TPHCM: Tạo nguồn nhân sự AI từ những học sinh tài năng

Trao đổi với Báo Phụ nữ TPHCM, ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM - nhấn mạnh, học sinh tài năng là lực lượng nòng cốt, hạt nhân của hệ sinh thái khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của thành phố trong tương lai.

Phóng viên: Với những tác động sâu sắc của trí tuệ nhân tạo (AI) vào mọi mặt của đời sống, thành phố đã đặt mục tiêu phát triển lĩnh vực này như thế nào, thưa ông?

Ông Lâm Đình Thắng: Với sự đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được thể hiện qua Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, AI là một trong những lĩnh vực trọng tâm mà TPHCM ưu tiên phát triển, ứng dụng vào các ngành quan trọng như: y tế, giáo dục, giao thông vận tải…

Ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM

Đặc biệt, với mục tiêu trở thành trung tâm tài chính và khoa học công nghệ của đất nước và khu vực Đông Nam Á, việc chủ động nắm bắt, phát triển và ứng dụng AI sẽ là yếu tố quyết định cho năng lực cạnh tranh của thành phố.

Tuy nhiên, thành phố vẫn đang thiếu hụt nguồn nhân lực AI chất lượng cao, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chưa đồng đều và hạ tầng tính toán, dữ liệu dùng chung còn hạn chế. Những vấn đề về an toàn, bảo mật thông tin, dữ liệu… cũng đang tồn tại.

* Vậy để khắc phục khó khăn trên và phát huy thế mạnh của mình, thành phố đã có giải pháp gì?

- Sở Khoa học và Công nghệ đã tham mưu UBND thành phố nhiều giải pháp trọng tâm. Đầu tiên là đầu tư phát triển hạ tầng và nền tảng dữ liệu phục vụ AI như: hạ tầng tính toán

hiệu năng cao, cơ sở dữ liệu mở, kho dữ liệu dùng chung. Từ đó tạo điều kiện để các doanh nghiệp, viện - trường có thể khai thác, nghiên cứu và phát triển các ứng dụng AI thiết thực. Thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng, thương mại hóa sản phẩm AI, nhất là trong các ngành có thế mạnh và nhu cầu cao như: y tế thông minh, đô thị thông minh, giao thông, giáo dục và hành chính công.

Đặc biệt, tập trung phát triển nguồn nhân lực AI, không chỉ ở trình độ cao mà còn phổ cập kiến thức AI cho mọi tầng lớp nhân dân, từ cán bộ công chức viên chức, học sinh, sinh viên, người lao động. Việc này nhằm xây dựng lực lượng “công dân AI” có hiểu biết cơ bản và có khả năng ứng dụng AI trong công việc, học tập và đời sống. Cuối cùng là tăng cường kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực AI.

* Ngày 23/7, Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM đã khai giảng lớp bồi dưỡng kiến thức trí tuệ nhân tạo cho học sinh đạt giải thưởng trong các cuộc thi của thành phố. Đây có phải là một phần trong giải pháp nguồn nhân lực?

- Để phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực AI, thành phố nhắm đến 3 đối tượng chính: cán bộ công chức, người dân và học sinh. Trong đó, đối tượng học sinh chia thành 2 nhánh. Nhánh thứ nhất do Sở GD-ĐT chủ trì, nghiên cứu xây dựng chương trình khung chuẩn về AI để đưa vào giảng dạy thường xuyên trong trường học. Nhánh thứ hai là thử nghiệm đào tạo chuyên sâu hơn về AI cho các học sinh xuất sắc theo dạng tuyển chọn. Đó là lý do mà mới đây, Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM tổ chức thí điểm lớp bồi dưỡng kiến thức về AI cho 203 học sinh tài năng theo dạng tuyển chọn.

Học sinh đạt giải thưởng trong các cuộc thi tại TPHCM tham gia lớp bồi dưỡng kiến thức trí tuệ nhân tạo do Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM tổ chức

Lớp học này có tính chất chuyên sâu và nâng cao, không chỉ là làm quen với AI như người lớn đang dùng hay tìm hiểu ở mức độ phổ cập, mà các em còn được tìm hiểu nền tảng cốt lõi, căn bản của AI, về tư duy, công cụ lập trình. Thậm chí, học sinh có thể tham gia những dự án nhỏ để tự phát triển các công cụ AI phục vụ cho công việc của bản thân, gia đình và đóng góp cho trường học.

Từ đó, các em có thể thấy mình đã đóng góp được điều gì đó cho xã hội, có thêm niềm vui trong học tập, nghiên cứu và nuôi dưỡng niềm đam mê về AI. Những điểm thành công và chưa thành công của khóa đào tạo cũng sẽ được rút tỉa, đóng góp cho Sở GD-ĐT đưa vào giảng dạy chính thức trong trường học.

* Sau khi kết thúc khóa học, lực lượng này sẽ tiếp tục phát triển ra sao, thưa ông?

- Đây chính là lực lượng nòng cốt, hạt nhân trong tương lai của hệ sinh thái khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của thành phố. Thế hệ tiếp nối sẽ quyết định vị thế của thành phố trong cuộc đua toàn cầu về trí tuệ nhân tạo và công nghệ cao.

Tuy nhiên, để đi đường dài, sau 4 lớp bồi dưỡng thí điểm này, các em cần được bồi dưỡng liên tục, theo lộ trình dài hạn để phát triển đúng năng lực và đam mê công nghệ. Sở sẽ phối hợp với Sở GD-ĐT, các trường đại học và doanh nghiệp công nghệ để xây dựng các chương trình nâng cao và ứng dụng thực tiễn.

Đối với nhóm học sinh THCS: các em sẽ được giới thiệu học tiếp các lớp dành cho THPT. Đối với nhóm học sinh THPT các em sẽ được kết nối tham gia các cuộc thi về AI, trải nghiệm thực tế tại các viện, trường, doanh nghiệp công nghệ.

Ngoài ra, sở cũng phối hợp Sở GD-ĐT tham mưu UBND thành phố mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng chương trình để ngày càng nhiều học sinh tài năng được phát hiện, hỗ trợ và phát triển. Với sự đầu tư lâu dài, chúng ta sẽ có thêm nguồn nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là AI.

Trang Thư (thực hiện)