25 clip riêng tư trong tiệm photobooth ở Hà Nội bị lan truyền trên web đen

Tưởng tượng một ngày, bạn cùng nhóm bạn thân đi chụp ảnh kỷ niệm tại một tiệm photobooth. Không gian xinh xắn, ánh sáng lung linh, những bức ảnh lấy liền khiến ai cũng háo hức. Khi đến lượt, bạn bước vào căn phòng có rèm che, nghĩ rằng đó là nơi để thay đồ. Không ai nhắc gì thêm, chỉ thấy vài vị khách trước đó cũng thay trang phục tại đây nên bạn an tâm làm theo. Buổi chụp diễn ra vui vẻ, mọi thứ dừng lại ở những nụ cười. Cho đến một tháng sau, bạn phát hiện hình ảnh riêng tư của mình bị phát tán trên web đen.

Đó không phải là kịch bản tưởng tượng. Ngày 23/9, một nhóm nữ sinh đến tiệm Pixie Photo trên đường Bạch Mai (Hà Nội) chụp ảnh. Họ thay đồ tại căn phòng có tấm rèm, bên ngoài dán dòng chữ “fitting room” vốn dễ khiến người ta hiểu là phòng thay trang phục. Nhưng phía trong, có dán một tờ giấy nhỏ ghi “không thay đồ tại đây”, song bị che khuất bởi ánh đèn và vật dụng. Không ai để ý. Một tháng sau, riêng nhóm nữ sinh này có đến 25 đoạn clip ghi lại cảnh thay đồ bị phát tán trên nhiều diễn đàn người lớn. Tổng cộng, có ít nhất 27 nạn nhân. Khi gia đình phát hiện và đến kiểm tra, camera được tìm thấy ngay trong căn phòng đó.

Thông báo từ Pixie Photo vào chiều ngày 5/11 - Ảnh: Pixie Photo

Phía tiệm ảnh thừa nhận có camera nhưng khẳng định đó chỉ là khu vực treo đồ chung, không phải phòng thay đồ, đồng thời cho rằng hệ thống bị hacker tấn công. Lời giải thích quen thuộc ấy dường như đã trở thành chiếc phao cứu sinh mà nhiều cơ sở viện dẫn sau khi xảy ra sự cố bảo mật. Nhưng thực tế, “bị hack” hiếm khi là nguyên nhân duy nhất. Bởi nó thường là hậu quả của sự cẩu thả trong việc quản lý dữ liệu và coi nhẹ an toàn khách hàng.

Luật sư Trần Văn Tuấn (Đoàn Luật sư TPHCM): "Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình" - Ảnh: Nhân vật cung cấp

Điều đáng nói là việc gắn camera ở nơi dễ gây hiểu nhầm, không cảnh báo rõ ràng, không được sự đồng ý của khách hàng đã đủ để cấu thành hành vi xâm phạm quyền riêng tư. Trả lời vấn đề này, luật sư Trần Văn Tuấn đến từ Đoàn Luật sư TPHCM chia sẻ: “Pháp luật Việt Nam đã ghi nhận rằng cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Theo quy định tại Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 và Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân thì việc thu thập, lưu trữ, phát tán hình ảnh phải được sự đồng ý. Ngay cả khi camera bị tấn công thật, chủ cơ sở vẫn có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý tương xứng với mức độ, hậu quả thực tế bởi hệ thống bảo mật yếu kém không phải là lời biện minh hợp pháp”.

Trong vụ việc này, chủ tiệm có thể nói mình cũng là nạn nhân, nhưng những cô gái bị quay lén mới là người gánh nỗi đau thật sự. Họ đang tuổi mười tám, tuổi mà mọi điều riêng tư đều gắn liền với lòng tự trọng. Một tấm biển cảnh báo quá nhỏ, một camera sai vị trí, một lời giải thích muộn, tất cả đủ để biến nỗi vui vô tư thành ám ảnh.

Câu chuyện này cũng là bài học cho hàng trăm, hàng ngàn cơ sở photobooth, spa, studio trên khắp cả nước. Khi quyền riêng tư bị xem nhẹ, bất kỳ nơi nào cũng có thể trở thành “bẫy” của công nghệ. Camera được gắn ở khắp nơi, nhưng ý thức về “vùng cấm” vẫn mờ nhạt. Người vận hành nghĩ rằng chỉ cần xin lỗi, tháo camera, là xong. Nhưng danh dự của người khác không thể xóa bằng một thông báo.

Và có lẽ bên cạnh việc siết chặt quy định, mỗi người cũng cần học cách tự bảo vệ chính mình. Trước khi thay đồ ở bất kỳ nơi nào, hãy quan sát thật kỹ xem có camera không, có biển cảnh báo rõ ràng không, khu vực đó có cửa khóa hay không. Nếu thấy mập mờ, hãy dừng lại và yêu cầu nhân viên hướng dẫn. Một phút cảnh giác có thể ngăn một đời tổn thương.

Chúng ta cần nhiều hơn những tấm biển cảnh báo: cần đạo đức nghề nghiệp, quy chuẩn rõ ràng, và trách nhiệm bảo mật thực sự. Và hơn hết, mỗi người cần học cách tỉnh táo giữa thế giới có quá nhiều ống kính đang chĩa về mình. Vì không ai khác, chính ta phải là người đầu tiên biết cách bảo vệ bản thân trước khi niềm vui của một ngày chụp ảnh vô tình biến thành nỗi ám ảnh suốt đời.

Việt Lê