Đừng thấy con cháu được nhận giấy khen mà hoan hỉ

Như mọi năm cứ đến cuối tháng 5 trên Facebook đăng đầy rẫy những bài, những hình khoe bằng khen, giấy khen của con, của cháu nội, ngoại. Trong cơ quan thì mấy cháu đồng nghiệp thúc giục nhau nộp bằng khen, giấy khen của con để công ty có phần thưởng nhân ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6.

Tấm giấy khen không có lỗi nhưng để nó trở nên có ý nghĩa ra sao tùy thuộc vào cách ứng xử của người lớn - Ảnh: CGDT

Có lần tôi thắc mắc “mấy cháu không có giấy khen thì không có phần thưởng hay sao ?” thì được trả lời “chỉ được nhận quà mà không kèm phần thưởng”. Thường thì phần thưởng là bao thơ từ 50 đến 200 ngàn tùy cấp lớp. Nhưng theo tôi được biết thì cháu nào cũng nhận được giấy khen, bằng khen.

Thời tôi còn nhỏ cả lớp chỉ có 3 bạn được khen thưởng. Ai cũng thấy 3 bạn đó thật sự xứng đáng, vì sự xuất sắc thể hiện trong năm học. Có gì đâu, khi lên trả bài, thầy chưa kịp hỏi tụi nó đã đọc làu làu từ đầu đến cuối. Bài tập thầy giao về nhà làm không bao giờ bỏ sót. Làm toán chạy tụi nó cũng nộp bài đầu tiên. Chẳng ai thèm ganh tị với chúng nó, vì suốt ngày tụi nó chỉ biết học, đâu có được lê la ngoài sân bóng hay ôm tiểu thuyết Kim Dung mà “luyện chưởng” suốt đêm như tụi tui. 

Đối với tụi tui, cuối năm không phải thi lại môn nào, được lên lớp là đã làm phụ huynh vui lòng rồi. Có đứa nào lỡ bị ở lại lớp thì có nguy cơ bị nghỉ học hoặc phải ra học trường tư (để mấy năm sau không bị bắt đi quân dịch khi đến tuổi 18 mà chưa học xong 12).

Bây giờ việc khen thưởng không giới hạn 3 học sinh đứng đầu mỗi lớp nữa. Tất cả các học sinh được xếp vào 4 mức: tốt, khá, đạt và chưa đạt. Trong đó mức tốt là đại đa số học sinh.

Xưa ba đứa học giỏi được phần thưởng trong lớp là “thành phần cá biệt”, ham học mà ít biết chơi. Thành phần còn lại “cá mè một lứa” hạng thấp hay hạng cao, hầu như đều được lên lớp. Giờ “thành phần cá biệt” là những em không được xếp loại tốt. Không có điểm số tốt hẵn cũng có nguyên do, được xem là “thành phần cá biệt” ảnh hưởng đến việc xếp hạng của lớp, ảnh hưởng đến việc đánh giá thầy cô. Áp lực tinh thần đối với các học sinh này rất nặng nề.

Khoe bằng khen, giấy khen, con cháu học tốt trên mạng thể hiện lòng tự hào vì con cháu mình học tốt cũng là một hình thức khuyến khích  của ông, bà, cha, mẹ. Nhưng sau các tấm bằng khen, giấy khen đó kiến thức còn lại gì và thái độ ứng xử của con, cháu trong sinh hoạt hàng ngày mới thật sự quan trọng, rất đáng để phụ huynh quan tâm.

Đành rằng với thời buổi công nghệ thông tin 4.0 như hiện nay, việc gì, điều gì không biết dễ dàng tra cứu trên mạng. Nhưng đặt câu hỏi như thế nào và tin vào câu trả lời nào cũng đòi hỏi phải có kiến thức nhất định. Hơn thế nữa sau những năm học phổ thông, con, cháu của mình sẽ trở thành một công dân với đầy đủ trách nhiệm và quyền lợi theo pháp luật quy định.Cho nên không nên thấy con cháu nhận được các tấm giấy khen thưởng đó mà lơi là thiếu kiểm tra, uốn nắn con cháu kịp thời.

Nguyễn Thu Đăng