Xanh ngắt Vũng Rô

Ký ức hào hùng của “đoàn tàu không số”

Từ đỉnh Đèo Cả trên huyết mạch giao thông xuyên Việt nhìn xuống phía Đông là cả một vùng biển dài tuyệt đẹp. Vịnh Vũng Rô, ôm mình bên dãy núi Trường Sơn đổ dài ra biển, là một khoảng xanh mênh mông như tấm gương khổng lồ soi bóng mây trời. Sáng sớm, mặt nước phẳng lặng, ánh nắng dát vàng óng ánh như rắc mật lên từng con sóng nhỏ. Những chiếc thuyền câu, thuyền chở cá lặng lẽ thả neo, in bóng xuống làn nước xanh trong vắt.

Điểm cập bến tàu không số

Vịnh Vũng Rô nằm giữa dãy núi hình vòng cung (thuộc xã Hòa Xuân Nam, TX Đông Hoà, Phú Yên trước đây, nay là xã Hòa Xuân, Đăk Lăk). Vũng Rô rộng 1.640 ha mặt nước, độ sâu có thể tiếp nhận tàu trọng tải trên 250.000 DWT, được các dãy núi cao Đèo Cả, Đá Bia, Hòn Bà che chắn cả 3 hướng: Bắc, Đông, Tây. Vũng Rô không chỉ đẹp mà còn mang trong mình một câu chuyện hào hùng.

Ngày xưa, nơi này là bến tàu không số, nơi những chuyến hàng bí mật cập bờ, chở theo niềm tin và ý chí trên hành trình cả dân tộc chống Mỹ, giành lấy hòa bình. Nơi ấy có một thời lửa đạn gắn liền với huyền thoại những con tàu không số vận chuyển vũ khí theo đường Hồ Chí Minh trên biển vào bến Vũng Rô chi viện chiến trường Nam Trung bộ. Vì có vị trí địa lý đặc biệt khuất dấu dưới chân đèo Cả của biển Phú Yên, vịnh Vũng Rô đã làm nên “Sự kiện Vũng Rô” năm 1965.

Vũng Rô được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia từ ngày 18/6/1997. Quân chủng Hải quân đã xây dựng Bia di tích bến Vũng Rô và Nhà tưởng niệm liệt sĩ Đoàn tàu Không số.

Vũng Rô được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia từ ngày 18/6/1997. Tại đây, Quân chủng Hải quân đã xây dựng Bia di tích bến Vũng Rô và Nhà tưởng niệm liệt sĩ Đoàn tàu Không số để ghi nhớ và tri ân sự hy sinh của các cán bộ, chiến sĩ, góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, thống nhất đất nước.

Một góc Vũng Rô nhìn từ trên cao

Theo quy hoạch phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Phú Yên (trước đây) nay là tỉnh Đắk Lắk, thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, 2 bến cảng ở khu bến Vũng Rô sẽ có từ 4 - 5 cầu cảng, đáp ứng nhu cầu thông quan hàng hóa từ 1,5 - 2 triệu tấn, tiếp nhận tàu trọng tải đến 100.000 tấn hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện, phục vụ trực tiếp nhu cầu hình thành và phát triển khu công nghiệp Hòa Tâm, liên hợp lọc dầu, luyện kim và ngành năng lượng, có bến tổng hợp, hàng rời, hàng lỏng/khí.

Nhà trưng bày di tích lịch sử Vũng Rô trở thành điểm đến của nhiều người tìm hiểu về huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển

Ai một lần đến Vũng Rô, hẳn sẽ mang theo trong lòng một khoảng lặng vừa yên bình, vừa thiêng liêng. Đứng trước biển, nghe sóng vỗ nhịp đều đều vào vách đá, như nghe thấy tiếng thì thầm của lịch sử, hòa vào hơi thở của đại dương. Với khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, Khu di tích lịch sử quốc gia Vũng Rô đã trở thành điểm đến du lịch văn hóa, du lịch lịch sử của du khách trong và ngoài nước, gắn liền với huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển.

Cuộc trở mình của điểm đến xanh

Vịnh Vũng Rô không chỉ được biết đến là di tích lịch sử huyền thoại trong kháng chiến, đây còn là miền đất hứa cho du khách thích yên tĩnh, khám phá, trải nghiệm những điều mới lạ. Bức tranh thiên nhiên nhìn từ đỉnh đèo Cả là một sự tương phản tuyệt vời. Các địa danh như Đá Bia - Vũng Rô - Đèo Cả là những địa danh lịch sử, văn hóa và du lịch tiêu biểu ở tỉnh Phú Yên. Vũng Rô được được Tổ chức kỷ lục Việt Nam xếp hạng là Top 10 vùng vịnh đẹp của Việt Nam năm 2014.

Các bạn trẻ tham quan, tìm hiểu ở Nhà trưng bày di tích lịch sử Vũng Rô.

