Khoa học - công nghệ trở thành động lực then chốt cho tăng trưởng TPHCM

Sáng 15/10, Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra phiên bế mạc.

Tại phiên bế mạc, các đơn vị phát biểu tham luận. Đại hội cũng thông qua báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý của đại biểu vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng; thông qua Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý của đại biểu vào dự thảo Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Đồng thời báo cáo những vấn đề quan trọng cần tiếp thu, bổ sung vào Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Đoàn Chủ tịch đại hội điều hành phiên bế mạc - Ảnh: Ban tổ chức Đại hội Đảng bộ TPHCM

3 đột phá chiến lược đưa TPHCM thành “thủ phủ” công nghệ

Phát biểu tham luận tại Đại hội, ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM - nhấn mạnh, trong những năm qua, khoa học - công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST) đã khẳng định vai trò là động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

Giai đoạn 2025-2030, TPHCM đặt mục tiêu TFP đóng góp ít nhất 60% vào tăng trưởng, kinh tế số chiếm 30-40% GRDP, hướng đến trở thành Trung tâm đổi mới sáng tạo đẳng cấp quốc tế vào năm 2030. Cùng với đó, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của thành phố phấn đấu lọt Top 100 thành phố năng động nhất toàn cầu, đồng thời xây dựng ít nhất 5 trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược.

Ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ trình bày tham luận tại Đại hội. Ảnh: BTC

Theo ông Lâm Đình Thắng, để đạt được các mục tiêu trên, TPHCM tập trung vào 3 đột phá chiến lược.

Thứ nhất, về cơ chế, chính sách và thu hút đầu tư, thành phố sẽ tạo điều kiện thu hút các nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực KHCN. Hiện Tập đoàn G42 (UAE) đang dự kiến đầu tư Trung tâm siêu dữ liệu AI trị giá gần 2 tỉ USD tại thành phố. Bên cạnh đó, thành phố sẽ phát triển khu công nghệ cao, khu thử nghiệm công nghệ mới, thí điểm mô hình hợp tác công - công để đầu tư cho các trường đại học, phấn đấu ĐHQG TPHCM lọt Top 100 châu Á vào năm 2030, đồng thời thúc đẩy khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ hơn vào đầu tư KHCN.

Thứ hai, về công nghệ chiến lược và hệ sinh thái ĐMST, thành phố ưu tiên phát triển các lĩnh vực có tiềm năng như AI, điện toán đám mây, chip bán dẫn, robot, blockchain và y - sinh; đồng thời thành lập Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp theo mô hình mới, thu hút vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm và nâng cao năng lực cho các trung tâm ĐMST.

Thứ ba, về quản trị số và nguồn nhân lực số, thành phố đẩy nhanh xây dựng hạ tầng dữ liệu và nền tảng số, tăng cường hợp tác “Bốn nhà”, mở rộng ngoại giao công nghệ, thu hút chuyên gia quốc tế và phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao, duy trì vị thế đầu tàu về đổi mới sáng tạo của cả nước.

Phát huy dân chủ cơ sở, xây dựng chính quyền gần dân, vì dân

Bà Trương Thị Bích Hạnh - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM - trình bày tham luận với chủ đề “Phát huy dân chủ, tăng cường thực hiện dân chủ cơ sở, giám sát và phản biện xã hội trong xây dựng chính quyền TPHCM gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân”.

Bà Trương Thị Bích Hạnh - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM - trình bày tham luận - Ảnh: Ban tổ chức Đại hội Đảng bộ TPHCM

Bà cho biết, trong 5 năm qua, hệ thống Mặt trận các cấp của thành phố đã chủ trì hơn 10.000 cuộc giám sát, phản biện xã hội và hội nghị nhân dân, góp ý 1.506 văn bản quy phạm pháp luật, tiếp nhận hàng ngàn ý kiến liên quan đến quy hoạch, môi trường, an sinh, đô thị và đời sống dân sinh.

Riêng Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã tổ chức hơn 3.000 cuộc giám sát, kiến nghị hàng trăm nội dung, trong đó nhiều kiến nghị được chính quyền ghi nhận và xử lý kịp thời. Những kết quả này thể hiện rõ vai trò chủ thể của nhân dân trong quản lý, giám sát xã hội, đồng thời là minh chứng sinh động cho nền dân chủ xã hội chủ nghĩa - nơi mọi chủ trương, chính sách đều hướng đến người dân được tham gia, được giám sát và được thụ hưởng thành quả phát triển.

Bà Hạnh nhấn mạnh, việc phát huy dân chủ ở cơ sở đã nâng cao nhận thức của người dân về quyền và nghĩa vụ công dân, mở rộng không gian dân chủ trực tiếp, tăng tính minh bạch và hiệu quả quản lý của chính quyền.

Để tiếp tục phát huy vai trò của Mặt trận, bà đề xuất gắn công tác giám sát, phản biện với công tác dân vận của Đảng, coi nhân dân là trung tâm, sự hài lòng và niềm tin của nhân dân là thước đo hiệu quả. Thành phố cần đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận, nâng cao chất lượng giám sát, phản biện trong các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến đời sống dân sinh; đồng thời xây dựng đội ngũ cán bộ Mặt trận có bản lĩnh, năng lực thực tiễn, tư duy đổi mới sáng tạo, sâu sát và gần gũi nhân dân.

Dám nghĩ, biết làm để bứt phá Phát biểu tại Đại hội, ông Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM - đề xuất nhiều giải pháp trọng tâm cho giai đoạn phát triển mới của thành phố. Theo ông, năng lực thể chế phải được xem là trọng tâm hàng đầu. TPHCM cần “hình dung rõ mục tiêu, có luận cứ và số liệu thuyết phục để đề xuất, kiến nghị và đeo bám quyết liệt các cơ chế đặc thù với Trung ương”. Về chuyển đổi mô hình kinh tế, ông Vũ cho rằng TPHCM sẽ tiếp tục phát triển mạnh ở công nghiệp và thương mại - dịch vụ gắn với 2 xu hướng tất yếu là xanh và số. Dù chiếm tỉ trọng nhỏ, nông nghiệp đô thị vẫn đóng vai trò quan trọng khi là bệ đỡ về môi trường và sinh kế. Ông Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM - Ảnh: Ban tổ chức Đại hội Đảng bộ TPHCM Đối với hạ tầng chiến lược, ông nhấn mạnh thành phố cần tập trung vào các dự án giao thông lớn - đặc biệt là đường sắt đô thị và logistic kết nối vùng - để hiện thực hóa định hướng phát triển “3 vùng - 1 đặc khu - 3 hành lang - 5 trụ cột”. Cùng với đó, hạ tầng số được xem là yếu tố then chốt, bởi chuyển đổi số hạ tầng kỹ thuật sẽ đóng góp mạnh mẽ vào tăng trưởng trong thời gian tới. Về nguồn lực đầu tư, TPHCM cần huy động đa dạng hình thức - từ công đến tư - cho các lĩnh vực giao thông, sân bay, khoa học công nghệ, chuyển đổi số… Bên cạnh đó, hơn 70 trường đại học và 100 viện nghiên cứu là nguồn lực tri thức quý giá, không chỉ phục vụ đào tạo mà còn là trung tâm đổi mới sáng tạo và kinh tế tri thức của thành phố. Ông Vũ nhấn mạnh, khả năng tổ chức thực thi là yếu tố quyết định thành công, đòi hỏi đội ngũ “dám nghĩ - biết làm”, có kế hoạch hành động cụ thể và khung pháp lý phù hợp cho sự phát triển TPHCM.

Trang Nguyễn - Ngọc Tuyết - Thanh Tâm