Diễn viên lồng tiếng châu Âu phản đối trí tuệ nhân tạo

Diễn viên lồng tiếng châu Âu kêu cứu

Boris Rehlinger, diễn viên lồng tiếng nổi tiếng tại Pháp, từng lồng tiếng cho các ngôi sao như Ben Affleck, Joaquin Phoenix… chia sẻ: “Dù giọng tôi chưa bị AI thay thế, nhưng tôi đã cảm thấy bị đe dọa”. Anh là thành viên chiến dịch TouchePasMaVF kêu gọi bảo vệ nghề lồng tiếng do con người thực hiện.

Diễn viên lồng tiếng Boris Rehlinger. Ảnh: L'independant

Lồng tiếng, tưởng đơn giản, nhưng là sản phẩm của một quy trình phức tạp với sự tham gia của cả diễn viên, đạo diễn âm thanh, biên tập thoại, kỹ thuật viên… nhằm đảm bảo khán giả không bị “lệch cảm xúc” khi xem phim nước ngoài.

Trong bối cảnh các nền tảng như Netflix, Disney+ mở rộng toàn cầu, nhu cầu lồng tiếng ngày càng lớn. GWI cho biết 43% người xem tại Đức, Pháp, Ý, Anh ưa chuộng nội dung lồng tiếng hơn phụ đề.

Tuy nhiên, AI bắt đầu chen chân vào lĩnh vực này nhờ khả năng tổng hợp giọng nói rẻ, nhanh và linh hoạt. Netflix đã thử nghiệm đồng bộ khẩu hình với lời thoại bằng AI trong loạt phim El Eternauta, dù vẫn sử dụng diễn viên thật để thu âm. Điều này phù hợp với hợp đồng mới của Nghiệp đoàn diễn viên Mỹ (SAG-AFTRA), cho phép dùng AI hỗ trợ nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi cho diễn viên.

Tại Đức, chiến dịch “Bảo vệ trí tuệ nghệ thuật, không phải trí tuệ nhân tạo” của 12 diễn viên lồng tiếng đã thu hút 8,7 triệu lượt xem trên TikTok. Liên minh Diễn viên lồng tiếng Đức (German voice actors’ association – VDS) cũng thu về hơn 75.000 chữ kí cho bản kiến nghị gửi chính phủ và EU, yêu cầu các công ty AI minh bạch trong việc sử dụng giọng nghệ sĩ và có sự đồng thuận rõ ràng.

Cedric Cavatore - thành viên VDS, từng lồng tiếng cho Final Fantasy VII Remake - cảnh báo: “Nếu quyền sở hữu trí tuệ không được bảo vệ, chẳng ai muốn sáng tạo nữa vì sợ bị đánh cắp”.

Black Dog, bộ phim sử dụng AI để lồng tiếng từ tiếng Trung sang tiếng Đức. Ảnh: Imdb

Tại Mỹ, các diễn viên game cũng vừa đạt được hợp đồng mới với điều khoản kiểm soát AI chặt chẽ hơn. Trong khi đó, một số hãng phim châu Âu như Neue Tonfilm Muenchen bắt đầu thử nghiệm AI song song với lồng tiếng người. Tuy nhiên, không phải lúc nào công nghệ cũng thành công: bản lồng tiếng AI cho phim Murderesses của Viaplay (từ Ba Lan sang Đức) đã bị gỡ bỏ sau khi khán giả phàn nàn về chất lượng giọng “vô hồn”.

AI và con người: Song hành hay thay thế?

Dù vậy, gần 50% người xem vẫn cho biết họ không quá bận tâm nếu biết nội dung mình xem được AI lồng tiếng, theo GWI. Điều này khiến giới chuyên môn lo ngại về sự chấp nhận dần dần của khán giả với chất lượng thấp hơn, chỉ vì... rẻ hơn.

Stefan Sporn - CEO Audio Innovation Lab - đơn vị dùng AI để lồng tiếng phim Black Dog từ tiếng Trung Quốc sang tiếng Đức nhận định: “AI sẽ định hình lại ngành, nhưng không thay thế hoàn toàn. Con người vẫn là trung tâm của cảm xúc và sắc thái”.

Trong khi đó, startup Flawless AI tuyên bố theo đuổi mô hình “AI đạo đức”, kết hợp công nghệ với diễn viên bản địa, nhằm tạo ra sản phẩm lồng tiếng mượt mà, đồng bộ khẩu hình.

Vấn đề không nằm ở công nghệ, mà ở cách dùng nó. “Nếu dùng đúng, AI sẽ là bước ngoặt. Nếu dùng sai, đó là hồi chuông cáo chung cho cả một ngành nghề” - đồng CEO Flawless AI – Scott Mann - cảnh báo.

Công nghệ vốn không sai. Nhưng nếu con người chạy theo sự tiện lợi và chi phí thấp mà quên đi cảm xúc, chất lượng và cả công sức của con người, thì những giọng nói cảm xúc của con người sẽ bị thay thế bởi âm thanh vô hồn. Chọn giữ lại giá trị thật hay để mọi thứ trôi theo cơn lốc AI, đó là điều mà cả người làm nghề lẫn khán giả đều phải cân nhắc thận trọng.

Thảo Nguyên