Không hoa để nở học bổng, đúng hướng nhưng cần một nhịp êm

Thực hiện chỉ đạo của Sở GD-ĐT TPHCM hạn chế nhận hoa chúc mừng, những phần quà của phụ huynh, đối tác nhà trường được Trường Tiểu học Hiệp Tân chuyển thành thẻ Bảo hiểm y tế cho học sinh khó khăn - Ảnh: PNO

Ngày 3/9, Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM ban hành chủ trương không nhận hoa chúc mừng trong lễ khai giảng. Sáng 5/9, nhiều trường đặt thùng quyên góp, có nơi duy trì đến 8/9 hoặc 15/9 để hướng về vùng bão lũ. Cùng lúc, chuỗi cung ứng hoa chịu cú phanh gấp: đến trưa 6/9, trong khoảng 500 cửa hàng hoa ở TP.HCM đã có 38 cửa hàng báo thiệt hại gần 3 tỷ đồng, có nơi lỗ tới 500 triệu đồng vì đơn bị hủy sát giờ, có cửa hàng bị hủy hơn 230 lẵng giá khoảng 1 triệu đồng mỗi lẵng và hơn 20 kệ đứng từ 1 đến 1,5 triệu đồng mỗi kệ.

Về tinh thần, tiết chế hoa để nở học bổng là lựa chọn đúng và đẹp. Học trò học cách biến một lời chúc thành cơ hội cho người khó khăn, còn nhà trường đưa trọng tâm giáo dục trở về với lòng trắc ẩn và trách nhiệm cộng đồng. Nhưng một quyết định đúng vẫn có thể làm xước người trong cuộc nếu nhịp triển khai quá gấp. Khi văn bản ban ra sát ngày, cả dây chuyền mùa vụ lảo đảo bởi hoa đã cắt, hàng đã lên xe, ca làm đã chốt rồi phải quay đầu. Con số là bề mặt, phía sau đó là sinh kế của biết bao người.

Cách nói vì thế quan trọng không kém nội dung. Cụm từ “không nhận dưới mọi hình thức” dễ được hiểu như một lệnh cấm tuyệt đối. Điều cần nhấn mạnh là không chi ngân sách cho phô trương, đồng thời khuyến khích chuyển quà mừng thành học bổng và cứu trợ. Ở mức độ tiết chế, một bó hoa xã hội hóa vẫn có thể là lời chúc nhã nhặn nếu nhà trường tiếp nhận gọn gàng và văn minh. Nói không với lãng phí chứ không nói không với tấm lòng.

Bài học còn lại nằm ở nhịp thực thi. Với các mốc cố định như khai giảng hoặc ngày tri ân nhà giáo, chủ trương có lẽ cần được công bố sớm để ai cũng có thời gian xoay xở. Nhà vườn điều chỉnh lịch cắt, cửa hàng thay đổi phương án nhập và ra đơn, nhà trường thiết kế nghi thức phù hợp. Khi thị trường lớn như TP.HCM đổi hướng đột ngột, làn sóng sẽ dội lên cao nguyên. Lâm Đồng hiện có khoảng 10.908 héc ta hoa, sản lượng mỗi năm khoảng 4,4 tỷ cành cùng gần 600 triệu chậu và lá trang trí, mỗi năm xuất khẩu hơn 442 triệu cành, hơn 50.000 hộ dựa vào sinh kế từ hoa. Một cú phanh gấp ở dưới phố là cả một nhịp chùng trên đồi.

Cùng đi với nhà trường, phía cung ứng cũng cần chủ động thích ứng. Đại diện Hiệp hội Hoa Đà Lạt cho biết hiệp hội sẽ khuyến nghị các đơn vị thành viên đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng thị trường xuất khẩu, phát triển mạnh dòng cây trang trí nội thất có vòng đời sử dụng dài và rủi ro thấp hơn. Khi nhu cầu hoa cho nghi lễ được tiết chế theo tinh thần tiết kiệm, phần cầu ổn định quanh năm từ mảng xanh văn phòng, trường học, khách sạn, bệnh viện có thể trở thành điểm tựa giúp ngành hoa đi qua những thay đổi đột ngột mà không tổn thương lớn.

Một lễ khai giảng ít hoa không làm sân trường kém đẹp. Cái đẹp được dịch chuyển về đúng chỗ, nằm trong ánh mắt học trò khi hiểu thêm chữ thương, trong bàn tay cộng đồng đưa ra đúng lúc, và trong sự bình tâm của người trồng hoa khi thấy sinh kế của mình đã được tính đến. Khi chủ trương được nói rõ, làm sớm, đi êm, và khi ngành hoa chọn cách thích ứng thông minh, không hoa sẽ thực sự nở thành học bổng và thành niềm tin.

Mộc Giang (TPHCM)