của đại diện các bộ ngành, Công ty Xổ số các tỉnh, kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nêu rõ: Thứ nhất, để thống nhất quản lý và bảo đảm hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp thì mỗi tỉnh chỉ có 1 Công ty Xổ số kiến thiết (không để nhiều công ty, vừa tránh tình trạng phân tán, vừa tốn kém chi phí quản lý, tổ chức bộ máy; dễ nảy sinh tình trạng cạnh tranh trong nội bộ, ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh…).

Tuy nhiên, Công ty Xổ số trên địa bàn tỉnh, có quyền được thành lập một số chi nhánh hoặc văn phòng ở các địa bàn khác nhau theo phân cấp để vừa tận dụng các trụ sở hiện hành, vừa thuận tiện cho hoạt động, quản lý các đại lý, giảm chi phí vận hành, giảm tải cho trụ sở chính.

Thứ 2, đối với 8 địa phương mà UBND tỉnh đã đồng ý chuyển giao Công ty Xổ số kiến thiết của tỉnh về Bộ Tài chính - đại diện là Vietlott (do hoạt động không hiệu quả, thậm chí thua lỗ, cần phải đổi mới về quản lý, phương thức hoạt động, công nghệ và sản phẩm…), Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nêu rõ: Luật 68/2025/QH15 về Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã có hiệu lực từ 01/8/2025. Trong luật đã quy định các hình thức bàn giao vốn giữa các chủ sở hữu. Như vậy là đã có đầy đủ cơ sở pháp lý để thực hiện việc bàn giao chủ sở hữu giữa UBND các tỉnh về Bộ Tài chính.

Đối với vấn đề này, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính thống nhất phương án bàn giao với UBND các tỉnh; đồng thời nêu rõ: "Dù có bàn giao về Công ty Vietlott thì Bộ Tài chính vẫn phải có trách nhiệm quản lý vốn điều lệ, quản lý công ty, chịu trách nhiệm về hoạt động của Vietlott".

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cũng nhấn mạnh yêu cầu Bộ Tài chính phải có để sử dụng tài sản, lao động hiệu quả và thúc đẩy các công ty xổ số phát triển bền vững, hiệu quả sau khi sáp nhập.

Thứ ba, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính báo cáo để Đảng ủy Chính phủ để báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến về phương án đã xây dựng.

Đồng thời, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính sớm trình Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật 68/2025/QH14.

Bên cạnh đó, để thuận lợi cho hoạt động của Công ty Vietlott sau khi tiếp nhận Công ty Xổ số kiến thiết từ các tỉnh, Bộ Tài chính phải tính toán rất kỹ, rõ ràng, đề xuất giải pháp xử lý tận gốc rễ vướng mắc liên quan đến việc phát hành sản phẩm giữa doanh nghiệp F1 và F2.

Theo baochinhphu.vn