Cảnh sắc nơi đây vừa hùng vĩ lại vừa trữ tình, nên thơ. Một bên vách núi dựng đứng, hiểm trở. Một bên là vịnh biển trong xanh, tàu bè ra khơi vào lộng, những làng chài hiền hoà bên sóng nước. Vũng Rô Là kiệt tác của thiên nhiên, hội tụ đầy đủ vẻ đẹp của núi rừng, biển đảo, thác đá, vũng vịnh với màu nước trong xanh như ngọc, những gành đá trầm tích nối tiếp nhau nhô ra vịnh, bãi cát trắng mịn màng hòa quyện vào nhau như một bức tranh nên thơ kỳ vĩ ngay trong lòng xứ Nẫu. Chốn bồng lai tiên cảnh này mang vẻ đẹp hoang sơ, quyến rũ làm mê lòng biết bao du khách.

Vùng vịnh biển này là bức tranh phong cảnh thiên nhiên nguyên sơ tuyệt đẹp, được tạo nên từ những chất liệu thiên nhiên thân thuộc, có bầu trời, có đất, có núi, có biển và có cả mây trắng, rừng xanh, những bãi tắm nguyên sơ, yên bình như bãi Lách, bãi Mù U, bãi Chùa, bãi Chân Trâu, bãi Lau, bãi Nhãn, bãi Bàng… khiến bao người say đắm.

Vũng Rô với những nhà lồng bè nuôi tôm hùm trên biển

Thôn Vũng Rô được chính thức thành lập năm 1986 gồm bãi Mù U, bãi Lách, bãi Ngà, bãi Chùa, bãi Hồ, bãi Hương, bãi Chính, bãi Lau, bãi Bàng, bãi Nhãn, mũi Yến, mũi Điện và hòn Nưa. Hiện nay, thôn Vũng Rô ngay cạnh di tích lịch sử tàu không số Vũng Rô. Đây là thôn là được tập hợp lại từ những cư dân ở nhiều vùng quê khác nhau như Thừa Thiên – Huế, Quảng Ngãi, Phú Yên, Khánh Hòa…

Thôn Vũng Rô phía trước là biển, sau lưng là dãy núi Đá Bia, đèo Cả lừng lững. Đời sống người dân nơi đây trước kia còn nhiều khó khăn nhưng nay đã có nhiều đổi mới. Thôn Vũng Rô hiện có 512 hộ với 1.830 nhân khẩu sinh sống, trong đó hơn 75% khá giả, chỉ còn 7 hộ nghèo và 20 hộ cận nghèo do không có lao động chính. 100% hộ dân sử dụng nước máy trong sinh hoạt hằng ngày, không còn nhà tạm.

Làng biển này nổi tiếng với nghề nuôi tôm hùm, một trong những nơi ngư dân nắm được bí quyết nuôi tôm hùm sớm nhất Nam Trung bộ. Nghề nuôi tôm hùm bằng lồng bè khởi nguồn tại đây từ năm 1994. Phần vì nước biển trong, môi trường sạch và tinh khiết cho tỉ lệ tôm sống, tôm trưởng thành và tôm hùm thương phẩm chất lượng tốt, thành công cao nhất, làng biển Vũng Rô dần trở nên giàu mạnh, người dân có thêm nhiều nghề dịch vụ và bắt đầu để tâm sức vào làm du lịch, khai thác thế mạnh, nét đẹp, đời sống bình dị của một làng biển mà trước đây không ai nghĩ đến.

Ở thôn Vũng Rô này, những căn nhà khang trang kiên cố nhiều tầng mọc lên san sát nơi bờ biển, nơi những con đường trải nhựa nối đèo Cả với Tuy Hòa và cảng Vũng Rô, nhiều người đã phải trầm trồ bởi cuộc “lột xác” quá thần kỳ chẳng khác nào đô thị.

Ông Châu Đình Kháng - cư dân của làng cho biết - hiện ngư dân Vũng Rô kiêm luôn cả nghề hướng dẫn viên đặc biệt. Ngôi làng ven biển này mỗi năm có hàng triệu lượt khách đến, nhất là dịp lễ hay ngày nghỉ. Họ mê đắm với khung cảnh thiên nhiên và con người nơi đây. Họ cũng ngất ngây với sự phong phú trong đời sống văn hóa và những câu chuyện về biển, đảo do chính những ngư dân kể.

Ông Hoàng Anh Tuấn - Phó Bí thư, Chủ tịch UBND xã Hòa Xuân - cho biết, người dân Vũng Rô hôm nay đã biết làm dịch vụ, biết được thị hiếu của du khách nên đã cải thiện được đời sống kinh tế gia đình, vừa làm cho quê hương thêm giàu đẹp. Mỗi người dân nơi đây đều mang ý chí vượt lên khó khăn để vươn khơi bám biển, mang lại nguồn sống cho chính mình và cho quê hương. Vùng biển huyền thoại Vũng Rô đã và đang phát huy hết thế mạnh của mình về kinh tế biển và du lịch. Đời sống người dân Vũng Rô đang chuyển mình và ngày càng trù phú.

Tiêu Dao