Lễ hội vật cầu ''độc bản'' ở Bắc Giang

13/05/2022 - 14:34

PNO - Ngày 12/5 (tức 12 tháng Tư âm lịch) diễn ra lễ khai mạc hội vật cầu nước thôn Yên Viên (còn gọi là làng Vân) xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Lễ hội vật cầu nước làng Vân 4 năm tổ chức 1 lần.

 Lễ hội vật cầu nước là nét đặc trưng của văn hóa lúa nước, thể hiện niềm khao khát của cư dân nông nghiệp cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đây được xem là lễ hội “độc nhất vô nhị” ở Việt Nam, thu hút nhiều du khách.

Ông Nguyễn Đình Mỹ, Chủ tịch UBND xã Vân Hà (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) cho biết, lễ hội vật cầu nước làng Vân mới đây đã được Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

"Quả cầu tròn là dương (tượng trưng cho mặt trời), còn lỗ cầu tượng trưng cho âm, âm dương hòa hợp là mọi người làm ăn phát đạt, vạn sự bình yên và đó cũng là mong muốn của cộng đồng, mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt", ông Mỹ cho biết.

Năm nay, lễ hội vật cầu nước làng Vân được tổ chức trong 3 ngày 12-14/4 âm lịch (tức ngày 12-14/5 dương lịch). Đây là lễ hội độc nhất vô nhị ở Việt Nam, 4 năm mới tổ chức một lần.
Năm nay, lễ hội vật cầu nước làng Vân được tổ chức trong 3 ngày 12-14/4 âm lịch (tức ngày 12-14/5 dương lịch). 
Lễ hội vật Cầu nước làng Vân có từ lâu đời gắn liền với đời sống văn hóa, tín ngưỡng dân gian của nhân dân địa phương từ bao đời nay.
Lễ hội vật Cầu nước làng Vân có từ lâu đời gắn liền với đời sống văn hóa, tín ngưỡng dân gian của nhân dân địa phương.
Lễ hội vật cầu nước làng Vân được Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ hội vật cầu nước làng Vân được Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Rất đông cổ động viên đến tiếp sức cho hai đội thi đấu.
Rất đông cổ động viên đến tiếp sức cho hai đội thi đấu.

Tục truyền rằng, khi xưa có bốn anh em Trương Hống, Trương Hát, Trương Lừng, Trương Lẫy đi theo Triệu Quang Phục đánh đuổi giặc Lương. Khi đánh thắng quân Lương trở về đầm Dạ Trạch thì bị bọn quỷ đen ở đầm quấy phá. Hai bên xung trận, bọn quỷ ra điều kiện nếu thắng, chúng phải được thưởng lớn; còn nếu thua, chúng sẽ quy phục theo hầu nhà thánh.

Cuối cùng bọn quỷ đen thua trận, phải quy phục đức thánh Tam Giang ở đây. Chính vì vậy, dân làng Vân mở hội vật cầu (còn gọi là hội Khánh Hạ) vào ngày hóa của đức thánh, với ý nghĩa hội mừng chiến thắng.

Luật chơi của hội vật cầu nước được tổ chức như sau: 16 thanh niên khỏe mạnh tham gia hội vật gọi là quân cầu được chia làm hai giáp (mỗi giáp tám người), gọi là giáp Thượng và giáp Hạ.

Sau phần nghi lễ vào đền làm lễ tế Đức Thánh Tam Giang, các quan cầu uống mỗi người ba lưng bát rượu, ăn hoa quả (dưa hấu, xoài, thanh long, vải) rồi xuống sân đấu.
Sau phần nghi lễ vào đền làm lễ tế Đức Thánh Tam Giang, các quân cầu uống mỗi người ba lưng bát rượu, ăn hoa quả (dưa hấu, xoài, thanh long, vải) rồi xuống sân đấu.
Hội vật cầu nước được tổ chức trên sân chính của đền thờ thánh Tam Giang (xóm 4, thôn Yên Viên, xã Vân Hà, Việt Yên, Bắc Giang) có diện tích khoảng 200m2, mặt sân là bùn nhão, ở hai đầu sân có hai hố để đẩy cầu xuống, mỗi lần đẩy được cầu xuống hố là kết thúc một hiệp.
Hội vật cầu nước được tổ chức trên sân chính của đền thờ thánh Tam Giang (xóm 4, thôn Yên Viên, xã Vân Hà, Việt Yên, Bắc Giang) có diện tích khoảng 200m2, mặt sân là bùn nhão, ở hai đầu sân có hai hố để đẩy cầu xuống, mỗi lần đẩy được cầu xuống hố là kết thúc một hiệp.
Quân cầu bằng gỗ lim, đường kính 35cm, nặng khoảng 20kg được làm lễ và trưng bày ngay cửa đền để người dân, khách thập phương tận mắt chiêm ngưỡng.
Cầu vật bằng gỗ lim, đường kính 35cm, nặng khoảng 20kg được làm lễ và trưng bày ngay cửa đền để khách thập phương tận mắt chiêm ngưỡng.
Lễ hội Vật cầu nước làng Vân đã được khôi phục, mang đầy đủ sắc thái, diện mạo của lễ hội dân gian theo nghi thức cổ truyền.
Lễ hội Vật cầu nước làng Vân đã được khôi phục, mang đầy đủ sắc thái, diện mạo của lễ hội dân gian.
Lễ hội vật cầu là nét đặc trưng của văn hóa lúa nước ở làng Vân (Vân Hà, Việt Yên, Bắc Giang).
Lễ hội vật cầu là nét đặc trưng của văn hóa lúa nước ở làng Vân (Vân Hà, Việt Yên, Bắc Giang).
Ông Nguyễn Công Hồng, Phó ban tổ chức lễ hội cho biết.'Ba ngày trước khi diễn ra hội, các thanh niên này phải kiêng rượu, tỏi, hành và kiêng quan hệ nam nữ để thân thể được trong sạch. Thanh niên hai đội Giáp Thượng và Giáp Hạ đóng khố cởi trần và tiến hành các nghi lễ xin thánh Tam Giang mở hội và thi đấu'
Ông Nguyễn Công Hồng, Phó ban tổ chức lễ hội cho biết: "Ba ngày trước khi diễn ra hội, các thanh niên này phải kiêng rượu, tỏi, hành và quan hệ nam nữ để thân thể được trong sạch. Thanh niên hai đội giáp Thượng và giáp Hạ đóng khố cởi trần và tiến hành các nghi lễ xin thánh Tam Giang mở hội và thi đấu".
Trước kia Lễ hội vật cầu diễn ra 2 năm một lần, nhưng do quá trình tổ chức mất nhiều thời gian và kinh phí hạn hẹp nên lâu nay 4 năm mới diễn ra một lần.
Trước kia lễ hội vật cầu diễn ra 2 năm một lần, nhưng do kinh phí và thời gian hạn hẹp nên hiện nay 4 năm mới tổ chức một lần.

 

Hàng trăm nhiếp ảnh gia chụp lại những khoảnh khắc đẹp nhất của lễ hội.
Hàng trăm nhiếp ảnh gia chụp lại những khoảnh khắc đẹp nhất của lễ hội.
Những thanh niên khỏe mạnh của 2 đội gột rửa bùn sau khi kết thúc hiệp vật,
Những thanh niên khỏe mạnh của 2 đội gột rửa bùn sau khi kết thúc hiệp vật.

Ngọc Linh

 

 

 

 

 

 
TIN MỚI

news_is_not_ads=